Goffer

Goffer
Geomys
Rafinesque, 1817[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – goffer równinny (G. bursarius)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

bobrokształtne

Rodzina

gofferowate

Podrodzina

Geomyinae

Plemię

Geomyini

Rodzaj

goffer

Typ nomenklatoryczny

Geomys pinetis Rafinesque, 1817

Synonimy
  • Diplostoma Rafinesque, 1817[2]
  • Saccophorus Kuhl, 1820[3]
  • Pseudostoma Say, 1823[4]
  • Ascomys H. Lichtenstein, 1825[5]
  • Mamgeomyscus Herrera, 1899[6]
  • Nerterogeomys Gazin, 1942[7]
  • Parageomys Hibbard, 1944[8]
Gatunki

26 gatunków (w tym 13 wymarłych) – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Goffer[9] (Geomys) – rodzaj ssaków z podrodziny Geomyinae w obrębie rodziny gofferowatych (Geomyidae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Kanadzie, Stanach Zjednoczonych i Meksyku[10][11].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 115–280 mm, długość ogona 50–120 mm; masa ciała 78–400 g; samce są zazwyczaj większe i cięższe od samic[10][12].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1817 roku francusko-amerykański przyrodnik Constantine Samuel Rafinesque w artykule poświęconym opisom siedmiu nowych rodzajów północnoamerykańskich czworonogów, opublikowanym w czasopiśmie The American Monthly Magazine and Critical Review[1]. Rafinesque wymienił dwa gatunki – Geomys pinetis Rafinesque, 1817 i Geomys cinerea Rafinesque, 1817 (= Mus bursarius G. Shaw, 1800) – nie wskazując gatunku typowego; w ramach późniejszego oznaczenia w 1836 roku francuski chirurg i zoolog René Lesson na typ nomenklatoryczny wyznaczył goffera południowowschodniego (G. pinetis)[13].

Etymologia

  • Geomys: gr. γεω- geō- ‘ziemny’, od γη gē „ziemia, grunt”; μυς mus, μυός muos ‘mysz’[14].
  • Diplostoma: gr. διπλοος diploos ‘podwójny’, od δυο duo ‘dwa’; στομα stoma, στοματος stomatos ‘usta’[15]. Gatunek typowy: Rafinesque wymienił dwa gatunki – Diplostoma alba Rafinesque, 1817 (= Mus bursarius G.K. Shaw, 1800) i Diplostoma fusca Rafinesque, 1817 = Mus bursarius G.K. Shaw, 1800) – z których gatunkiem typowym jest Diplostoma fusca Rafinesque, 1817 (= Mus bursarius G.K. Shaw, 1800).
  • Saccophorus: gr. σακκος sakkos ‘worek’; φερω pherō ‘nosić’[16]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Mus bursarius G.K. Shaw, 1800.
  • Pseudostoma: gr. ψευδος pseudos ‘fałszywy’; στομα stoma, στοματος stomatos ‘usta’[17]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Mus bursarius G.K. Shaw, 1800.
  • Ascomys: gr. ασκος askos skóra przerobiona na worek’ (tj. kieszeń); μυς mus, μυός muos ‘mysz’[18]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Ascomys canadensis H. Lichtenstein, 1825 (= Mus bursarius Shaw, 1800).
  • Mamgeomyscus: modyfikacja zaproponowana przez meksykańskiego przyrodnika Alfonso Luisa Herrerę w 1899 roku polegająca na dodaniu do nazwy rodzaju ssaków przedrostka Mam (od Mammalia)[19].
  • Nerterogeomys: gr. νερτερος nerteros ‘niżej, poniżej’; rodzaj Geomys Rafinesque, 1817[7]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): †Geomys persimilis Hay, 1927.
  • Parageomys: gr. παρα para ‘blisko, przy’; rodzaj Geomys Rafinesque, 1817[8]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): †Parageomys tobinensis Hibbard, 1944.

