Mełno (powiat grudziądzki)
| wieś | |||
 Pałac w 2. połowie XIX wieku | |||
| Państwo |
| ||
|---|---|---|---|
| Województwo | |||
| Powiat | |||
| Gmina | Gruta | ||
| Liczba ludności (III 2011) | 899[2] | ||
| Strefa numeracyjna | 56 | ||
| Kod pocztowy | 86-330[3] | ||
| Tablice rejestracyjne | CGR | ||
| SIMC | 0844590 | ||
Położenie na mapie gminy Gruta  | |||
Położenie na mapie Polski  | |||
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |||
Położenie na mapie powiatu grudziądzkiego  | |||
 53°26′05″N 18°56′16″E/53,434722 18,937778[1] | |||
| |||
 | Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Melno |
Mełno – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie grudziądzkim, w gminie Gruta.
Demografia
Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 899 mieszkańców[2]. Jest drugą co do wielkości miejscowością gminy Gruta.
Położenie
Przez wieś przechodzi droga wojewódzka nr 538.
Historia
W tej miejscowości 27 września 1422 roku został zawarty pokój mełneński.
3 września 1939 roku oddziały niemieckie w czasie trwania kampanii wrześniowej prowadziły natarcie zdobywając Mełno i okoliczne przedmioty terenowe. Batalion II/67 pp ze wsparciem 81 kompanii czołgów rozpoznawczych TK wykonał kontratak na dwór i cukrownię Mełno, początkowo odnosząc sukces. Jednak ze względu na silny ogień niemieckiej broni maszynowej dalszy kontratak załamał się, nastąpiło wycofanie się sąsiednich batalionów z 14 pułku piechoty i 63 pułku piechoty, co zmusiło II baon do odwrotu. Ponownie poprowadzony kontratak II batalionu i batalionu I/14 pułku piechoty doprowadził do zdobycia dworu i cukrowni Mełno, a dalszy szturm na bagnety doprowadził do odzyskania terenu obok jeziora Mełno, a sam batalion poniósł znaczne straty osobowe. Po walkach batalion został wycofany do lasu Wronie. W zajętych rejonach pododdziały 67 pułku piechoty pozostały do wieczora 4 września[4].
Zabytki
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa toruńskiego. Według rejestru zabytków NID[5] na listę zabytków wpisany jest zespół pałacowy i folwarczny z pocz. XIX w., nr rej.: A/36/1-16 z 5.07.2001:
- pałac z 1855 roku - Emil Bieler (właściciel majątku) wybudował pałac. Kolejnym właścicielem pałacu został Hugo Bieler – syn Emila. Wybudował on cukrownię, która ruszyła w 1884 r. Za zasługi dla Prus otrzymał tytuł szlachecki. Aby podkreślić świetność rodu Hugo von Bieler zlecił ozdobić hall i jadalnię pałacu bogatymi dębowymi boazeriami z nowo nadanymi herbami, a u grudziądzkiego malarza zamówił obrazy olejne z pobliskimi zamkami krzyżackimi. Ostatnim dziedzicem Mełna był dr Egbert von Bieler, który opuścił majątek w styczniu 1945 r. Od 1950 r. aż po dzień dzisiejszy właścicielem pałacu jest Instytut Zootechniki - Państwowy Instytut Badawaczy w Krakowie[6].
- folwark, 1855-1940: rządcówka, dom robotników folwarcznych (dec. laboratorium), 3 obory, stajnia, 3 stodoły, owczarnia, gorzelnia, magazyn, szopa na maszyny, dom ogrodnika, ogrodzenie z bramą
- park z ogrodami użytkowymi z pocz. XIX w., nr rej.: A/631 z 16.02.1987 i A/905 z 12.01.2006
- cmentarz rodowy rodziny Bielerów, poł. XIX, nr rej.: A/905 z 12.01.2006.
- grodzisko piastowskie z XI-XII wieku, spalone przez plemiona pruskie na początku XIII wieku[7].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 78896
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 780 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Dymek 2013 ↓, s. 352-353.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024, s. 38 [dostęp 2016-05-15] .
- ↑ Zakład Doświadczalny Instytutu Zootechniki Mełno Sp. z o.o..
- ↑ Studia nad Osadnictwem Średniowiecznym Ziemi Chełmińskiej. T. 3 (1999) [online], www.kpbc.ukw.edu.pl [dostęp 2019-08-25] (pol.).
Bibliografia
- Adam Stenzel: Pałace i dwory okolic Grudziądza. Grudziądz: 2008.
Linki zewnętrzne
- Mełno w Toruńskim Serwisie Turystycznym
- Mełno, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 254 .
- Melno, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 316 .
