Husytyzm w Polsce

Dyskusja husyckich teologów w obecności króla Władysława Jagiełły

Husytyzm w Polsce – ruch husycki nie ograniczał się do obszaru Czech, przeniknął również do Niemiec, Polski i na Węgry.

W Polsce doktryna Jana Husa (szczególnie hasła przeciwko władzy politycznej papieża i duchowieństwa oraz ustrojowi feudalnemu) znalazły posłuch wśród biedoty miejskiej na Śląsku, chłopów i części feudałów w tym Spytka III z Melsztyna, Mikołaja Lanckorońskiego z Brzezia, Henryka Andreasa Kamienieckiego, Dobiesława Puchały i innych. Król Władysław II Jagiełło udzielił poparcia politycznego i wojskowego umiarkowanym husytom, jednak pod wpływem władz kościoła katolickiego potępił w 1424 husytyzm edyktem wieluńskim.

Działania władz kościelnych w tym biskupa Zbigniewa Oleśnickiego udaremniły też podjęte przez husytów próby ofiarowania korony czeskiej Władysławowi Jagielle lub Witoldowi[1]. W 1433 Jagiełło skorzystał jednak z pomocy wojsk husyckich (rejzy husyckie) w wojnie z zakonem krzyżackim. Problem husycki wywołał wtórnie biskup Zbigniew Oleśnicki, nazywając husytami swych przeciwników politycznych: Abrahama ze Zbąszynia i Spytka III z Melsztyna. Sporadyczne procesy kościelne o „husytyzm” w czasach inkwizycji dotyczyły najczęściej osób niewiele mających wspólnego z doktryną husycką, a będących w konflikcie z lokalnym duchowieństwem.

Ciosem dla sympatyków ruchu husyckiego w Polsce była bitwa pod Grotnikami, stoczona 6 maja 1439 między zwolennikami konfederacji Spytka z Melsztyna a siłami konfederacji biskupa Oleśnickiego. Porażka doprowadziła do całkowitego załamania wpływów ruchu husyckiego w Polsce oraz dalszego wzmocnienia władzy oligarchii, której przewodził biskup Oleśnicki[2]. Husytyzm w Polsce przetrwał do końca XV wieku.

Przypisy

Bibliografia

  • Ewa Maleczyńska: Ruch husycki w Czechach i w Polsce. Książka i Wiedza, Warszawa: 1959.
  • Paul de Vooght: L'hérésie de Jean Huss. Paryż: 1960.
  • Tadeusz Łepkowski: Słownik historii Polski. Warszawa: 1973.
  • Tomasz Gąsowski, Jerzy Ronikier, Zdzisław Zblewski: Bitwy polskie. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1999. ISBN 83-7006-787-5.