Podział systematyczny

Do rodzaju goffer zaliczane są następujące występujące współcześnie gatunki[20][12][21]:

Grafika Gatunek Autor i rok opisu Nazwa zwyczajowa[9] Podgatunki[10][21][12] Rozmieszczenie geograficzne[10][21][12] Podstawowe wymiary[10][12][a] Status
IUCN[22]
Geomys bursarius (G.K. Shaw, 1800) goffer równinny 8 podgatunków Kanada (skrajna południowa Manitoba), na południe przez środkowe Wielkie Równiny w Stanach Zjednoczonych do Nowego Meksyku i Teksasu DC: 13,5–23 cm
DO: 6–12 cm
MC: 120–250 g 		 LC 
Geomys texensis Merriam, 1895 goffer ilasty 3 podgatunki Stany Zjednoczone (środkowy i południowo-środkowy Teksas) DC: 12–21 cm
DO: 5–8 cm
MC: 155–215 g 		 LC 
Geomys jugossicularis Hooper, 1940 2 podgatunki Stany Zjednoczone (wschodnie Kolorado, południowo-zachodnia Nebraska i zachodnie Kansas) DC: 11,5–19 cm
DO: 5,5–10,5 cm
MC: 160–185 g 		 NE 
Geomys lutescens Merriam, 1890 gatunek monotypowy Stany Zjednoczone (wschodni Wyoming, zachodnia Nebraska, południowo-zachodnia Dakota Południowa i północno-wschodnie Kolorado) DC: 11,5–19 cm
DO: 5,5–10,5 cm
MC: 160–185 g 		 NE 
Geomys arenarius Merriam, 1895 goffer pustynny 2 podgatunki południowo-środkowe Stany Zjednoczone (południowy Nowy Meksyk i zachodni Teksas) oraz sąsiadujący Meksyk (północno-wschodni Chihuahua) DC: 13–22 cm
DO: 5–10,5 cm
MC: 165–255 g 		 NT 
Geomys knoxjonesi R.J. Baker & Genoways, 1975 goffer płowy gatunek monotypowy Stany Zjednoczone (zarośla w południowo-wschodnim Nowym Meksyku i przyległym zachodnim Teksasie) DC: 11,5–19 cm
DO: 5,5–10,5 cm
MC: 160–185g 		 LC 
Geomys attwateri Merriam, 1895 goffer teksaski 2 podgatunki Stany Zjednoczone (trawy na wybrzeżu zatoki w południowo-wschodnim Teksasie) DC: 13–17,5 cm
DO: 5–7 cm
MC: 130–160 g 		 LC 
Geomys personatus F.W. True, 1889 goffer brunatny 6 podgatunków południowo-wschodnie Stany Zjednoczone (nierównomiernie w południowym Teksasie, włącznie z wyspami Mustang i Padre) i północno-wschodni Meksyk (północno-wschodni Tamaulipas) DC: 14–28 cm
DO: 6–12 cm
MC: 165–400 g 		 LC 
Geomys streckeri W.B. Davis, 1943 gatunek monotypowy Stany Zjednoczone (południowo-zachodni Teksas (na północ od rzeki Rio Grande w hrabstwach Dimmit i Zavala)) DC: 12–19 cm
DO: 7,5–10,5 cm
MC: 160–185 g 		 NE 
Geomys tropicalis A.E. Goldman, 1915 goffer tropikalny gatunek monotypowy Meksyk (południowo-wschodni Tamaulipas (równiny nadmorskie wokół Altamiry i Tampico)) DC: 12–18 cm
DO: 6–9 cm
MC: 130–250 g 		 EN 
Geomys breviceps S.F. Baird, 1855 goffer mniejszy gatunek monotypowy Stany Zjenoczone (północno-środkowa Luizjana (Mer Rouge, Parafia Morehouse)) DC: 13–16 cm
DO: 5–7 cm
MC: 78–150 g 		 LC 
Geomys brazensis W.B. Davis, 1938 gatunek monotypowy Stany Zjenoczone (południowo-wschodnia Oklahoma, południowo-zachodnie Arkansas, wschodnie Teksas (na wschód od rzeki Brazos) i zachodnia Luizjana) DC: 13–16 cm
DO: 5–7 cm
MC: 78–150 g 		 NE 
Geomys pinetis Rafinesque, 1817 goffer południowowschodni 8 podgatunków (w tym 2 wymarłe) Stany Zjednoczone (środkowa i południowa Alabama, środkowa i południowa georgia oraz północna i środkowa Floryda) DC: 13–24 cm
DO: 5,5–12 cm
MC: 135–210 g 		 LC 

Kategorie IUCN:  LC  – gatunek najmniejszej troski,  NT  – gatunek bliski zagrożenia,  EN  – gatunek zagrożony;  NE  – gatunki niepoddane jeszcze ocenie.

