Krystyna Czerni

Krystyna Czerni
Ilustracja
Krystyna Czerni (2023)
Data i miejsce urodzenia

14 grudnia 1957
Gliwice

Zawód, zajęcie

krytyk i historyk sztuki

Tytuł naukowy

doktor nauk humanistycznych

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Wolności i Solidarności Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Odznaka Honorowa Województwa Podlaskiego
Multimedia w Wikimedia Commons

Krystyna Czerni (ur. 14 grudnia 1957 w Gliwicach) – polska krytyk i historyk sztuki, doktor nauk humanistycznych.

Życiorys

W czasie studiów była współpracownikiem Studenckiego Komitetu Solidarności w Krakowie[1]. Członkini redakcji miesięcznika „Znak” (1992–1996), gdzie redagowała dodatek poświęcony kulturze współczesnej. Następnie pracowała m.in. w Telewizji Kraków. Do 2017 związana z Instytutem Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego[2], obecnie współpracuje z IRSA[3]. Autorka licznych tekstów o sztuce, a także programów telewizyjnych opartych na wywiadach z artystami.

W 2017 uzyskała stopień doktora nauk humanistycznych na podstawie pracy zatytułowanej Koncepcja sztuki sakralnej Jerzego Nowosielskiego (promotor: Andrzej Szczerski)[4].

Jej mężem jest dziennikarz i publicysta Roman Graczyk, mają troje dzieci[5].

Publikacje książkowe

  • Nie tylko o sztuce. Rozmowy z profesorem Mieczysławem Porębskim, Wrocław 1992[6]
  • Rezerwat sztuki. Tropami artystów polskich XX wieku, Kraków 2000[7]
  • Tadeusz Kantor. Malarstwo i teatr. Przewodnik po twórczości artysty, Bydgoszcz 2002[8]
  • Nowosielski, Kraków 2006[9]
  • Nietoperz w świątyni. Biografia Jerzego Nowosielskiego, Kraków 2011[10] (2. wyd. Kraków 2018[11])
  • Kažan u hrami. Bìografìâ Ûrìâ Novosìl'skogo [Кажан у храмі. Біографія Юрія Новосільського], Czerniowce 2015[12]
  • Jerzy Nowosielski w Lublinie, Warszawa-Lublin-Kraków 2015[13]
  • Tadeusz Kantor. Spacer po linie, Kraków 2015[14]
  • Tadeusz Kantor. Walking the tightrope, Kraków 2015[15]
  • Nowosielski w Małopolsce. Sztuka sakralna, Kraków 2015[16]
  • Nowosielski – sztuka sakralna. Podlasie, Warmia i Mazury, Lublin, Białystok 2019[17]
  • Nowosielski − sacral art. Podlasie. Warmia and Mazury, Lublin, Białystok 2019[18]
  • Nowosielski na Śląsku. Sztuka sakralna, Tychy−Kraków 2022[19]
  • Nowosielski w Warszawie i na Mazowszu. Sztuka sakralna, Kraków 2023[20]

Prace redakcyjne (wybór)

Redakcja dzieł wybranych Mieczysława Porębskiego

  • Mieczysław Porębski, Polskość jako sytuacja, Kraków 2002
  • Mieczysław Porębski, Nowosielski, posł. Krystyna Czerni, Kraków 2003
  • Mieczysław Porębski, Krytycy i sztuka, Kraków 2004
  • Mieczysław Porębski, Spotkanie z Ablem, Kraków 2011

Redakcja korespondencji, wywiadów i esejów Jerzego Nowosielskiego

  • Tadeusz Różewicz, Zofia i Jerzy Nowosielski, Korespondencja, oprac. Krystyna Czerni, Kraków 2009
  • Zbigniew Podgórzec, Rozmowy z Jerzym Nowosielskim, oprac. i wstęp Krystyna Czerni, Kraków 2009 (2 wyd. 2014)
  • Jerzy Nowosielski, Sztuka po końcu świata. Rozmowy, wybór i układ Krystyna Czerni, Kraków 2012
  • Jerzy Nowosielski, Zagubiona bazylika. Refleksje o sztuce i wierze, wybór i układ Krystyna Czerni, Kraków 2013
  • Jerzy Nowosielski, Listy i zapomniane rozmowy, wstęp i oprac. Krystyna Czerni, Kraków 2015

Inne

  • Lech Stangret, Tadeusz Kantor. Malarski ambalaż totalnego dzieła, Kraków 2006
  • Ryszard Przybylski, Tadeusz Różewicz, Listy i rozmowy 1965-2014, oprac. i wstęp Krystyna Czerni, Warszawa 2019[21]
  • Cierpienie formy. Jerzy Tchórzewski. Malarstwo, t. 1−2, red. Krystyna Czerni, Józef Grabski, Kraków 2019
  • Suffering form. Jerzy Tchórzewski. Painting, t. 1−2, red. Krystyna Czerni, Józef Grabski, Kraków 2020

