Lista pierwszych kosmonautów według obywatelstwa

Poniższa lista zawiera nazwiska pierwszych astronautów z danego kraju, którzy odbyli lot kosmiczny (pod uwagę brane jest obywatelstwo posiadane w czasie trwania misji), a także datę startu; lista uszeregowana jest chronologicznie. Do października 2023 r. w kosmos polecieli przedstawiciele 46 państw.

Lista chronologiczna

Wszystkie daty podane są według czasu uniwersalnego (UTC).

Nr	Państwo	Astronauta	Lot	Data
Lata 60. XX wieku
1	ZSRR[a]	Jurij Gagarin	Wostok 1	12 kwietnia 1961
2	Stany Zjednoczone[b]	Alan Shepard	MR-3	5 maja 1961
Lata 70. XX wieku
3	Czechosłowacja[c]	Vladimír Remek	Sojuz 28	2 marca 1978
4	Polska	Mirosław Hermaszewski	Sojuz 30	27 czerwca 1978
5	NRD[d]	Sigmund Jähn	Sojuz 31	26 sierpnia 1978
6	Bułgaria	Georgi Iwanow	Sojuz 33	10 kwietnia 1979
Lata 80. XX wieku
7	Węgry	Bertalan Farkas	Sojuz 36	26 maja 1980
8	Wietnam	Phạm Tuân	Sojuz 37	23 lipca 1980
9	Kuba	Arnaldo Tamayo Méndez	Sojuz 38	18 września 1980
10	Mongolia	Dżügderdemidijn Gürragczaa	Sojuz 39	22 marca 1981
11	Rumunia	Dumitru Prunariu	Sojuz 40	14 maja 1981
12	Francja	Jean-Loup Chrétien	Sojuz T-6	24 czerwca 1982
13	Niemcy Zachodnie[d]	Ulf Merbold	STS-9	28 listopada 1983
14	Indie	Rakesh Sharma	Sojuz T-11	3 kwietnia 1984
15	Kanada	Marc Garneau	STS-41-G	5 października 1984
16	Arabia Saudyjska	Sultan al-Saud	STS-51-G	17 czerwca 1985
17	Holandia	Wubbo Ockels	STS-61-A	30 października 1985
18	Meksyk	Rodolfo Neri Vela	STS-61-B	26 listopada 1985
19	Syria	Muhammed Faris	Sojuz TM-3	22 lipca 1987
20	Afganistan	Abdulahad Momand	Sojuz TM-6	29 sierpnia 1988
Lata 90. XX wieku
21	Japonia[e]	Toyohiro Akiyama	Sojuz TM-11	2 grudnia 1990
22	Wielka Brytania[e]	Helen Sharman	Sojuz TM-12	18 maja 1991
23	Austria	Franz Viehböck	Sojuz TM-13	2 października 1991
24	Rosja[a]	Aleksandr Kaleri Aleksandr Wiktorienko	Sojuz TM-14	17 marca 1992
25	Belgia	Dirk Frimout	STS-45	24 marca 1992
26	Włochy	Franco Malerba	STS-46	31 lipca 1992
27	Szwajcaria	Claude Nicollier
28	Ukraina[a]	Łeonid Kadeniuk	STS-87	19 listopada 1997
29	Hiszpania	Pedro Duque	STS-95	29 października 1998
30	Słowacja[c]	Ivan Bella	Sojuz TM-29	20 lutego 1999
I dekada XXI wieku
31	Południowa Afryka[e]	Mark Shuttleworth	Sojuz TM-34	25 kwietnia 2002
32	Izrael[f]	Ilan Ramon	STS-107	16 stycznia 2003
33	Chiny	Yang Liwei	Shenzhou 5	15 października 2003
34	Brazylia	Marcos Pontes	Sojuz TMA-8	30 marca 2006
35	Iran[e]	Anousheh Ansari	Sojuz TMA-9	18 września 2006
36	Szwecja	Christer Fuglesang	STS-116	10 grudnia 2006
37	Malezja	Sheikh Muszaphar Shukor	Sojuz TMA-11	10 października 2007
38	Korea Południowa	Yi So-yeon	Sojuz TMA-12	8 kwietnia 2008
39	Dania	Andreas Mogensen	Sojuz TMA-18M	2 września 2015
40	Kazachstan[a]	Ajdyn Aimbetow
41	Zjednoczone Emiraty Arabskie	Hazaa Al Mansoori	Sojuz MS-15	25 września 2019
II dekada XXI wieku
42	Australia	Chris Boshuizen[g]	Blue Origin NS-18	13 października 2021
43	Portugalia	Mário Ferreira[g]	Blue Origin NS-22	4 sierpnia 2022
44	Egipt	Sara Sabry[g]
45	Antigua i Barbuda	Keisha Schahaff[e][g] Anastatia Mayers[e][g]	Galactic 02[h]	10 sierpnia 2023
46	Pakistan	Namira Salim[e][g]	Galactic 04[h]	6 października 2023
47	Turcja	Alper Gezeravcı(inne języki)	Axiom Mission 3	18 stycznia 2024
48	Białoruś	Maryna Wasileuskaja(inne języki)	Sojuz MS-25	23 marca 2024

Inne fakty

W niektórych przypadkach można mówić o podwójnym obywatelstwie astronautów odbywających swój pierwszy lot kosmiczny. Zatem, w zależności od przyjętego kryterium, powyższa lista może ulegać zmianie:

• Paul Scully-Power urodził się w Australii, lecz poleciał w kosmos już jako obywatel Stanów Zjednoczonych (5 października 1984).
• Taylor Gun-Jin Wang urodził się w Chińskiej Republice Ludowej w chińskiej rodzinie, lecz poleciał w kosmos już jako obywatel Stanów Zjednoczonych (29 kwietnia 1985).
• Patrick Baudry urodził się we francuskiej części Kamerunu (obecnie Kamerun), lecz w kosmos poleciał już jako obywatel Francji (17 czerwca 1985).
• Shannon Lucid urodziła się w Chińskiej Republice Ludowej w amerykańskiej rodzinie (rodzice pochodzenia europejskiego), lecz poleciała w kosmos jako obywatelka Stanów Zjednoczonych (17 czerwca 1985).
• Franklin Chang-Díaz urodził się w Kostaryce, ale w kosmos poleciał już jako obywatel Stanów Zjednoczonych (12 stycznia 1986).
• Andy Thomas urodził się w Australii, lecz poleciał w kosmos już jako obywatel Stanów Zjednoczonych (19 maja 1996).
• John Herrington został pierwszym rdzennym Amerykaninem (plemię Czikasawów – ang. Chickasaw), który poleciał w kosmos (24 listopada 2002)^[g][g].

Uwagi

Zobacz też

• alfabetyczna lista astronautów
• lista typów załogowych statków kosmicznych
• lista załogowych lotów kosmicznych