Małastów

Małastów

wieś
Dawna cerkiew
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	gorlicki
Gmina	Sękowa
Liczba ludności (2022)	403[2]
Strefa numeracyjna	18
Kod pocztowy	38-307[3]
Tablice rejestracyjne	KGR
SIMC	0464811
Położenie na mapie gminy Sękowa Małastów
Położenie na mapie Polski Małastów
Położenie na mapie województwa małopolskiego Małastów
Położenie na mapie powiatu gorlickiego Małastów
49°33′42″N 21°15′00″E/49,561667 21,250000[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Małastów (j. łemkowski Маластів) – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Sękowa.

Wieś królewska starostwa bieckiego w powiecie bieckim województwa krakowskiego w końcu XVI wieku^[4].

Położenie

Małastów leży w dolinie potoku Małastówka. Zabudowania położone są na wysokości 400–430 m n.p.m. Od wschodu dominuje nad wsią grzbiet z wzniesieniami Zawiersza (669 m n.p.m.) i Kornuta (677 m n.p.m.), natomiast od zachodu grzbiet biegnący od Magury Małastowskiej (813 m n.p.m.) przez Ostry Dział (675 m n.p.m.) ku Brusom (594 m n.p.m.). Przez wieś biegnie droga wojewódzka nr 977 z Gorlic do granicy państwa w Koniecznej.

Części wsi

Historia

Jedna ze starszych wsi Beskidu Niskiego: lokowana była na prawie niemieckim w 1440 r. i zasiedlona pierwotnie zapewne ludnością polską, jednak po napływie fali ludności wołoskiej z czasem stała się wsią łemkowską. Do czasu rozbiorów wchodziła w skład starostwa bieckiego. Biegł przez nią tzw. trakt węgierski – od czasów średniowiecza tradycyjny szlak handlowy wiodący z Gorlic do Bardejowa. W 1806 r. zbudowana została murowana cerkiew greckokatolicka (obecnie kościół katolicki) pod wezwaniem św. Kosmy i św. Damiana.

W latach 1975–1998 administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.

Wieś znacznie ucierpiała w czasie I wojny światowej, kiedy to od stycznia do początku maja 1915 r. znajdowała się na linii frontu. Z czasów bitwy pod Gorlicami w maju 1915 r. zachowały się na jej terenie cmentarze wojenne. Przed II wojną światową liczyła 70 gospodarstw i ok. 500 mieszkańców.

• 
  Cmentarz wojenny nr 60
• 
  Cmentarz wojenny nr 65
• 
  Cmentarz wojenny nr 66

Zabytki

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[7]

• cerkiew greckokatolicka, obecnie kościół rzym.-kat. pw. NMP Wniebowziętej z 1805,
• cmentarz wojenny nr 60 z I wojny światowej, na Przełęczy Małastowskiej, (w granicach wsi Małastów i Gładyszów, gm. Uście Gorlickie);
• cmentarz wojenny nr 63 z I wojny światowej, w Pętnej;
• cmentarz wojenny nr 65 z I wojny światowej, na zboczu góry Kornuta;
• cmentarz wojenny nr 66 z I wojny światowej, na pd.-zach. Ramieniu góry Kornuta.

W miejscowości ma swoją siedzibą parafia Wniebowzięcia NMP, należąca do dekanatu Gorlice, diecezji rzeszowskiej.

Turystyka i wypoczynek

Szlaki piesze

• od dolnej stacji wyciągu na Magurę Małastowską do przełęczy Małastowskiej
• od szosy Gorlice – Konieczna do cmentarza z I wojny światowej nr 65 – Małastów-Kornuty (szlak cmentarny)
• od szosy Gorlice – Konieczna do cmentarza z I wojny światowej nr 66 – Małastów (szlak cmentarny)

Narciarstwo

Na terenie gminy znajduje się ośrodek narciarski SkiPark Magura na Magurze Małastowskiej.

Przypisy

Bibliografia

• Beskid Niski. Mapa turystyczna 1:50 000, wyd. X (poprawione) Compass, Kraków 2013, ISBN 978-83-7605-224-3;
• Krukar Wojciech, Kryciński Stanisław, Luboński Paweł, Olszański Tadeusz A. i in.: Beskid Niski. Przewodnik, wyd. II poprawione i aktualizowane, Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, Pruszków 2002, ISBN 83-85557-98-9;
• Krygowski Władysław: Beskid Niski, Pogórze Ciężkowickie (część wschodnia) i Pogórze Strzyżowsko-Dynowskie (część zachodnia), wyd. II poprawione i uzupełnione, wyd. Sport i Turystyka, Warszawa 1977.

Linki zewnętrzne

• Małastów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 28 .
• http://www.beskid-niski.pl/index.php?pos=/miejscowosci&ID=79