Henryka Królikowska
 | Ten artykuł od 2017-03 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
| Imię i nazwisko | Henryka Królikowska z d. Staszewska |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 15 stycznia 1901 |
| Data i miejsce śmierci | 23 września 1983 |
| Narodowość | polska |
| Dziedzina sztuki | malarstwo |
| Odznaczenia | |
   | |
Henryka Królikowska z d. Staszewska (ur. 15 stycznia 1901 w Warszawie, zm. 23 września 1983 we Włocławku) – artystka malarka, muzealnik, pedagog.
Życiorys
Urodziła się 15 I 1901 r. w Warszawie, jako najmłodsze dziecko Franciszka i Teodory. Ukończyła 8-klasowe Gimnazjum Zofii Kurmanowej w Warszawie. W 1922 r. rozpoczęła studia na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie na Wydziale Sztuk Pięknych, w pracowni malarstwa prof. Ferdynanda Ruszczyca. Po studiach wstąpiła do Polskiego Towarzystwa Artystycznego. Wraz z mężem, podpułkownikiem wojsk polskich Julianem Królikowskim, wyjechała na Kresy Wschodnie. W 1930 r. powróciła do Warszawy i rozpoczęła pracę jako nauczycielka rysunku w gimnazjum E. Czyżewiczowej. W 1935 r. była współorganizatorką „Grupy Wileńskich Malarek”, która dwa lata później przekształciła się w Spółdzielnię Pracy Polskich Artystek Plastyczek „Sztuka i Praca”. W latach następnych współpracowała z Doświadczalną Spółdzielnią Artystów i Rzemieślników „Ład” oraz z „Salonem Sztuki Spółdzielni Artystów”.
W okresie okupacji straciła najbliższych – w 1940 r. zmarła matka, w 1942 r. zginął w obozie w Oświęcimiu mąż. W latach 1943-1944 pracowała jako kierownik Salonu Sztuki „Rembrandt” w Warszawie. W czasie powstania warszawskiego przebywała we wsi Wrzeczko w pow. łowickim.
W marcu 1945 r. przyjechała do Włocławka i rozpoczęła pracę w Referacie Kultury i Sztuki w Starostwie Powiatowym. W tym też roku została kierownikiem Muzeum Ziemi Kujawskiej. Zajęła się organizacją placówki muzealnej, jednocześnie włączyła się do prac na rzecz środowiska miejscowych plastyków. W pracy na stanowisku kierownika muzeum, które pełniła do 30 VI 1965 r., miała wiele zasług zarówno w zakresie reaktywowania i tworzenia kolekcji, organizacji wystaw, jak i działalności pedagogiczno-oświatowej.
Od 1945 r. była członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków. Była współorganizatorką związku artystów włocławskich Grupa Kujawska, który działał w latach 1952-1976. W 1948 r. zorganizowała przy muzeum Społeczne Ognisko Kultury Plastycznej, które prowadziła przez dwa lata. Działające wiele lat ognisko miało duże znaczenie w edukacji artystycznej wielu późniejszych włocławskich twórców.
Henryka Królikowska zmarła 23 IX 1983 r. we Włocławku i została pochowana na cmentarzu komunalnym.
Twórczość
Henryka Królikowska malowała pejzaże, portrety, martwe natury, sporadycznie sceny religijne i rodzajowe. Spuścizna po niej w większości obejmuje prace na papierze – szkice ołówkiem, rysunki tuszem, akwarele i pastele. Wykonywane piórkiem i ołówkiem z wielką lekkością rysunki architektury, portrety cechuje drobiazgowe opracowanie szczegółu. W wielu przypadkach prace te mają dodatkowy walor dokumentacyjny, dotyczy to zwłaszcza budowli już nieistniejących. W grupie obrazów olejnych zachowały się dwa obrazy z lat 30. XX w.: „Widok Nowogródka” i „Czarny Staw pod Kościelcem”. Po wojnie malarka tworzyła portrety z natury oraz portrety postaci historycznych, ze szczególnym upodobaniem malowała pejzaże i martwe natury. Obrazy Henryki Królikowskiej cechuje realizm, staranie o uchwycenie barw rzeczywistych, w martwych naturach skłonność do ciepłej kolorystyki.
Wystawy
Pierwszy raz pokazała swe prace na wystawie w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie w 1932 r. Przed wojną brała jeszcze udział w wystawie w Instytucie Propagandy Sztuki w Warszawie (1933) i w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie (1938). Po wojnie wraz z gronem włocławskich artystów uczestniczyła w około 70 wystawach zbiorowych. Brała udział we wszystkich prezentacjach Grupy Kujawskiej i Związku Polskich Artystów Plastyków Okręgu Bydgoskiego. Była inicjatorką i organizatorką licznych wystaw w muzeum, klubach, galeriach. Kilka razy miała prezentacje indywidualne swych prac. Największa z wystaw pokazująca dorobek Henryki Królikowskiej – wystawa pośmiertna – miała miejsce w Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej w 1985 r.
Ważniejsze odznaczenia
Za swą pracę H. Królikowska była uhonorowana wieloma nagrodami, m.in.:
- Medalem 10-lecia PRL (1955),
- odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1965),
- odznaką „Tysiąclecie Państwa Polskiego” (1966),
- medalem „Za zasługi dla rozwoju miasta”,
- Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1977)
oraz wieloma nagrodami i dyplomami za upowszechnianie kultury i sztuki ludowej.
Bibliografia
- Krystyna Kotula, hasło Królikowska Henryka w: Włocławski Słownik Biograficzny p. red. St. Kunikowskiego, T. I, Włocławek 2004, s. 83-85
- Archiwum Działu Sztuki MZKiD;
- Zbiory rodzinne J. Sypniewskiej;
- Hankowska R., Henryka Królikowska (1901-1983), [w:] Zasłużeni, s. 100-101;
- Hankowska R., Wspomnienie o Henryce Królikowskiej, „Rocznik Muzealny”, 1985 r., t. 1, s. 119-123;
- Kotula K., Grupa Kujawska 1952-1976. Katalog wystawy ze zbiorów Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku, Włocławek 2001;
- Liszka E., Henryka Królikowska (1901-1983). Katalog wystawy. Malarstwo i rysunek, Włocławek 1985, s. 5-8;
- Olejnik-Drejas K., Plastyka bydgoska, Bydgoszcz 1995, s. 185
Kontrola autorytatywna (osoba):
