Jadwiga Elżbieta

Królowa Szwecji

Okres

od 1809
do 1818

Koronacja

29 czerwca 1809 katedra w Sztokholmie

Poprzednik

Fryderyka badeńska

Następca

Dezyderia

Dane biograficzne

Dynastia

Oldenburgowie

Data urodzenia

22 marca 1759

Data śmierci

20 czerwca 1818

Miejsce spoczynku

Kościół Riddarholmen w Sztokholmie

Ojciec

Fryderyk August I, ks. Oldenburga

Matka

Ulryka Fryderyka heska

Mąż

Karol XIII

Dzieci

Karol Adolf (ur. i zm. 1798)

Multimedia w Wikimedia Commons

Jadwiga Elżbieta Karolina szw. Hedvig Elisabet Charlotta (ur. 22 marca 1759 w Eutin, zm. 20 czerwca 1818 w Sztokholmie) – królowa Szwecji i Norwegii.

Rodzicami jej byli książę Oldenburga Fryderyk August I i jego żona księżna Ulryka Fryderyka z Hesji-Kassel. Jako piętnastolatka, 7 czerwca 1774 w Sztokholmie, wyszła za mąż za księcia szwedzkiego Karola, który w wyniku przewrotu pałacowego w czerwcu 1809 r. został królem Szwecji. Małżeństwo, zaaranżowane przez brata pana młodego, króla Gustawa III, zostało zawarte bez entuzjazmu zainteresowanych i oboje małżonkowie pozostali w nim nieszczęśliwi. Karol nie należał do najwierniejszych małżonków: przez wiele lat ciągnął się jego romans z kochanką, hr. Augustą Löwenhjelm, z którą miał syna, Carla (1772-1861). Jadwiga Elżbieta też nie stroniła od pozamałżeńskich przyjemności. Przypisywano jej romans z hr. Axelem von Fersenem, który podobno był również kochankiem Marii Antoniny.

Po detronizacji Gustawa IV Adolfa Jadwiga Elżbieta została koronowana wraz z mężem w katedrze w Sztokholmie 29 czerwca 1809. W 1814, kiedy Dania została ukarana przez kongres wiedeński za poparcie udzielane Napoleonowi oderwaniem Norwegii i połączeniem tego kraju unią ze Szwecją, Jadwiga Elżbieta do swoich tytułów mogła dodać tytuł królowej Norwegii. Do koronacji w Norwegii jednak nie doszło z powodu stanu zdrowia jej męża. Królowa zmarła 20 czerwca 1818 w Sztokholmie, wkrótce po śmierci Karola XIII. Została pochowana obok męża w kościele Riddarholmen w Sztokholmie.

Dzienniki królowej prowadzone przez cały okres jej pobytu w Szwecji opisują życie na dworze, dają wgląd w ówczesną sytuację polityczną Szwecji.

Bibliografia

Lars Lagerquist, Nils Åberg: Litet lexikon över Sveriges regenter, Boda Kyrkby 2004, ISBN 91-87064-43-X.
Lars Lagerquist: Sveriges regenter. Från forntid till nutid, Stockholm 1996, ISBN 91-1-963882-5.

