Krwiak nadtwardówkowy

Krwiak nadtwardówkowy

haematoma epidurale
Nieurazowy krwiak nadtwardówkowy u młodej kobiety. Szary obszar w górnej lewej części to organizujący się krwiak powodujący przesunięcie linii środkowej oraz uciśnięcie komór
Klasyfikacje
DiseasesDB	4353
MedlinePlus	001412
MeSH	D006407

Krwiak nadtwardówkowy (łac. haematoma epidurale, ang. extradural haematoma, epidural haematoma) – nagromadzenie wynaczynionej krwi pomiędzy kością czaszki lub kręgosłupa a oponą twardą.

Epidemiologia

Krwiak nadtwardówkowy powstaje jako powikłanie 1-3% wszystkich urazów czaszkowo-mózgowych^[1] i 10% ciężkich urazów.

Etiologia

Najczęściej krwiak powstaje wskutek rozerwania naczyń oponowych, najczęściej tętnicy oponowej środkowej. Rzadziej źródłem krwawienia są żyły oponowe, zatoki opony twardej i żyły śródkostne.

Objawy i przebieg

Bezpośrednio po urazie pacjenci są najczęściej nieprzytomni. Charakterystycznym (ale nie patognomonicznym) objawem jest trwające kilka minut-kilka godzin przejaśnienie świadomości (przerwa jasna, łac. intervallum lucidum). Narastaniu krwiaka towarzyszyć mogą takie objawy, jak:

• poszerzenie źrenicy po stronie krwiaka
• objawy połowicze
• objawy ucisku na pień mózgu
• objawy zespołu nadciśnienia wewnątrzczaszkowego
• śpiączka mózgowa.

Badania obrazowe

Badaniem z wyboru przy podejrzeniu krwiaka nadtwardówkowego jest tomografia komputerowa. W TK widoczny jest krwiak o soczewkowatym kształcie i niekiedy szczelina złamania kości.

Rozpoznanie

Rozpoznanie stawiane jest na podstawie badania TK. W części przypadków gdy rozpoznanie budzi wątpliwości, wymagana jest weryfikacja śródoperacyjna diagnozy.

Leczenie

Krwiak nadtwardówkowy wymaga natychmiastowej interwencji neurochirurgicznej, mającej na celu odbarczenie krwiaka. W przypadku dobrego stanu chorego i grubości krwiaka mniejszej niż 15 mm oraz przesunięciu struktur linii środkowej o mniej niż 5 mm można rozważyć obserwację i leczenie zachowawcze. Dotyczy to około 60% krwiaków nadtwardówkowych. Gdy objawy są jednoznaczne i (lub) narastają gwałtownie, trepanacja nie musi być poprzedzona badaniem neuroobrazowym.

Kraniotomia osteoplastyczna jest bardziej skomplikowaną i obciążającą procedurą, umożliwiającą jednak ewakuację krwiaka, zmniejszenie ciśnienia śródczaszkowego, i właściwą kontrolę miejsca (miejsc) krwotoku. Krwawienia żylne są skutecznie leczone trepanacją z drenażem.

Rokowanie

Rokowanie, o ile odpowiednio wcześnie odbarczono chirurgicznie krwiak, jest dobre. Gdy efekt masy spowoduje wgłobienie mózgu, rokowanie jest złe.

Klasyfikacja ICD10

Zobacz też

• krwiak podtwardówkowy

Przypisy

Bibliografia

• Choroby wewnętrzne. Tom II. Andrzej Szczeklik (red.). Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2006, s. 1964-1965. ISBN 83-7430-069-8.
• Neurologia. Podręcznik dla studentów medycyny. Wojciech Kozubski, Paweł P. Liberski (red.). Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2006. ISBN 83-200-3244-X.brak strony w książce
• Choroby układu nerwowego. Wojciech Kozubski, Paweł P. Liberski (red.). Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2004, s. 200-201. ISBN 83-200-2636-9.