Opisano również gatunki wymarłe[23]:

  • Geomys adamsi Hibbard, 1967[24] (Stany Zjednoczone; pliocen)
  • Geomys anzensis Becker & J.A. White, 1981[25] (Stany Zjednoczone; pliocen/plejstocen)
  • Geomys bisulcatus Marsh, 1871[26] (Stany Zjednoczone; pliocen)
  • Geomys carranzai (Lindsay & Jacobs, 1985)[27] (Meksyk; pliocen)
  • Geomys garbanii J.A. White & Downs, 1961[28] (Stany Zjednoczone; plejstocen)
  • Geomys floralindae Martin, Peláez-Campomanes, Honey, Marcolini & Akersten, 2011[29] (Stany Zjednoczone; pliocen)
  • Geomys paenebursarius Strain, 1966[30] (Stany Zjednoczone; plejstocen)
  • Geomys parvidens B. Brown, 1908[31] (Stany Zjednoczone; plejstocen)
  • Geomys persimilis Hay, 1927[32] (Stany Zjednoczone; plejstocen)
  • Geomys quinni McGrew, 1944[33] (Stany Zjednoczone; plejstocen)
  • Geomys smithi Hibbard, 1967[34] (Stany Zjednoczone; pliocen)
  • Geomys tobinensis (Hibbard, 1944)[35] (Stany Zjednoczone; plejstocen)
  • Geomys tyrioni Martin, 2016[36] (Stany Zjednoczone; plejstocen)

