Męskość hegemoniczna

Męskość hegemoniczna (lub: męskość hegemonialna^[1]) – w społecznej teorii płci kulturowej, stworzonej przez australijską badaczkę Raewyn Connell, kulturowy ideał^[2] i zbiór praktyk, uosabiających akceptowane społecznie wyjaśnienia istnienia patriarchatu^[1]. Nazwa wywodzi się od zbioru ortodoksyjnych (hegemonicznych) męskich wartości, do których nawiązuje^[3].

Męskość hegemoniczna, według twórczyni teorii, zapewnia grupie mężczyzn dominację zarówno nad kobietami (hegemonia zewnętrzna), jak i nad pozostałą grupą mężczyzn (hegemonia wewnętrzna)^[1]. Connell sformułowała ją jako konfigurację praktyk genderowych, które akceptują i legitymują patriarchat, gwarantując jednocześnie dominującą pozycję mężczyzn i subordynację kobiet^[4]. Jest ona ekskluzywna, hierarchiczna, wewnętrznie zróżnicowana oraz różnorodna i sprzeczna, brutalna, generująca lęki, utrwalana społecznie, jak również podatna na różne kryzysy. Wyjaśniana jest poprzez odwołania do koncepcji naturalistycznych. Praktykowanie zjawiska nie jest charakterystyczne dla wszystkich mężczyzn, gdyż przeważająca część z nich stosować ma tzw. męskość współdziałającą, ograniczając się do czerpania korzyści z patriarchatu^[1]. Dr. hab. Maciej Duda z Uniwersytetu Szczecińskiego nazwał ją "najbardziej męską męskością", której przypisuje się siłę, sprawność fizyczną, autorytet, prestiż, władzę, agresję, heteroseksualność, mizoginię i homofobię^[2].

Koncepcja została po raz pierwszy opublikowana przez jej autorkę w artykule The Concept of Role And What To Do With It (pol. O koncepcji roli i o tym, co z tym zrobić) z 1979^[1].

Przypisy