Goryczuszka szorstka
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | astropodobne | ||
Rząd | goryczkowce | ||
Rodzina | goryczkowate | ||
Rodzaj | goryczuszka | ||
Gatunek | goryczuszka szorstka | ||
Nazwa systematyczna | |||
Gentianella aspera (Hegetschw. & Heer) Dostál ex Skalický, Chrtek & Gill Preslia 38: 92 1966[3] | |||
Synonimy | |||
| |||
| |||
|
Goryczuszka szorstka (Gentianella aspera (Hegetschw. & Heer) Dostál ex Skalický, Chrtek & Gill) – gatunek rośliny z rodziny goryczkowatych (Gentianaceae Juss.). Występuje naturalnie w Północnych Alpach Wapiennych i Alpach Centralnych[4].
Morfologia
- Pokrój
- Roślina jednoroczna lub dwuletnia. Dorasta do 40 cm wysokości. Łodyga jest wzniesiona, rozgałęziona, czterokanciasta[4].
- Liście
- Liście odziomkowe zebrane są w różyczkę. W czasie kwitnienia są już zazwyczaj obumarłe. Liście łodygowe są naprzeciwległe. Mają lancetowaty lub jajowaty kształt. Wierzchołek jest ostry. Są nieco mniejsze od liści odziomkowych – mierzą 4 cm długości[4].
- Kwiaty
- Są pojedyncze. Rozwijają się na szczytach pędów. Działki kielicha są zrośnięte. Kielich ma 5 zaostrzonych i owłosionych wierzchołków. Płatki mają różowofioletową barwę. Są zrośnięte u nasady tworząc rurkę o długości 1,5–2,5 cm. Górna część jest rozpostarta. Kwiat ma 2,5 cm średnicy. Gardziel jest wyraźnie owłosiona[4].
- Gatunki podobne
- Roślina jest podobna do goryczuszki gorzkawej (Gentianella amarella), która ma jednak mniejsze kwiaty (średnica wynosi nie więcej niż 1,8 cm) o czerwonofioletowej barwie[4].
Biologia i ekologia
Rośnie na luźnych murawach, halach, podmokłych łąkach oraz w zaroślach kosodrzewiny. Występuje na wysokości do ponad 200 m n.p.m. Najlepiej rośnie na wapiennym podłożu. Kwitnie od maja do października[4].
Systematyka
Według niektórych źródeł jest uważana za formę goryczuszki Wettsteina (Gentianella germanica), która występuje między innymi w Karpatach i Sudetach[4]. Jednak według The Plant List goryczka szorstka (Gentianella aspera) jest odrębnym gatunkiem[3].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-01] (ang.).
- ↑ a b c Gentianella aspera (Hegetschw. & Heer) Dostál ex Skalický, Chrtek & Gill. The Plant List. [dostęp 2015-07-07]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Wolfgang Hensel: Rośliny Alp. Rozpoznać – Podziwiać – Chronić. Warszawa: Bauer-Weltbild Media, 2001, s. 39. ISBN 83-88729-72-1. (pol.).
- EoL: 6854164
- EUNIS: 173066
- FloraWeb: 2659
- GBIF: 3844433
- identyfikator iNaturalist: 472348
- IPNI: 369155-1
- NCBI: 49936
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2821926
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:369155-1
- Tela Botanica: 77657
- CoL: 3FN4S