Królikoszczur
Conilurus | |||
Ogilby, 1838[1][2] | |||
Przedstawiciel rodzaju – królikoszczur białonogi (C. albipes) na ilustracji z 1863 roku | |||
Systematyka | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | zwierzęta | ||
Typ | strunowce | ||
Podtyp | kręgowce | ||
Gromada | ssaki | ||
Podgromada | żyworodne | ||
Infragromada | |||
Rząd | gryzonie | ||
Podrząd | Supramyomorpha | ||
Infrarząd | myszokształtne | ||
Nadrodzina | myszowe | ||
Rodzina | myszowate | ||
Podrodzina | myszy | ||
Plemię | Hydromyini | ||
Rodzaj | królikoszczur | ||
Typ nomenklatoryczny | |||
Conylurus constructor Ogilby, 1837 (= Hapalotis albipes Lichtenstein, 1829) | |||
Synonimy | |||
| |||
Gatunki | |||
| |||
| |||
|
Królikoszczur[5] (Conilurus) – rodzaj ssaków z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae).
Zasięg występowania
Rodzaj obejmuje gatunki występujące endemicznie w Australii[6][7][8].
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) 152–195 mm, długość ogona 170–215 mm, długość ucha 25–30 mm, długość tylnej stopy 36–48 mm; masa ciała 110–170 g[7][9].
Systematyka
Rodzaj zdefiniował w 1838 roku irlandzki przyrodnik William Ogilby w The London and Edinburgh philosophical magazine and journal of science[1]. Na gatunek typowy Ogilby wyznaczył królikoszczura białonogiego (C. albipes). Wcześniejsze nazwy: ta z 1829 roku, którą ukuł niemiecki lekarz, botanik i zoolog Martin Lichtenstein, okazała się młodszym homonimem rodzaju motyli, natomiast ta z 1837 roku autorstwa Williama Ogilby’ego nie była używana przez społeczność zoologów przez 50 lat, stając się nomen oblitum[8].
Etymologia
- Hapalotis: gr. ἁπαλος hapalos „delikatny, miękki”; ους ous, ωτος ōtos „ucho”[10]. Gatunek typowy: Hapalotis albipes Lichtenstein, 1829.
- Conilurus (Conylurus): gr. κoνιλoς konilos „królik”; ουρα oura „ogon”[11].
Podział systematyczny
Rodzaj ten jest pokrewny Mesembriomys. Dawniej sądzono, że jest bliski także Leporillus, ale analizy genetyczne nie potwierdzają tej tezy[8]. Do tego rodzaju zaliczane są dwa wymarłe po 1500 roku[c] i jeden żyjący współcześnie gatunek[13][9][6][5]:
- Conilurus capricornensis Cramb & Hocknull, 2010 – takson wymarły
- Conilurus albipes (H. Lichtenstein, 1829) – królikoszczur białonogi – takson wymarły w drugiej połowie XIX wieku[14]
- Conilurus penicillatus (Gould, 1842) – królikoszczur krzaczastoogonowy
Uwagi
- ↑ Młodszy homonim Hapalotis Hübner, 1821 (Lepidoptera).
- ↑ Nomen oblitum.
- ↑ W teriologii za taksony współczesne uważa się również gatunki wymarłe po 1500 roku[12].
Przypisy
- ↑ a b W. Ogilby. Notice of certain Australian Quadrupeds, belonging to the Order Rodentia. „The London and Edinburgh philosophical magazine and journal of science”. Third series. 12, s. 96, 1838. (ang.).
- ↑ W. Ogilby. Notice of certain Australian Quadrupeds, belonging to the Order Rodentia. „Transactions of the Linnean Society of London”. 18 (1), s. 124, 1841. (ang.).
- ↑ H. Lichtenstein: Darstellung neuer oder wenig bekannter Säugethiere in Abbildungen und Beschreibungen: von fünf und sechzig Arten auf funfzig colorirten Steindrucktafeln nach den Originalen des Zoologischen Museums der Universität zu Berlin. Berlin: C.G. Lüderitz, 1827–1834, s. ryc. xxix. (niem.).
- ↑ W. Ogilby. [Streszczenie bez tytułu]. „L’Écho du monde savant et l’Hermès: journal analytique des nouvelles et des cours scientifiques”. 294 (36), s. 208, 1837. (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 266. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 504. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 729. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
- ↑ a b c D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Conilurus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-10].
- ↑ a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 324. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 309.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 198.
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Taxonomic overview. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-12]. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-12]. (ang.).
- ↑ J.J. Woinarski J.J., A.A.A.A. Burbidge A.A.A.A., Conilurus albipes, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-2 [dostęp 2020-12-10] (ang.).
Bibliografia
- T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).