Kanał Karakumski
Państwo | Turkmenistan | ||
---|---|---|---|
Lata budowy | 1954–1988 | ||
Długość | 1445 km | ||
Początek | |||
Akwen | Amu-daria | ||
współrzędne | 37°34′36,1″N 65°40′10,6″E/37,576694 65,669611 | ||
Koniec | |||
współrzędne | 39°15′12,6″N 55°37′10,9″E/39,253500 55,619694 | ||
Położenie na mapie Turkmenistanu | |||
|
Kanał Karakumski (turkm.: Garagum kanaly; ros.: Каракумский канал, Karakumskij kanał; dawniej Kanał Karakumski im. W. Lenina, obecnie nazywany również Kanałem Turkmenbaszy) – kanał wodny w południowym Turkmenistanie, budowany w latach 1954–1988.
Kanał Karakumski łączy wody rzeki Amu-darii w południowo-wschodnim Turkmenistanie w okolicach miasta Atamyrat z wodami Morza Kaspijskiego w mieście Turkmenbaszy. Płynie przez południową część pustyni Kara-kum oraz u podnóża gór Kopet-dag i Wielki Bałchan. Kanał ma długość 1445 km i stanowi tym samym drugi pod względem długości kanał wodny na świecie. Jego przebieg w części zachodniej pokrywa się z biegiem Kolei Transkaspijskiej.
Kanał dostarcza rocznie 13 km³ wody, która służy nawadnianiu około 731 tys. ha gruntów rolnych, głównie pod bawełnę. Zaopatruje również w wodę kilka dużych miast turkmeńskich: stolicę Aszchabad oraz Mary i Tedżen. Jest kanałem żeglownym. Pływają nim barki motorowe o ładowności do 500 ton oraz niewielkie statki pasażerskie[1].
Kanał Karakumski był jednym z najważniejszych projektów hydrotechnicznych z czasów Związku Radzieckiego. Błędy w budowie sprawiają, że blisko połowa wody wycieka z kanału, doprowadzając do wzrostu zasolenia. Ponadto skierowanie części wód Amu-darii do kanału znacznie przyspieszyło zanikanie Jeziora Aralskiego.
Przypisy
- ↑ Okręty pustyni. „Poznaj Świat”. R. XI, nr 7 (128), s. 27, lipiec 1963. Polskie Towarzystwo Geograficzne. (pol.).
Bibliografia
- БСЭ «Каракумский канал». slovari.yandex.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-28)].
- PWN: 3920267
- Britannica: topic/Karakum-Canal
- БРЭ: 2044667
- SNL: Karakum-kanalen
- DSDE: Karakumkanalen