Karol Hauke
pułkownik dyplomowany artylerii | |||
Data i miejsce urodzenia | 19 września 1888 | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci | |||
Przebieg służby | |||
Lata służby | 1914–1940 | ||
Siły zbrojne | Armia Imperium Rosyjskiego | ||
Formacja | |||
Jednostki | 1 Pułk Artylerii Lekkiej Legionów | ||
Stanowiska | dowódca baterii artylerii | ||
Główne wojny i bitwy | I wojna światowa | ||
Odznaczenia | |||
| |||
|
Karol January Stanisław Hauke h. Bosak (ur. 19 września 1888[1] w Warszawie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – pułkownik dyplomowany artylerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Pochodził z rodziny o długoletnich tradycjach militarnych i patriotycznych. Był praprawnukiem Fryderyka Karola Haukego, prawnukiem gen. Maurycego Hauke, wnukiem gen. Aleksandra Hauke, synem Zygmunta Hauke h. Bosak (1851–1912) i Zofii z Kosteckich h. Leszczyc (ur. 1857)[2].
Ukończył gimnazjum klasyczne i zdał egzamin dojrzałości w Rydze. W latach 1908–1909 odbył jednoroczną ochotniczą służbę w armii rosyjskiej, którą ukończył w stopniu chorążego. W latach 1909–1914 studiował na Wydziale Inżynierii Lądowej na Politechnice Ryskiej. W trakcie studiów został przyjęty do korporacji akademickiej Arkonia[3].
Służba w Armii Rosyjskiej
W 1914 zmobilizowany do armii rosyjskiej, kolejno awansuje do stopnia podporucznika i porucznika. W 1917 brał udział w walkach w Prusach Wschodnich, na Suwalszczyźnie, Grodzieńszczyźnie i Wileńszczyźnie. We wrześniu 1917 na własna prośbę przeniesiony do I Korpusu Polskiego. W styczniu 1918 aresztowany przez bolszewików, osadzony w więzieniu, następnie internowany.
Służba w Wojsku Polskim
15 stycznia 1919 zgłosił się do Wojska Polskiego i został skierowany do Szkoły Podchorążych w Rembertowie. Następnie pełnił służbę w 1 pułku artylerii polowej Legionów jako dowódca baterii. W tym czasie awansował do stopnia kapitana. W lipcu 1919 w Biedrusku przystąpił do organizacji III dywizjonu 3 pułku artylerii polowej Wielkopolskiej (w styczniu 1920 przemianowanego na 14 Wielkopolski pułk artylerii polowej), którego był pierwszym dowódcą. 5 września 1919 wraz z dowodzonym przez siebie pododdziałem przybył do Bobrujska, a później do Głębokiego. 19 września 1919 rozpoczął marsz na Połock rozpoczynając walki na froncie litewsko-białoruskim. W walkach pod Jakimorką 17 marca 1920 odznaczył się męstwem, odwagą i rozwagą. W największym ogniu kulomiotów i karabinów posuwał się w linii piechoty, obserwując i kierując ogień swoich baterii, przez co dał największe atuty strzelcom. W najkrytyczniejszym położeniu swą energią i spokojem wywierał wielki wpływ na otoczenie. Swym przykładem osobistym, odwagą i brawurą przyczynił się do zwycięstwa[4]. 19 września 1920 w folwarku Prużany odznaczony przez gen. Daniela Konarzewskiego Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.
W kwietniu 1921, po zakończeniu wojny, wcielony został wraz z całym dywizjonem do nowo powstałego 25 pułku artylerii polowej w Kaliszu. W następnym roku przeniesiony do 7 pułku artylerii ciężkiej, awansując do stopnia majora. W latach 1922–1924 był słuchaczem Kursu Normalnego Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Z dniem 1 października 1924, po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, przydzielony został do Oddziału III Sztabu Generalnego WP, na stanowisko kierownika referatu. W latach 1925–1926 był zastępcą dowódcy 3 pułku artylerii polowej Legionów. Z dniem 24 października 1926 przydzielony został do dowództwa 3 Dywizji Piechoty Legionów w Zamościu na stanowisko szefa sztabu[5]. W 1927 wyznaczony został na stanowisko oficera sztabu Inspektoratu Armii gen. dyw. Aleksandra Osińskiego[6]. W okresie od 23 kwietnia 1929[7] do 29 kwietnia 1934 dowodził 4 pułkiem artylerii polowej (1 stycznia 1932 przemianowanym na 4 pułk artylerii lekkiej). Od 1930 pełnił również obowiązki dowódcy garnizonu Inowrocław. Po przekazaniu obowiązków dowódcy pułku objął stanowisko Rejonowego Inspektora Koni w Bydgoszczy. Na tym stanowisku pozostawał do 1939 roku.