Uwagi

  1. ↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

  1. ↑ a b Rafinesque 1817 ↓, s. 45.
  2. ↑ Rafinesque 1817 ↓, s. 44.
  3. ↑ H. Kuhl: Beiträge zur Zoologie und vergleichenden Anatomie. T. 1. Frankfurt am Main: Verlag der Hermannschen Buchhandlung, 1820, s. 65. (niem.).
  4. ↑ T. Say: Journey by land from St. Louis to Council Bluff—Grand River—Plains at the sources of the Little Platte, the Nishnebottona. W: J. Edwin: Account of an expedition from Pittsburgh to the Rocky Mountains, performed in the years 1819 and '20. Cz. 1. Philadelphia: H.C. Carey and I. Lea, 1823, s. 406. (ang.).
  5. ↑ M.H.C.. Über äufsere Backentaschen an Nagethieren. „Abhandlungen der physikalischen Klasse der Königlich-Preussischen Akademie der Wissenschaften”. 1822–1823, s. 20, 1825. (niem.). 
  6. ↑ A.L. Herrera: Sinonimia vulgar y cientifica de los principales vertebrados mexicanos. Mexico: Officina Tipografica de la Secretan’a de Foment, 1899, s. 26. (hiszp.).
  7. ↑ a b Ch.L. Gazin. The late Cenozoic vertebrate faunas from the San Pedro Valley, Ariz. „Proceedings of the United States National Museum”. 92 (3155), s. 507, 1942. (ang.). 
  8. ↑ a b C.W. Hibbard. Stratigraphy and vertebrate paleontology of Pleistocene deposits of southwestern Kansas. „Bulletin of the Geological Society of America”. 55 (6), s. 735, 1944. DOI: 10.1130/GSAB-55-707. (ang.). 
  9. ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 223. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  10. ↑ a b c d e M. Hafner: Family Geomyidae (Pocket Gophers). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher Jr. & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 257–261. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
  11. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Geomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-02-27].
  12. ↑ a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 199–200. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  13. ↑ R.-P. Lesson: Histoire naturelle générale et particulière des mammifères et des oiseaux découverts depuis le mort de Buffon. Oiseaux et mammifères. W: Complement des oeuvres de Buffon, ou histoire naturelle des animaux rares découverts par les naturalistes et les voyageurs depuis la mort de Buffon. T. 5. Paris: Roret, 1836, s. 460. (fr.).
  14. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 293.
  15. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 238.
  16. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 615.
  17. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 593.
  18. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 124.
  19. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 25.
  20. ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-08-19]. (ang.).
  21. ↑ a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 308–310. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  22. ↑ Taxonomy: Geomys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-08-18]. (ang.).
  23. ↑ J.S.J.S. Zijlstra J.S.J.S., Geomys Rafinesque, 1817, Hesperomys project (Version 23.8.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-09-29]  (ang.).
  24. ↑ Hibbard 1967 ↓, s. 120.
  25. ↑ J.J. Becker & J.A. White. Late Cenozoic geomyids (Mammalia: Rodentia) from the Anza-Borrego desert, southern California. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 1 (2), s. 212, 1981. DOI: 10.1080/02724634.1981.10011892. (ang.). 
  26. ↑ O.Ch. Marsh. Notice of some new fossil mammals and birds from the Tertiary formation of the West. „The American journal of science and arts”. Third series. 2 (8), s. 121, 1871. (ang.). 
  27. ↑ E.H. Lindsay & L.L. Jacobs. Pliocene small mammal fossils from Chihuahua, Mexico. „Paleontologia Mexicana”. 51, s. 15, 1985. (ang.). 
  28. ↑ J.A. White & T. Downs. A new Geomys from the Vallecito Creek Pleistocene of California, with notes on variation in recent and fossil species. „Contributions in Science”. 42, s. 8, 1961. (ang.). 
  29. ↑ R.A. Martin, P. Peláez-Campomanes, J.G. Honey, F. Marcolini & W.A. Akersten. Five million years of pocket gopher history in the Meade Basin of southwestern Kansas and northwestern Oklahoma. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 31 (4), s. 870, 2011. DOI: 10.1080/02724634.2011.576729. (ang.). 
  30. ↑ W.S. Strain. Blancan mammalian fauna and Pleistocene formations, Hudspeth County, Texas. „Bulletin of the Texas Memorial Museum”. 10, s. 36, 1966. (ang.). 
  31. ↑ B. Brown. The Conard Fissure, a Pleistocene bone deposit in northern Arkansas: with descriptions of two new genera and twenty new species of mammals. „Memoirs of the American Museum of Natural History”. 9 (4), s. 194, 1908. (ang.). 
  32. ↑ O.P. Hay. The Pleistocene of the western region of North America and its vertebrated animals. „Carnegie Institution of Washington Publication”. 322B, s. 136, 1927. (ang.). 
  33. ↑ P.O. McGrew. An early Pleistocene (Blancan) fauna from Nebraska. „Publication. Field Museum of Natural History”. 9 (2), s. 49, 1944. (ang.). 
  34. ↑ Hibbard 1967 ↓, s. 116.
  35. ↑ C.W. Hibbard. Stratigraphy and vertebrate paleontology of Pleistocene deposits of southwestern Kansas. „Geological Society of America Bulletin”. 55 (6), s. 736, 1944. DOI: 10.1130/GSAB-55-707. (ang.). 
  36. ↑ R.A. Martin. Geomys tyrioni, a new species of early Pleistocene dwarf pocket gopher from the Meade Basin of southwestern Kansas. „Journal of Mammalogy”. 97 (3), s. 951, 2016. DOI: 10.1093/jmammal/gyw024. (ang.). 

Bibliografia

  • C.S. Rafinesque. Descriptions of seven new genera of North American Quadrupeds. „The American Monthly Magazine and Critical Review”. 2 (1), s. 44–46, 1817. (ang.). 
  • T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.). 
  • C.W. Hibbard. New rodents from the Late Cenozoic of Kansas. „Papers of the Michigan Academy of Science, Arts, and Letters”. 52, s. 115–131, 1967. (ang.). 
  • J9U: 987007565326305171
Identyfikatory zewnętrzne:
  • EoL: 38840
  • GBIF: 2439369
  • identyfikator iNaturalist: 44052
  • ITIS: 180214
  • NCBI: 13544
  • identyfikator taksonu Fossilworks: 41654
  • CoL: 4MYH