Gus Van Sant

Gus Van Sant

Van Sant podczas 68. MFF w Cannes (2015).
Prawdziwe imię i nazwisko	Gus Greene Van Sant Junior
Data i miejsce urodzenia	24 lipca 1952 Louisville, Kentucky
Zawód	reżyser, scenarzysta, producent, fotograf
Lata aktywności	od 1982
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Gus Van Sant, właściwie Gus Green Van Sant Jr.^[1][2][3] (ur. 24 lipca 1952^[4] w Louisville^[5]) – amerykański reżyser, scenarzysta i producent filmowy, twórca kina niezależnego. Dwukrotnie nominowany do Oscara za najlepszą reżyserię za filmy Buntownik z wyboru (1997) i Obywatel Milk (2008)^[6]. Laureat Złotej Palmy na 56. MFF w Cannes za film Słoń (2003).

Van Sant koncentruje się głównie na mrokach życia – bohaterami swoich filmów czyni rozmaitych wykolejeńców i outsiderów, ludzi żyjących na peryferiach życia.

Kariera

Pierwsze kroki w kinie stawiał, realizując filmy krótkometrażowe, w tym debiutancki The Discipline of D.E. (1982). Jego debiutem fabularnym była Zła noc (1986), zrealizowana jedynie za 25 tysięcy dolarów^[7]. Film przyniósł mu rozgłos, ale Van Sant nie chciał pozostać jedynie w kręgu kina homoseksualnego. Jego następny film, Narkotykowy kowboj (1989), trafił już do szerokiej dystrybucji, a kolejny zrealizowany projekt – Moje własne Idaho (1991) z Riverem Phoenixem i Keanu Reevesem w rolach głównych – zyskał miano dzieła kultowego.

Po zdobyciu uznania ze strony międzynarodowej krytyki, Van Sant pojawił się na krótko w Hollywood i wraz z młodymi twórcami, Mattem Damonem i Benem Affleckiem, zrealizował nagrodzonego dwoma Oscarami Buntownika z wyboru (1997). Pomimo wielkiego sukcesu komercyjnego tego filmu, Van Sant zdecydował się na powrót do swojej wczesnej konwencji i nakręcił kameralnego Gerry’ego (2003) – poetycką opowieść o podróży dwóch przyjaciół przez amerykańską pustynię. Jego następny film w podobnym oszczędnym stylu, Słoń (2003), zdobył Złotą Palmę na 56. MFF w Cannes. Biograficzny dramat Ostatnie dni (2005) opowiadał o ostatnich dniach życia lidera zespołu rockowego Blake'a, wzorowanego na Kurcie Cobainie.

Jako wielki miłośnik rocka, zrealizował teledyski m.in. dla Red Hot Chili Peppers, Eltona Johna i Davida Bowie. Wystąpił także gościnnie w komedii Kevina Smitha Jay i Cichy Bob kontratakują (2001), serialu HBO Ekipa (2008), skeczu IFC Portlandia (2011) i thrillerze Paula Schradera The Canyons (2013) jako dr Campbell, psychoterapeuta Christiana (James Deen)^[8].

Otwarcie przyznaje się do swojego homoseksualizmu^[9].

Filmografia

Reżyser

Filmy fabularne

• 1986: Zła noc (Mala Noche)
• 1989: Narkotykowy kowboj (Drugstore Cowboy)
• 1991: Moje własne Idaho (My Own Private Idaho)
• 1993: I kowbojki mogą marzyć (Even Cowgirls Get the Blues)
• 1995: Za wszelką cenę (To Die For)
• 1997: Buntownik z wyboru (Good Will Hunting)
• 1998: Psychol (Psycho)
• 2000: Szukając siebie (Finding Forrester)
• 2002: Gerry
• 2003: Słoń (Elephant)
• 2005: Ostatnie dni (Last Days)
• 2007: Paranoid Park
• 2008: Obywatel Milk (Milk)
• 2011: Restless
• 2012: Promised Land
• 2015: Morze drzew (The Sea of Trees)
• 2018: Bez obaw, daleko nie zajdzie (Don't Worry, He Won't Get Far on Foot)

Filmy krótkometrażowe

• 1967: Fun with a Bloodroot – 2 min. 20 sekund, 8 mm
• 1971: The Happy Organ – 20 min., 16 mm
• 1972: Little Johnny – 40 sekund, 16 mm
• 1973: 1/2 of a Telephone Conversation – 2 min., 16 mm
• 1975: Late Morning Start – 28 min., 16 mm
• 1978: The Discipline of DE – 9 min., 16 mm, adaptacja: William S. Burroughs
• 1981: Alice in Hollywood – 45 min., 16 mm
• 1982: The Discipline of D.E. – 9 min.
• 1982: My Friend – 3 min., 16 mm
• 1983: Where'd She Go? – 3 min., 16 mm
• 1984: Nightmare Typhoon – 9 min., 16 mm
• 1984: My New Friend – 3 min., 16 mm
• 1985: Ken Death Gets Out of Jail – 3 min., 16 mm
• 1986: Five Ways to Kill Yourself – 3 min., 16 mm
• 1991: Thanksgiving Prayer – 2 min., 35 mm, scenariusz: William S. Burroughs
• 1996: Four Boys in a Volvo – 4 min.
• 2006: Zakochany Paryż (Paris, je t'aime) – nowela "Le Marais"
• 2007: Kocham kino (To Each His Own Cinema) – nowela "First Kiss" – 3 min.
• 2008: 8 – nowela "Mansion on the Hill"

Teledyski

Nagrody

• Złota Malina Najgorsza reżyseria: 1998: Psychol
• Nagroda na MFF w Cannes
  • Złota Palma: 2003: Słoń
  • Najlepsza reżyseria: 2003: Słoń
  • Nagroda Specjalna Jury: 2007: Paranoid Park
  • Nagroda Francuskiego Systemu Edukacji Narodowej: 2003: Słoń
• Nagroda na MFF w Berlinie
  • Nagroda Gildii Niemieckich Kin Arthousowych: 2001: Szukając siebie
  • Nagroda Międzynarodowego Stowarzyszenia Kin Artystycznych (forum "Nowe Kino"): 1990: Narkotykowy kowboj
  • Nagroda Teddy za najlepszy film krótkometrażowy poświęcony gejom i lesbijkom: 1987: My New Friend, Psychol

Zobacz też

• J.T. LeRoy – amerykański pisarz, według niektórych literackie alter ego Gusa Van Santa

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Gus Van Sant w bazie IMDb (ang.)
• Gus Van Sant w bazie Notable Names Database (ang.)
• Gus Van Sant w bazie Filmweb