Norweskie królowe

Ynlingowie	Asa Haakonsdatter (przed 892) Snaefrida (przed 892) Gyda (przed 892) Svanhilda (przed 892) Ashild (przed 892) Ragnhilda Potężna (ok. 892-ok. 895) Gunhilda Matka Królów (930–934) Thyra duńska (998–1000) Sygryda Storråda (1000–1014) Astryda Olofsdotter (1016–1030) Elżbieta kijowska (1050–1066) Małgorzata Fredkulla (1101–1103) Blathmin O’Brien (1103–1110) Malmfryda kijowska (1116–1128) Ingrid Ragnvaldsdotter (1134–1136) Ragna Nikolasdatter (1136–1157) Estrid Bjørnsdotter (1161–1176) Małgorzata szwedzka (1189–1202) Margrét Skúladóttir (1225–1263) Ingeborga Eriksdotter (1263–1280) Małgorzata szkocka (1281–1283) Izabela de Bruce (1287–1299) Eufemia z Rügen (1299–1319)
Folkungowie	Blanka z Namur (1336–1343) Małgorzata duńska (1363–1412)
Gryfici	Filipa Lancaster (1406–1430)
Wittelsbachowie	Dorota brandenburska (1445–1448)
Dynastia Bonde	Katarzyna Karlsdotter (1449–1450)
Oldenbugowie	Dorota brandenburska (1450–1481) Krystyna saska (1483–1513) Izabela Habsburżanka (1515–1523) Zofia pomorska (1523–1533) Dorota saska (1534–1559) Zofia z Meklemburgii-Schwerin (1572–1588) Anna Katarzyna Hohenzollern (1597–1612) Zofia Amelia brunszwicka (1648–1670) Karolina Amelia heska (1670–1699) Ludwika meklemburska (1699–1721) Anna Zofia Reventlow (1721–1730) Zofia Magdalena z Brandenburgii-Kulmbach (1730–1746) Ludwika Hanowerska (1746–1751) Juliana Maria z Brunszwiku-Wolfenbüttel (1752–1766) Karolina Matylda Hanowerska (1766–1775) Maria Zofia z Hesji-Kassel (1808–1814)
Oldenburgowie	Jadwiga Elżbieta (1814–1818)
Bernadotte	Dezyderia (1818–1844) Józefina de Beauharnais-Bernadotte (1844–1859) Ludwika Orańska (1859–1871) Zofia Wilhelmina Nassau (1872–1905)
Oldenburgowie	Maud Koburg (1905–1938) Sonja Haraldsen (od 1991)

Szwedzkie królowe

Englingerowie i Stenkilowie	Sygryda Storråda (koniec X wieku) Aud (lata 990–995) Astryda obodrycka (1000–1022) Sygryda Storråda (Gunhilda) (1022–1050) Astrid Njalsdotter (1050–1060) Helena (1079–1084) Blotstulka (1084–1087) Helena (1088–1105) Ingegerda norweska (1105–1118) Ragnhilda z Tälje (1105–1117) Ulvhild (1117–1125) Ryksa Bolesławówna (1127–1130)
Swerkerydzi i Erykidzi	Ulvhild (1134–1148) Ryksa Bolesławówna (1148–1156) Krystyna duńska (1156–1160) Brygida norweska (1160–1161) Krystyna Stigsdotter Hvide (1163/1164–1167) Cecylia Johansdotter (1167–1190) Benedykta Ebbesdotter (1196–1199/1200) Ingegärda Birgersdotter (1200–1208) Rycheza duńska (1210–1216) Helena Pedersdatter Strange (1229–1234) Katarzyna Sunesdotter (1243/1244–1250)
Folkungowie	Zofia duńska (1260–1275) Jadwiga holszyńska (1276–1290) Małgorzata duńska (1298–1318) Blanka z Namur (1335–1363) Beatrycze bawarska (1356–1359) Małgorzata I (1363–1364)
Dynasta meklemburska	Ryszarda meklemburska (1365–1377)
Unia kalmarska	Filipa Lancaster (żona Eryka Pomorskiego) (1406–1430) Dorota brandenburska (1445–1448) Katarzyna Karlsdotter (1448–1450) Dorota brandenburska (1457–1464) Krystyna Abrahamsdotter (1470) Krystyna saska (1497–1501) Izabela Habsburżanka (1520–1521)
Wazowie	Katarzyna saska (1531-1535) Małgorzata Leijonhufvud (1536-1551) Katarzyna Stenbock (1552-1560) Katarzyna Månsdotter (1568) Katarzyna Jagiellonka (1568-1583) Gunilla Bielke (1585-1592) Anna Habsburżanka (1592-1598) Krystyna z Holsztynu-Gottorp (1604-1611) Maria Eleonora Hohenzollern (1620-1632)
Wittelsbachowie	Jadwiga Eleonora z Holsztynu-Gottorp (1654-1660) Ulryka Eleonora Duńska (1680-1693)
Dynastia heska	Ulryka Eleonora Wittelsbach (1718-1741)
Oldenburgowie	Ludwika Ulryka Hohenzollern (1751-1771) Zofia Magdalena Oldenburg (1771-1792) Fryderyka Dorota Badeńska (1797-1809) Jadwiga Elżbieta (1809-1818)
Bernadotte	Dezyderia (1818-1844) Józefina de Beauharnais-Bernadotte (1844-1859) Ludwika Orańska (1859-1871) Zofia Wilhelmina Nassau (1872-1907) Wiktoria Badeńska (1907-1930) Ludwika Mountbatten (1950-1965) Sylwia Sommerlath (od 1976)