Goryczuszka bałtycka
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | astropodobne | ||
Rząd | goryczkowce | ||
Rodzina | goryczkowate | ||
Rodzaj | goryczuszka | ||
Gatunek | goryczuszka bałtycka | ||
Nazwa systematyczna | |||
Gentianella baltica (Murb.) Börner Fl. Deut. Volk 543. 1912 | |||
Synonimy | |||
| |||
|
Goryczuszka bałtycka (Gentianella baltica) – gatunek rośliny z rodziny goryczkowatych.
Zasięg występowania
Rośnie w Europie[3]. W Polsce występuje tylko na Pomorzu Zachodnim i Dolnym Śląsku, najliczniej w okolicach Gdańska[4]. W 2014 roku uznany za wymarły[5]. Przez Polskę przebiega północno-wschodnia granica jej zasięgu.
Morfologia
- Łodyga
- Do 30 cm wysokości.
- Liście
- Liścienie i najniższe liście zachowane w czasie kwitnienia. Liście jajowatolancetowate, ostre. Górne liście orzęsione na brzegu.
- Kwiaty
- 4-krotne. Kielich z wyraźną rurką, przylegający do korony. Łatki kielicha dłuższe od rurki. Zewnętrzne łatki szerokojajowate, wewnętrzne - lancetowate lub równowąskie. Korona kwiatu fioletowa lub biaława, do 25 mm długości. W gardzieli, poniżej nasady każdej łatki korony znajduje się orzęsiona łuska[6].
- Owoc
- Torebka.
Biologia i ekologia
Roślina jednoroczna. Rośnie na suchych łąkach. Kwitnie od sierpnia do września.
Zagrożenia i ochrona
Gatunek objęty w Polsce ścisłą ochroną. Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)[7] w grupie gatunków wymierających (kategoria zagrożenia: E). W wydaniu z 2016 roku otrzymała kategorię RE (wymarły na obszarze Polski)[8]. Znajduje się także w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin w kategorii EX (wymarły)[5]. Największym zagrożeniem dla tej rośliny jest osuszanie terenów na których występuje i zajmowanie ich pod uprawę[4].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-11-30] (ang.).
- ↑ Mapa rozmieszczenia gatunku na Den virtuella floran [dostęp 2013-11-30].
- ↑ a b Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.
- ↑ a b Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
- ↑ Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
- ↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
- EoL: 6856350
- EUNIS: 173078
- GBIF: 3844281
- IPNI: 77068286-1
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): tro-13801564
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:77068286-1
- Tela Botanica: 29868
- CoL: 3FN55