Leon Kaczmarek

Leon Kaczmarek
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

12 marca 1911
Wanne

Data i miejsce śmierci

26 października 1996
Lublin

profesor nauk humanistycznych
Specjalność: toponimia i logopedia
Alma Mater

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Doktorat

1952

Profesura

1966

nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel PRL” Medal 30-lecia Polski Ludowej Medal 40-lecia Polski Ludowej Medal Komisji Edukacji Narodowej Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego
Złota Odznaka ZNP
Multimedia w Wikimedia Commons

Leon Kaczmarek (ur. 12 marca 1911 w Wanne, zm. 26 października 1996[1] w Lublinie) – polski profesor[2], toponimista i logopeda, ojciec polskiej logopedii, współtwórca Polskiego Towarzystwa Logopedycznego[3][4].

Życiorys

Rodzina mieszkała w Wanne w Niemczech, ale po 1918 przeprowadziła się do Jarocina. W tym mieście ukończył gimnazjum (1931), a potem pojechał do Poznania, gdzie studiował na Uniwersytecie Poznańskim filolologię polską pod kierunkiem m.in. profesorów Henryka Ułaszyna, Edwarda Klicha, Mikołaja Rudnickiego i Adama Tomaszewskiego. Do 1939 był asystentem na tej uczelni, a także pracował jako nauczyciel. W latach 1945–1946 był wicestarostą, a w latach 1946–1948 starostą jarocińskim. Podobną funkcję sprawował w Kole w latach 1948–1950. W 1950 powrócił do działalności naukowej na Uniwersytecie Poznańskim (był adiunktem w Katedrze Germanistyki, a potem kierownikiem Archiwum Fotograficznego). Doktoryzował się z językoznawstwa ogólnego i filologii germańskiej w 1952[3].

W 1954 przeprowadził się do Lublina i został kierownikiem Katedry Języka Polskiego na Uniwersytecie im. Marii Curie-Skłodowskiej. Od 1955 do 1959 był dziekanem Wydziału Humanistycznego, gdzie zorganizował Laboratorium Nauki Języka[3].

Od lat 60. XX wieku, a zwłaszcza od 1970, m.in. w związku z reorganizacjami nauki polskiej, zainteresował się logopedią, która stała się odtąd przewodnim motywem jego badań. Przez wiele lat pełnił funkcje konsultanta naukowego Instytutu Kształcenia Nauczycieli i Badań Oświatowych w Warszawie. Wykładał też na warszawskim Uniwersytecie. Od 1973 zasiadał w Radzie Naukowej Instytutu Filologii Polskiej UMCS, a od 1973 do 1975 instytutem tym kierował. Od 1960 do 1989 był redaktorem czasopisma naukowego Logopedia – Kultura Żywego Słowa. Do 1989 był prezesem Polskiego Towarzystwa Logopedycznego, które w 1963 współtworzył[3].

Wśród wypromowanych przez niego doktorów znalazł się Jerzy Bartmiński.

Dorobek

Opublikował około dwieście prac, w tym m.in.:

  • Nazwy geograficzne powiatu jarocińskiego (1934, brązowy medal Uniwersytetu Poznańskiego),
  • Kształtowanie się mowy dziecka (1953),
  • Opieka nad wymową dziecka w Polsce (1960),
  • Urzędowe nazwy miejscowości i obiektów fizjograficznych województwa lubelskiego (1961),
  • Nazwy topograficzne Lubelszczyzny (1961),
  • O przedmiocie i zadaniach logopedii (1962),
  • Projekt pisowni fonetycznej specjalnej (1963),
  • O przymiotnikach odmiejscowych na Lubelszczyźnie (1966),
  • Jan Siestrzyński, syn ziemi zamojskiej, pionier fonetyki polskiej (1969),
  • Mowa – jej kształtowanie, zaburzenia i korekcja (1969),
  • Cybernetyczne podstawy kształtowania mowy u głuchych (1970),
  • Cybernetyczne założenia kształtowania i rozwoju mowy (1970),
  • Opieka szkoły nad dzieckiem z zaburzeniami mowy (1973),
  • Korelacyjna klasyfikacja zaburzeń słownego i pisemnego porozumiewania się (1974, 1975),
  • Program studiów logopedycznych (1975, 1981),
  • Rewalidacja dzieci i młodzieży z zaburzeniami mowy (1977, 1980, 1988),
  • Stan , rozwój i perspektywy logopedii w Polsce (1975, 1977),
  • O polskiej logopedii (1982),
  • Jan Baudouin de Courtenay – prekursor nowoczesnej logopedii (1983),
  • O polskiej logopedii (1991),
  • Model opieki logopedycznej w Polsce. Projekt (1991),
  • Nasze dziecko uczy się mowy (1966, 1970, 1977, 1982, 1988)[3].

Członkostwo

Był członkiem m.in.: Polskiego Towarzystwa Logopedycznego, Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Lubelskiego Towarzystwa Naukowego, Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Zasiadał w komitetach redakcyjnych czasopism: „Glottodidactica”, „Lingua Posnaniensis”, „Zeitschrift fur Phonetik, „Sprachwissenschaft und Kommunikationsforschung”[3].

Odznaczenia

Odznaczony został m.in.:

Bibliografia

  • Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, str. 488

Przypisy

  1. Anna Sołtys-Chmielowicz, Pożegnanie profesora Leona Kaczmarka (1911–1996), "Audiofonologia", tom IX, 1996, s. 161–163.
  2. Account Suspended [online], logopedia.umcs.lublin.pl [dostęp 2024-04-24] .
  3. a b c d e f g Elżbieta Maria Minczakiewicz, Leon Kaczmarek. 1911-1996, UMCS, Lublin
  4. Polskie Towrazystwo Logopedyczne, Historia PTL
  5. Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, str. 488
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000071473957
  • VIAF: 42639708
  • LCCN: n82062435
  • GND: 119058863
  • SUDOC: 176510648
  • NKC: mzk2004221806
  • NTA: 134685830
  • PLWABN: 9810701965505606
  • NUKAT: n96000788
  • J9U: 987007277355705171
  • WorldCat: lccn-n82062435
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3918865
Identyfikatory zewnętrzne:
  • identyfikator osoby w bazie „Ludzie nauki” (dawnej): 34915