Matura międzynarodowa

 Ten artykuł od 2017-04 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Matura międzynarodowa – część międzynarodowego programu edukacyjnego International Baccalaureate. Jest to dwuletni program nauczania na poziomie liceum ogólnokształcącego, realizowany w całości w języku angielskim, francuskim lub hiszpańskim, zakończony egzaminem maturalnym[1]. W programie uczestniczy 3421 szkół w 157 krajach (dane na 03.09.2019)[2]. Dyplom IB jest honorowany przez ponad 3300 szkół wyższych w blisko 90 krajach[3].

Historia

Rozpoczęta w 1968 roku w Międzynarodowej Szkole w Genewie (International School of Geneva), na początku tylko w języku angielskim i francuskim. Program został na początku tak zaprojektowany, aby zawierał obowiązkowe informacje oraz standardowy zbiór egzaminów dla uczniów z całego świata. Program miał dać uczniom prawdziwe międzynarodowe wykształcenie, które będzie motywowało studentów do rozumienia innych kultur, języków oraz nauki rozpatrywania problemów z różnych punktów widzenia. Szkoły, które początkowo oferowały maturę międzynarodową były przeważnie prywatnymi szkołami międzynarodowymi, ale była również mała liczba prywatnych narodowych instytucji. Od tego czasu prawie 50% wszystkich szkół IB jest rządowymi instytucjami. Uczelnie oraz rządy narodowe zaczęły powoli akceptować maturę międzynarodową w latach 80. XX wieku. Akceptacja była powolna z powodu obaw przed utratą najlepszych uczniów z systemów narodowych. Dzisiaj większość uczelni rozpoznaje a nawet preferuje te egzaminy nad innymi takimi jak A-levels.

Zasady programu

Program maturalny w systemie IB trwa dwa lata (w Polsce rozpocząć go mogą uczniowie po dwuletniej nauce w klasach IB-MYP), składa się z sześciu kursów przedmiotowych, eseju oraz kursu z teorii wiedzy (Theory of Knowledge). Całość kursów odbywa się w języku angielskim, francuskim lub hiszpańskim, w tym języku zdawany jest także egzamin maturalny (z wyjątkiem oczywiście egzaminów z języków).

Szczegółowy rozkład i poziom kursów przedmiotowych ustala indywidualnie każdy z uczniów zgodnie z obowiązującymi zasadami. Trzy lub ewentualnie cztery z kursów należy zaliczyć na poziomie rozszerzonym (Higher level – HL), pozostałe na poziomie podstawowym (Standard level – SL). Sześć kursów przedmiotowych stanowią[4]:

  1. Język podstawowy – do wyboru ponad 80 języków, uczeń ma prawo wybrać język ojczysty; kurs obejmuje także literaturoznawstwo danego języka.
  2. Drugi język – może (lecz nie musi) stanowić naukę od podstaw. Istnieją dwa rodzaje kursów języka obcego: Ab Initio stanowiący naukę od podstaw oraz B (Standard level, Higher level) będący kontynuacją nauki. Dla uczniów zdających maturę przed 2012 rokiem dostępny był również poziom A2, obejmujący naukę literatury danego języka. W grupie drugiej można również uczyć się drugiego języka na poziomie A1 (język ojczysty).
  3. Nauki społeczne – geografia, historia, filozofia, ekonomia, psychologia, antropologia, politologia, zarządzanie, technika informatyczna w globalnym społeczeństwie (ang. information technology in a global society, ITGS) oraz religie świata (pięć wybranych religii spośród dziewięciu: chrześcijaństwa, judaizmu, islamu, hinduizmu, buddyzmu, sikhizmu, taoizmu, dźinizmu i bahaizmu). W przypadku historii na poziomie rozszerzonym istnieje rozgraniczenie między historią Ameryki, historią Europy, historią Afryki, historią zachodniej Azji oraz historią wschodniej i południowo-wschodniej Azji. Nauczany wariant najczęściej zależy od lokalizacji szkoły.
  4. Nauki doświadczalne – chemia, fizyka, biologia, informatyka, nauka o środowisku, nauka o zdrowiu i sporcie, technologia projektowania (ang. design technology).
  5. Nauki matematyczne – do wyboru matematyka na czterech poziomach zaawansowania: Mathematics: Analysis and Approaches SL, Mathematics: Analysis and Approaches HL, Mathematics: Applications and Interpretations SL oraz Mathematics: Applications and Interpretations HL.
  6. Sztuka – nauki o teatrze, malarstwie, filmie, muzyce, tańcu. Uczeń może zamienić przedmiot nauczania z grupy szóstej na dowolny inny przedmiot z grupy 1, 2, 3, 4 lub 5 (najczęściej dodatkowy język, chemia lub informatyka).