Nagrody i wyróżnienia

  • Krakowska Książka Miesiąca (maj 2000) za tom esejów Rezerwat sztuki. Tropami artystów polskich XX wieku[22]
  • Nagroda Specjalna Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2009) „w uznaniu nieocenionych zasług dla kultury polskiej”[23]
  • Nagroda im. Kazimierza Wyki (2012) „za wybitne osiągnięcia w dziedzinie eseistyki oraz krytyki literackiej i artystycznej”[24]
  • Nagroda miesięcznika literackiego „Nowe Książki” (2012) za Nietoperz w świątyni. Biografia Jerzego Nowosielskiego jako najlepszą książkę roku[25]
  • finał Nagrody Literackiej „Nike” (2012) za Nietoperz w świątyni. Biografia Jerzego Nowosielskiego[26]
  • nominacja do Nagrody Literackiej Gdynia (2012) za Nietoperz w świątyni. Biografia Jerzego Nowosielskiego[27]
  • finał Nagrody Literackiej dla Autorki „Gryfia” (2012) za Nietoperz w świątyni. Biografia Jerzego Nowosielskiego[28]
  • Nagroda Kulturalna Województwa Lubelskiego (2019) za opracowanie Jerzy Nowosielski w Lublinie[29]
  • Nagroda Województwa Małopolskiego „Ars Quaerendi” (2019)[30]
  • Nagroda Krakowa Miasta Literatury UNESCO (2022)[31]
  • Nagroda im. Księcia Konstantego Ostrogskiego przyznawana przez redakcję "Przeglądu Prawosławnego" (2022)[32]

Odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ JadwigaJ. Zechenter JadwigaJ., Krystyna Czerni [online], Encyklopedia Solidarności, 22 kwietnia 2016 [dostęp 2020-08-15] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-24] .
  2. ↑ Kronika Instytutu Historii Sztuki UJ za rok 2017, oprac. Andrzej Betlej, "Modus: Prace z historii sztuki", 18 (2018), s. 181 [online], digi.ub.uni-heidelberg.de [dostęp 2019-07-29]  (pol.).
  3. ↑ Por. biogram - Salon literacki "Jagiellonki" [online], www.uj.edu.pl [dostęp 2019-07-29] .
  4. ↑ www.muzeum.bialystok.pl [online] [dostęp 2019-07-29]  (pol.).
  5. ↑ Roman Graczyk [online], Wydawnictwo Znak [dostęp 2023-02-17] .
  6. ↑ KrystynaK. Czerni KrystynaK., Nie tylko o sztuce. Rozmowy z profesorem Mieczysławem Porębskim, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1992, DOI: 10.11588/diglit.30033, ISBN 83-7023-196-9 [dostęp 2019-12-23] .
  7. ↑ KrystynaK. Czerni KrystynaK., Rezerwat sztuki. Tropami artystów polskich XX wieku, Kraków: Znak, 2000, DOI: 10.11588/diglit.42191, ISBN 978-83-7006-986-5 [dostęp 2019-12-23] .
  8. ↑ KrystynaK. Czerni KrystynaK., Tadeusz Kantor. Malarstwo i teatr. Przewodnik po twórczości artysty, Bydgoszcz: Biuro Wystaw Artystycznych; Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora "Cricoteka", 2002, ISBN 83-906178-1-1, OCLC 69509241 .
  9. ↑ KrystynaK. Czerni KrystynaK., Nowosielski, Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, 2006, ISBN 978-83-240-0758-5, OCLC 77507895 .
  10. ↑ KrystynaK. Czerni KrystynaK., Nietoperz w świątyni. Biografia Jerzego Nowosielskiego, Kraków: Wydawnictwo Znak, 2011, ISBN 978-83-240-1598-6 .
  11. ↑ KrystynaK. Czerni KrystynaK., Nietoperz w świątyni. Biografia Jerzego Nowosielskiego, Kraków: Wydawnictwo WAM, 2018, ISBN 978-83-277-1594-4, OCLC 1038427738 .
  12. ↑ KristinaK. Černì KristinaK., Kažan u hrami. Bìografìâ Ûrìâ Novosìl'skogo, Oles' Gerasim (tłum.), Černìvcì: Knigi - XXI, 2015, ISBN 978-617-614-097-9 .
  13. ↑ KrystynaK. Czerni KrystynaK., Jerzy Nowosielski w Lublinie, seria: Teka Lubelska, t. 5, Warszawa-Lublin-Kraków: Collegium Artium, Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Warszawski, 2015, DOI: 10.11588/artdok.00006685, ISBN 978-83-941022-2-7, ISSN 2391-8349 .
  14. ↑ KrystynaK. Czerni KrystynaK., Tadeusz Kantor. Spacer po linie, Kraków: Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka, 2015, ISBN 978-83-61213-61-1, OCLC 939909433 .
  15. ↑ KrystynaK. Czerni KrystynaK., Tadeusz Kantor. Walking a tightrope, KingaK. Stoszek, ZuzannaZ. Ananiew (tłum.), Krakow: Centre for the Documentation of the Art of Tadeusz Kantor Cricoteka, 2015, ISBN 978-83-61213-69-7, OCLC 948874501 .
  16. ↑ KrystynaK. Czerni KrystynaK., Nowosielski w Małopolsce. Sztuka sakralna, Kraków: Małopolska Fundacja Muzeum Sztuki Współczesnej, 2015, DOI: 10.11588/artdok.00005848, ISBN 978-83-943040-0-3, OCLC 939891124 .
  17. ↑ KrystynaK. Czerni KrystynaK., Nowosielski – sztuka sakralna. Podlasie, Warmia i Mazury, Lublin, Białystok-Olsztyn: Muzeum Podlaskie, Samorząd Województwa Podlaskiego. Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych, 2019, ISBN 978-83-950007-6-8 .
  18. ↑ KrystynaK. Czerni KrystynaK., Nowosielski - sacral art. Podlasie. Warmia and Mazury, AlicjaA. Gorgoń (tłum.), Białystok: Museum of Podlasie, 2019, ISBN 978-83-950007-7-5 .
  19. ↑ KrystynaK. Czerni KrystynaK., Nowosielski na Śląsku. Sztuka sakralna, Tychy−Kraków: Muzeum Miejskie w Tychach; Szpalanka Lab, 2022, ISBN 978-83-62193-50-9 .
  20. ↑ KrystynaK. Czerni KrystynaK., Nowosielski w Warszawie i na Mazowszu. Sztuka sakralna, Kraków: Szpalanka Lab, 2023, ISBN 978-83-960738-1-5 .
  21. ↑ RyszardR. Przybylski RyszardR., TadeuszT. Różewicz TadeuszT., Listy i rozmowy 1965-2014, KrystynaK. Czerni (red.), Warszawa: Wydawnictwo Sic!, 2019, ISBN 978-83-66370-04-3 .
  22. ↑ Laureaci nagrody "Krakowskiej Książki Miesiąca" w latach 2009-1995 [online], Biblioteka Kraków [dostęp 2020-05-15] .
  23. ↑ Informacje biograficzne w komunikacie: Krystyna Czerni laureatką Nagrody im. Kazimierza Wyki [online], Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, 10 stycznia 2012 [dostęp 2020-08-15] .
  24. ↑ Laureat 2012 [online], wyka.malopolskanagroda.pl [dostęp 2019-07-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-07-29]  (pol.).
  25. ↑ Nagroda "Nowych Książek" dla "Nietoperza w świątyni" [online], Culture.pl, 4 stycznia 2012 [dostęp 2020-08-15] .
  26. ↑ Nagroda Nike 2012 [online], www.nike.org.pl [dostęp 2015-12-06] [zarchiwizowane z adresu 2014-03-02] .
  27. ↑ Nominowani 2012 | Nagroda Literacka Gdynia [online], nagrodaliterackagdynia.pl [dostęp 2015-12-06] [zarchiwizowane z adresu 2018-09-18] .
  28. ↑ KonradK. Wojtyła KonradK., Oto 8 finalistek Nagrody Literackiej dla Autorki Gryfia [online], Radio Szczecin, 1 kwietnia 2012 [dostęp 2020-08-15] .
  29. ↑ Spotkanie z dr Krystyną Czerni [online], Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. H. Łopacińskiego w Lublinie, 4 grudnia 2019 [dostęp 2020-08-15] .
  30. ↑ Biuro Prasowe UMWM, Małopolska nagrodziła mistrzów i ich zdolnych uczniów [online], 27 września 2019 [dostęp 2019-10-02] .
  31. ↑ Wyniki III edycji Nagrody Krakowa Miasta Literatury UNESCO [online] [dostęp 2022-05-23] .
  32. ↑ RobertR. Fiłończuk RobertR., Pięciu laureatów dorocznych nagród za działalność na rzecz prawosławia i ekumenizmu [online] [dostęp 2023-02-16] .
  33. ↑ Czasy, kiedy byliście niedoceniani skończyły się na zawsze [online], www.prezydent.pl [dostęp 2019-07-29] .
  34. ↑ Wręczenie odznaczeń „Krzyż Wolności i Solidarności” działaczom małopolskiej opozycji niepodległościowej z lat 1981–1989 [online], ipn.gov.pl [dostęp 2019-07-29]  (pol.).
  35. ↑ Odznaczenia dla byłych działaczy Studenckiego Komitetu Solidarności i Niezależnego Zrzeszenia Studentów [online], www.prezydent.pl [dostęp 2019-07-29] .
  36. ↑ Lista laureatów medalu Zasłużony Kulturze - Gloria Artis [online], mkidn.gov.pl [dostęp 2019-10-28] [zarchiwizowane z adresu 2017-04-18] .
  37. ↑ Uchwała Zarządu Województwa Podlaskiego nr 86/1361/2019 [online], 22 listopada 2019 [dostęp 2019-11-30] .

Linki zewnętrzne

  • Krystyna Czerni – publikacje w bibliotece Polona
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000078383567
  • VIAF: 42023408
  • LCCN: no95013353
  • GND: 134032861
  • BnF: 13775695m
  • SUDOC: 145063062
  • NKC: mzk20221144344
  • PLWABN: 9810555127805606
  • NUKAT: n94007888
  • CANTIC: a10798079