Martynas Mažvydas

Martynas Mažvydas
Ilustracja
Data urodzenia

ok. 1510-1520

Data śmierci

21 maja 1563

Zawód, zajęcie

pisarz

podpis
Multimedia w Wikimedia Commons
Egzemplarz Katechizmu

Martynas Mažvydas, Marcin Mażwidas (ur. ok. 1510-1520[1], zm. 21 maja 1563 na Małej Litwie) – litewski pisarz, autor pierwszej litewskiej książki wydanej drukiem – Katechizmu.

Życiorys

Urodził się w zachodniej Żmudzi. Od dzieciństwa był współpracownikiem reformacji. W latach 1539–1542 nauczał w wileńskiej kolegii protestanckiej założonej przez Abrahama Kulwiecia w centrum starego miasta. Po jej zamknięciu Marcin Mażwidas był prześladowany przez władzę wyższą kościoła katolickiego i prawdopodobnie więziony. 8 czerwca 1546 roku pojechał do Królewca, przyjmując zaproszenie księcia Prus Albrechta Hohenzollerna. W tym samym roku wstąpił na uniwersytet w Królewcu. Tam, wspierany przez księcia Prus, studiował teologię. Na początku studiów, w 1547 roku, Marcin Mażwidas oddał do druku Katechizm, dzięki któremu wszedł do historii. Do dnia dzisiejszego ocalały jedynie dwie kopie, które znajdują się w Bibliotece Uniwersytetu Wileńskiego oraz Bibliotece Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Studia ukończył w 1548 roku. Od 1549 roku do śmierci 21 maja 1563 roku był kapłanem ewangelickim w luterańskim kościele w miejscowości Ragainė, w późniejszych latach uzyskując godność arcykapłana[1].

Upamiętnienie

W Kłajpedzie przy ulicy Daukantas został założony park rzeźb, który później nazwano imieniem Marcina Mażwidasa[2]. Także w Kłajpedzie na placu Lietuvininikai znajduje się pomnik Mažvydasa wzniesiony w 1997 roku, którego autorem jest R. Midvikis[3]. Koło portu morskiego jest przejście dla pieszych nazwane jego imieniem. Imię Marcina Mażwidasa nosi Litewska Biblioteka Narodowa w Wilnie[4].

Przypisy

  1. a b Gabryszewska S. Tajemnicze losy pierwszej litewskiej książki https://przegladbaltycki.pl [Dostęp 2019-07-02]
  2. Paminklai Martynui Mažvydui [online], alka.mch.mii.lt [dostęp 2019-07-02] .
  3. Square of Lietuvininkai and the Monument to Martynas Mažvydas [online], www.klaipedainfo.lt [dostęp 2019-07-02] .
  4. Wystrój Biblioteki Narodowej wśród najlepszych na świecie [online], Wilnoteka [dostęp 2019-07-02]  (pol.).
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000110641053
  • VIAF: 56828698
  • LCCN: n95024058
  • GND: 119355876
  • LIBRIS: 1zcfg7kk4z620h3
  • BnF: 14435032v
  • SUDOC: 099498774
  • NKC: jn20000701197
  • BNE: XX1439318
  • NTA: 126424608
  • BIBSYS: 90772408
  • CiNii: DA11269223
  • Open Library: OL1740384A, OL8932778A
  • NUKAT: n98031371
  • J9U: 987007265276005171
  • LNB: 000122130
  • CONOR: 126309731
  • WorldCat: lccn-n95024058
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: biography/Martin-Mazvydas
  • SNL: Martynas_Mažvydas