W niektórych szkołach możliwe jest wybranie trzech przedmiotów z trzeciej lub czwartej grupy przy opuszczeniu drugiej z nich za specjalnym pozwoleniem IBO (ang. non-regular diploma) lub zdawanie egzaminu z siedmiu przedmiotów (ocena z jednego z nich jest wtedy prezentowana na specjalnym certyfikacie i równoważna z oceną maturalną).

Warunkami uzyskania dyplomu są ponadto:

  • Napisanie pracy (EE – Extended Essay), najczęściej w języku wykładowym, o objętości do 4000 słów z dowolnie wybranego przedmiotu nauczanego w szkole (niekoniecznie zdawanego na maturze). Temat jest dowolny, jednak wymagane jest przeprowadzenie własnych badań przez ucznia. Wymagane jest jednak pisanie pracy pod kierownictwem nauczyciela z danej szkoły[5].
  • Zaliczenie co najmniej 150 godzin zajęć CAS (ang. Creativity, Action, Service – twórczość, działanie, pomoc). W ramach CAS-u prowadzi się zajęcia sportowe, działalność artystyczną, społeczną itp.
  • Zaliczenie kursu teorii wiedzy (TOK – Theory of Knowledge) składającego się z około 100 godzin, mającego na celu naukę podstaw epistemologii oraz krytycznego myślenia u uczniów. Dodatkowo, uczeń musi napisać esej o objętości 1200–1600 słów na podany temat (wybrany z listy sześciu tematów określonych przez IBO) oraz przeprowadzić prezentację związaną z zagadnieniami teorii wiedzy na dowolnie wybrany temat.

Punkty otrzymane za Extended Essay i prezentację z teorii wiedzy pozwalają uzyskać wyższą ocenę na dyplomie. W przypadku gdy obie prace są najwyżej ocenione, uczeń otrzymuje trzy dodatkowe punkty do ostatecznej oceny. Bez dodatkowych punktów nadal można otrzymać dyplom, jeżeli oba wymagania zostaną spełnione i jedno z nich zostanie ocenione na co najmniej 2 (od 2010 roku oba[6]), jednak niemożliwe jest wtedy otrzymanie 45 punktów.

W Polsce

W Polsce program matury międzynarodowej realizowany jest od 1993 roku. Nauka w systemie IB jest, w szkołach publicznych, w większości przypadków, nieodpłatna (uczeń ponosi jednak opłatę za sam egzamin, w 2008 roku około 2400 zł). Realizuje ją 69 szkół (2024 r.)[7]:

W Wielkiej Brytanii

W Wielkiej Brytanii matura międzynarodowa jest coraz bardziej respektowanym systemem nauczania, z powodu małej konkurencyjności [wymaga weryfikacji?] ocen z egzaminów takich jak A-level. Spowodowało to wprowadzenie nowej skali ocen do programu A-level. Agencja UCAS wprowadziła taryfę, która pozwala porównać wartość różnych typów egzaminów do IB. Z tego powodu wiele szkół takich jak King Edwards School Witley postanowiło, że nie będzie już nauczać systemem A-level lecz tylko systemem IB.[styl do poprawy]

Przypisy

  1. ↑ About the IB, „International Baccalaureate®” [dostęp 2017-03-11]  (ang.).
  2. ↑ Key facts about the DP. [dostęp 2017-03-11]. (ang.).
  3. ↑ Work and study after DP | International Baccalaureate®, „International Baccalaureate®” [dostęp 2017-03-11]  (ang.).
  4. ↑ DP curriculum | International Baccalaureate®, „International Baccalaureate®” [dostęp 2017-03-11]  (ang.).
  5. ↑ International Baccalaureate Organization: Diploma Programme Extended essay – guide: For first examinations 2009. 2008, s. 7.
  6. ↑ International Baccalaureate Organization: Amendments to the General regulations: Diploma Programme. s. 2. [dostęp 2009-08-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-26)]. (ang.).
  7. ↑ Find an IB World School, „International Baccalaureate®” [dostęp 2024-02-06]  (ang.).
  8. ↑ Program IB Diploma Programme [online], VI Liceum ogólnokształcące [dostęp 2023-03-14]  (pol.).
  9. ↑ VI Liceum Ogólnokształcące w Krakowie [online], International Baccalaureate® [dostęp 2023-03-14]  (ang.).

Linki zewnętrzne

  • Strona organizacji International Baccalaureate (ang.)
  • Opis programu Matury Międzynarodowej w International School of Poznań. isop.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-14)].
  • Opis programu Międzynarodowej Matury w II Liceum Ogólnokształcącym w Poznaniu. ibo.oikos.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-28)].
  • Opis programu Międzynarodowej Matury w Liceum Ogólnokształcącym im. M. Wańkowicza w Katowicach. wankowicz.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-11)].
  • Polski blog poświęcony Maturze Międzynarodowej