Mario Castelnuovo-Tedesco

Mario Castelnuovo-Tedesco
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

3 kwietnia 1895
Florencja

Pochodzenie

włoskie

Data i miejsce śmierci

16 marca 1968
Beverly Hills

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor, pianista

Multimedia w Wikimedia Commons

Mario Castelnuovo-Tedesco (ur. 3 kwietnia 1895 we Florencji, zm. 16 marca 1968 w Beverly Hills[1][2]) – włoski kompozytor i pianista.

Życiorys

Studiował w Conservatorio Luigi Cherubini we Florencji, gdzie uczył się kompozycji u Ildebrando Pizzettiego i gry na fortepianie u Edgarda Del Valle de Paza[1]. Zaczął komponować w wieku 15 lat, początkowo utwory fortepianowe o charakterze programowym, później także pieśni solowe i chóralne[1]. Koncertował w Rzymie i Wiedniu[2]. Interesował się poezją różnych narodów, znajdując w niej częste źródło inspiracji, napisał m.in. pieśni do dramatów Szekspira[1]. Opera La Mandragola z 1925 roku zapewniła mu zwycięstwo w Concorso Lirico Nazionale[1] i spotkała się z gorącym przyjęciem na premierach w Wenecji i Wiesbaden[1]. W latach 30. zwrócił swoją uwagę z muzyki wokalno-instrumentalnej w kierunku muzyki czysto instrumentalnej[1].

W 1939 roku, w związku z narastającą falą antysemityzmu, wyemigrował do USA[1]. Początkowo mieszkał w Larchmont w stanie Nowy Jork, później osiadł w Beverly Hills. W 1946 roku otrzymał obywatelstwo amerykańskie[1]. W tym samym roku objął klasę kompozycji w konserwatorium w Los Angeles[1][3]. Pisał w tym okresie monumentalną muzykę o charakterze oratoryjno-kantatowym, wraz z innymi kompozytorami uczestniczył w tworzeniu kantaty Genesis[1]. Komponował również muzykę filmową[2]. Utrzymywał bliskie kontakty z rodzinnym krajem, opera Il mercante di Venezia zwyciężyła w Concorso Compari, rozpisanym w 1958 roku przez mediolańską La Scalę[1].

Twórczość

Tworzył w tradycji XIX-wiecznej muzyki włoskiej, pozostając odległy wobec awangardowych prądów takich jak dodekafonia, neoklasycyzm czy ekspresjonizm[1]. Łączył elementy muzyki europejskiej z motywami orientalnymi, głównie hebrajskimi, a podczas pobytu w USA także jazzu i muzyki amerykańskiej[1].

Skomponował m.in. 12 zeszytów pieśni do tekstów sztuk Szekspira (1921–1926), opery La Mandragola (1926) i All’s Well That Ends Well (1959), operę kameralną The Importance of Being Earnest (1962), balety The Octoroon Ball (1947) i Naomi and Ruth (1947), Rapsodię hebrajską (1927), 9 uwertur, 3 koncerty skrzypcowe, 2 koncerty fortepianowe, koncerty gitarowy i wiolonczelowy[3], Rapsodię amerykańską (1943)[2]. W 1957 roku opublikował autobiografię A Life of Music[3].

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l m n Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 2. Część biograficzna cd. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1984, s. 45–46. ISBN 83-224-0223-6.
  2. a b c d The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 143. ISBN 0-674-37299-9.
  3. a b c Encyklopedia muzyki. red. Andrzej Chodkowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 141–142. ISBN 978-83-01-13410-5.
  • ISNI: 0000000108964259
  • VIAF: 145145969878232250033
  • LCCN: n79105794
  • GND: 119088789
  • NDL: 01052997
  • LIBRIS: ljx14dt44qzbk37
  • BnF: 13892257t
  • SUDOC: 080786243
  • SBN: RAVV069940
  • NLA: 35734558
  • NKC: jn20000601150
  • BNE: XX1005254
  • NTA: 073774197
  • BIBSYS: 98044678
  • CiNii: DA09140563
  • Open Library: OL2232296A
  • PLWABN: 9810654919505606
  • NUKAT: n97025829
  • J9U: 987007259549405171
  • PTBNP: 183211
  • LNB: 000148223
  • NSK: 000426386
  • CONOR: 45669219
  • BNC: 000233734
  • ΕΒΕ: 211784
  • KRNLK: KAC2020L5736
  • LIH: LNB:NEw;=Bg
  • RISM: people/40219605
  • PWN: 3883533
  • Britannica: biography/Mario-Castelnuovo-Tedesco
  • Treccani: mario-castelnuovo-tedesco
  • Universalis: mario-castelnuovo-tedesco
  • БРЭ: 2051110
  • NE.se: mario-castelnuovo-tedesco
  • SNL: Mario_Castelnuovo-Tedesco
  • Catalana: 0016270
  • DSDE: Mario_Castelnuovo-Tedesco
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 10981