Język berik

Berik
Obszar

Papua (Indonezja)

Liczba mówiących

1200 (1994)[1]

Pismo/alfabet

łacińskie

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
Ethnologue 6b zagrożony↗
Kody języka
ISO 639-3 bkl
IETF bkl
Glottolog beri1254
Ethnologue bkl
BPS 0877 4
WALS brk
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język berik[1][2][3] (a. berick, berrik)[1] – język papuaski używany w prowincji Papua w Indonezji, przez członków ludu Berik[2]. Według danych z 1994 roku mówi nim 1200 osób[1].

Publikacja Peta Bahasa podaje, że jest używany we wsi Samanente (dystrykt Tor Atas, kabupaten Sarmi) oraz na okolicznych terenach[2]. Według Ethnologue jego użytkownicy zamieszkują także wsie: Beu, Bora Bora, Dangken, Doronta, Kondirjan, Safrontani, Sewan, Taminambor, Tenwer, Togonfo, Waf[1]. Dawniej służył jako język handlowy w rejonie rzeki Tor[4]. Rozpowszechnił się wśród społeczności Mander i Segar[5].

Ludność ta komunikuje się również w malajskim papuaskim[1]. W użyciu jest także język indonezyjski, który służy do kontaktów z osobami z zewnątrz[6].

Tradycyjny system liczbowy w tym języku nie sięga ponad liczbę 20 (najczęściej używa się jedynie liczebników „jeden”, „dwa” i „trzy” oraz określenia „dużo”). Począwszy od liczby 21 stosowane są liczebniki indonezyjskie[7]. Amerykański lingwista John McWhorter podaje berik jako przykład języka, w którym myśli formułuje się w sposób osobliwy dla użytkowników języka angielskiego[8]. Formy czasowników w tym języku wskazują na płeć osoby, która jest odbiorcą czynności, rozmiar i liczbę obiektów, z którymi obchodzi się podmiot, oraz informują, czy na zewnątrz jest widno. Przykładowo: kitobana – „daje mężczyźnie trzy duże przedmioty za dnia”[8][9].

Sporządzono opisy jego gramatyki (1988)[10] i słownictwa (1986)[11]. Jest zapisywany alfabetem łacińskim[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g David M.D.M. Eberhard David M.D.M., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), Berik, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2019-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06]  (ang.).
  2. ↑ a b c Bahasa Berik. [w:] Peta Bahasa [on-line]. Badan Pengembangan dan Pembinaan Bahasa, Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan. [dostęp 2022-08-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-19)]. (indonez.).
  3. ↑ Timothy Usher: Berik. NewGuineaWorld. [dostęp 2022-08-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-19)]. (ang.).
  4. ↑ Mühlhäusler i in. 1992 ↓, s. 423.
  5. ↑ Westrum i in. 1986 ↓, s. xiii.
  6. ↑ Muhadjir: Transformasi budaya seperti tercermin dalam perkembangan bahasa-bahasa di Indonesia. Depok: Fakultas Sastra Universitas Indonesia, 1992, s. 28. OCLC 29443683. [dostęp 2022-08-20]. Cytat: Orang Berik, yang berjumlah sekitar 1000 orang, menggunakan bahasa daerah mereka sebagai bahasa pertama walaupun ada orang yang juga mengerti bahasa Indonesia. Ini berarti bahwa hal-hal yang berkaitan dengan adat atau kepercayaan mereka dikomunikasikan dalam bahasa setempat. Tidak mengagumkan bahwa bahasa nasional dipakai untuk bicara dengan orang luar. (indonez.).
  7. ↑ Eugene Chan: Berik. Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. [dostęp 2022-08-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-19)]. (ang.).
  8. ↑ a b John McWhorter: No Tears For Dead Tongues. Forbes, 2008-02-21. [dostęp 2022-08-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-23)]. (ang.).
  9. ↑ Westrum 1988 ↓, s. 150.
  10. ↑ Westrum 1988 ↓.
  11. ↑ Westrum i in. 1986 ↓.

Bibliografia

  • Peter Mühlhäusler, Tom Dutton, Even Hovdhaugen, Stephen A. Wurm: Precolonial patterns of intercultural communication in the Pacific Islands. W: Stephen A. Wurm, Peter Mühlhäusler, Darrell T. Tryon (red.): Atlas of Languages of Intercultural Communication in the Pacific, Asia, and the Americas: Vol I: Maps. Vol II: Texts. Berlin–New York: Walter de Gruyter, 1996, s. 401–437, seria: Trends in Linguistics. Documentation 13. DOI: 10.1515/9783110819724.2.401. ISBN 978-3-11-081972-4. OCLC 1013949454. [dostęp 2022-08-30]. (ang.).
  • Peter N. Westrum. A Grammatical Sketch of Berik. „Irian”. 16, s. 134–181, 1988. Institute for Anthropology, Cenderawasih University. OCLC 773557069. [dostęp 2022-08-19]. [zarchiwizowane z adresu 2021-02-11]. (ang.). 
  • Peter N. Westrum, Susan Westrum, Paulus Sowenso, Deetje Songkilawan: Ol Unggwanfer Berik olem / Perbendaharaan kata bahasa Berik / Berik vocabulary. Jayapura: Universitas Cenderawasih / Summer Institute of Linguistics, 1986, seria: Publikasi khusus bahasa-bahasa daerah B-1. [dostęp 2023-11-14]. (indonez. • ang.).

Linki zewnętrzne

  • Eugene Chan: Berik. Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. [dostęp 2022-09-27]. (ang.).
  • Berik in Indonesia. Joshua Project. [dostęp 2022-08-20]. (ang.).