Język karatajski

 Ten artykuł od 2019-03 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
КIирли мицIи
Obszar

Federacja Rosyjska (Dagestan)

Liczba mówiących

260 (2010)

Pismo/alfabet

brak piśmiennictwa

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
Organ regulujący Institut jazyka, litieratury i iskusstwa im. Gamzata Cadasy↗
UNESCO 3 zdecydowanie zagrożony↗
Ethnologue 6b zagrożony↗
Kody języka
ISO 639-3 kpt
IETF kpt
Glottolog kara1474
Ethnologue kpt
WALS krt
SIL KPT
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język karatajski (nazwa własna: КIирли мицIи) – jeden z niewielkich języków kaukaskich, używany przez Karatajów. Należy do języków andyjskich w zespole awaro-didojskim, tworzącym podgrupę wśród języków dagestańskich w grupie północno-wschodniej (nachsko-dagestańskiej) języków kaukaskich. Jest blisko spokrewniony z językiem achwaskim.

Język ten używany jest według różnych szacunków od ok. 5 tys. osób (1990 r.) do 6 tys. (według spisu powszechnego w 2000 r.). W 2007 r. oszacowano, że ma co najmniej 5 tys. użytkowników[1]. Według danych z 2010 r. posługuje się nim 260 osób (niewielka część grupy etnicznej)[2]. Jego użytkownicy zamieszkują osiedle Karata (południowy Dagestan) oraz kilka innych, niewielkich wiosek w okolicy. Nazwa języka wywodzi się od nazwy największej wsi, w której zamieszkują użytkownicy języka.

Występują dwa dialekty: karata właściwy i tokita (tokitin). Różnice między nimi są dość znaczące[2].

Język ten nie wykształcił piśmiennictwa[2]. Jest używany wyłącznie w sytuacjach nieformalnych, w domu, wśród przyjaciół. W charakterze języka literackiego wykorzystywany jest język awarski[2], jako największy język literacki Dagestanu. W użyciu jest także język rosyjski[2]. Karatajski jest zdecydowanie zagrożony wymarciem, ze względu na niewielką liczebność społeczności i dominację awarskiego[1].

W słownictwie karatajskim zaznaczyły się wpływy awarskiego i rosyjskiego (w zakresie leksyki codziennej i terminologii socjopolitycznej)[3].

Alfabet

А а Б б В в Г г ГӀ гӀ Гь гь Гъ гъ Д д Е е Ё ё Ж ж
ЖӀ жӀ З з И и Й й К к КӀ кӀ КӀӀ кӀӀ Кь кь КьӀ кьӀ Къ къ Л л
ЛӀ лӀ Лъ лъ М м Н н О о П п пӀ пъ Р р С с Т т
ТӀ тӀ У у Ф ф Х х XӀ хӀ Хь хь Хъ хъ Ц ц ЦӀ цӀ ЦӀӀ цӀӀ Ч ч
ЧӀ чӀ ЧӀӀ чӀӀ Ш ш Щ щ ъ Ы ы ь Э э Ю ю Я я

Przypisy

  1. ↑ a b Salminen 2007 ↓, s. 252.
  2. ↑ a b c d e David M.D.M. Eberhard David M.D.M., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), Karata, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06]  (ang.).
  3. ↑ The Karatas. The Red Book of the Peoples of the Russian Empire. [dostęp 2023-09-24]. (ang.).

Bibliografia

  • TapaniT. Salminen TapaniT., Europe and North Asia, [w:] ChristopherCh. Moseley (red.), Encyclopedia of the World’s Endangered Languages, Abingdon–New York: Routledge, 2007, s. 211–282, DOI: 10.4324/9780203645659, ISBN 978-0-7007-1197-0, ISBN 978-0-203-64565-9, OCLC 47983733  (ang.).

Linki zewnętrzne