W trakcie kampanii wrześniowej po agresji ZSRR na Polskę wzięty do niewoli sowieckiej. Więziony w obozie w Starobielsk, a następnie zamordowany Wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach[8], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[9].
Jego symboliczny grób znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 10-3-5)[10].
Rodzina
Karol Hauke był żonaty od 1929 z Marią von Kreisler z domu Sinicyn (ur. 1891) i miał z nią dwie córki, Marię (ur. 1930) i Jolantę (ur. 1931)[2].
Brat Karola Aleksander (1880–1949), inżynier budownictwa, zamieszkały do 1939 przy al. Szucha w Warszawie nr 21[11], jest protoplastą dzisiejszych Hauków mieszkających od 60. lat XX wieku w Szwecji.
Awanse
- major – 3 maja 1922 zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919
- podpułkownik – 31 marca 1924 ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 31. lokatą w korpusie oficerów artylerii
- pułkownik – 24 grudnia 1929 ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930[12] i 7. lokatą w korpusie oficerów artylerii
Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. 2007-11-09: Pierwszy dzień uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” |
Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 mianowany został, pośmiertnie, do stopnia generała brygady[13][14]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[15].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 111 (1922)[16]
- Krzyż Walecznych (trzykrotnie)[17]
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[18][17]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Złota Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej I stopnia[19]
- Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych (12 maja 1936)
- Odznaka Pamiątkowa I Korpusu Polskiego w Rosji[20]
- Państwowa Odznaka Sportowa[21]
- Medal Zwycięstwa („Médaille Interalliée”)[22]
Zobacz też
- awanse generalskie oficerów II Rzeczypospolitej Polskiej z 2007
- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
- ↑ Niektóre źródła (np. Arkadiusz Janicki) podają jako datę urodzenia 7 września 1888. Według kalendarza juliańskiego urodził się 7 września, a według kalendarza gregoriańskiego - 19 września (zobacz daty nowego i starego porządku).
- ↑ a b Karol January Stanisław Hauke h. Bosak [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2022-08-22] .
- ↑ Księga Pamiątkowa Arkonii 1879–1929
- ↑ Treść wniosku o nadanie orderu Virtuti Militari.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 41 z 30.09.1926 r.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 16 z 11.06.1927 r.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 7 z 22.03.1929 r.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 161.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: HAUKOWIE, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-06] .
- ↑ Spis abonentów..., s. 112.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 156.
- ↑ M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 885.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 2 [dostęp 2024-08-30] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Dekret Naczelnika Państwa z 19 lutego 1922 r. L. 11429/V.M. Adj. Gen. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 10, s. 320)
- ↑ a b Rocznik oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932, s. 176, 672. [dostęp 2015-05-26].
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości” - jako Karol January Stanisław de Hauke.
- ↑ Piętnastolecie L. O. P. P.. Warszawa: Wydawnictwo Zarządu Głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1938, s. 282.
- ↑ Na podstawie fotografii w infoboksie.
- ↑ Na podstawie fotografii [1].
- ↑ Rocznik oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924, s. 10, 710, 738. [dostęp 2015-05-26].
Bibliografia
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Uziembło Stanisław, Zarys historii wojennej 14-go Pułku Artylerii Polowej Wielkopolskiej, Warszawa 1928.
- „Księga Pamiątkowa Arkonii 1879–1929”.
- Spis abonentów warszawskiej sieci telefonów Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej... na rok 1938/39, Warszawa 1939.
- Arkadiusz Janicki: Studenci polscy na Politechnice Ryskiej w latach 1862–1918. T. 2,. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2005. ISBN 83-7326-283-0.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
- „Kawalerowie Orderu Virtuti Militari zamordowani w Charkowie”.