Hipoteza adaptacyjnych oczekiwań

W ekonomii hipoteza adaptacyjnych oczekiwań – jedna z hipotez formułowania oczekiwań dotyczących przyszłych wartości wskaźników ekonomicznych takich jak inflacja. Została zaproponowana na początku XX wieku przez amerykańskiego ekonomistę Irvinga Fishera, jednak największą popularność zdobyła w latach 50., gdy stała się jednym z podstawowych narzędzi służących analizie hiperinflacji.

Zgodnie z hipotezą oczekiwań adaptacyjnych, przyszłą wartość wskaźnika ekonomicznego można przewidzieć na podstawie jego przeszłych wartości oraz wartości błędów popełnionych podczas przewidywania tej samej zmiennej w przeszłości.

W przypadku gdy przewidywany wskaźnik charakteryzuje się dużą zmiennością lub na przykład systematycznie rośnie, przewidywania dokonane z zastosowaniem hipotezy adaptacyjnych oczekiwań obarczone są systematycznym błędem. Z tego powodu znaczenie tej hipotezy uległo znaczącemu zmniejszeniu począwszy od lat 70. na rzecz alternatywnych hipotez takich jak hipoteza racjonalnych oczekiwań.

Przykład

Prosty przykład oczekiwań kształtowanych zgodnie z hipotezą oczekiwań adaptacyjnych może być wyrażony przy pomocy następującego wzoru:

p e = p − 1 e + λ ( p − 1 − p − 1 e ) , {\displaystyle p^{e}=p_{-1}^{e}+\lambda (p_{-1}-p_{-1}^{e}),}

gdzie:

p e {\displaystyle p^{e}} – przewidywana wartość wskaźnika ekonomicznego p {\displaystyle p} w okresie kolejnym,
p − 1 e {\displaystyle p_{-1}^{e}} – przewidywana wartość wskaźnika ekonomicznego w okresie poprzednim,
p − 1 {\displaystyle p_{-1}} – rzeczywista wartość wskaźnika ekonomicznego w okresie poprzednim,
λ {\displaystyle \lambda } – parametr z przedziału (0,1).

Wynika stąd, że wartość prognozy w okresie następnym p e {\displaystyle p^{e}} zależy od wartości prognozy w okresie poprzednim p − 1 e {\displaystyle p_{-1}^{e}} oraz błędu popełnionego przy prognozowaniu w okresie poprzednim p − 1 − p − 1 e . {\displaystyle p_{-1}-p_{-1}^{e}.}

W przypadku gdy prognoza w poprzednim okresie była zbyt niska ( p − 1 − p − 1 e > 0 ) , {\displaystyle (p_{-1}-p_{-1}^{e}>0),} wówczas następuje korekta prognozy w kolejnym okresie w górę:

p e = p − 1 e + λ ( p − 1 − p − 1 e ) > p − 1 e . {\displaystyle p^{e}=p_{-1}^{e}+\lambda (p_{-1}-p_{-1}^{e})>p_{-1}^{e}.}

Jeżeli prognoza w poprzednim okresie była zbyt wysoka ( p − 1 − p − 1 e < 0 ) , {\displaystyle (p_{-1}-p_{-1}^{e}<0),} wówczas następuje korekta prognozy w okresie kolejnym w dół:

p e = p − 1 e + λ ( p − 1 − p − 1 e ) < p − 1 e . {\displaystyle p^{e}=p_{-1}^{e}+\lambda (p_{-1}-p_{-1}^{e})<p_{-1}^{e}.}

Innymi słowy, oczekiwania adaptują się w zależności od błędów popełnionych w przeszłości, skąd nazwa hipotezy.

Z powyższego wzoru wynika również, że prognozowaną wartość oczekiwanej zmiennej można wyrazić jako średnią ważoną wszystkich jej przeszłych wartości:

p e = ( 1 − λ ) ∑ j = 0 ∞ ( λ j p j ) . {\displaystyle p^{e}=(1-\lambda )\sum _{j=0}^{\infty }(\lambda ^{j}p_{j}).}

Im starsza obserwacja, tym niższa odpowiadająca jej waga.

Linki zewnętrzne

  • Adaptive Expectations Principle. economyprofessor.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-18)]. (ang.)
Encyklopedia internetowa (oczekiwanie):
  • DSDE: adaptive_forventninger