Miasto bez Żydów (film)

Miasto bez Żydów
Die Stadt ohne Juden
ilustracja
Gatunek

dramat

Data premiery

1924

Kraj produkcji

Austria

Reżyseria

Hans Karl Breslauer

Scenariusz

Ida Jenbach, Hans Karl Breslauer, Hugo Bettauer[1]

Muzyka

Saunders Kurtz[1]

Miasto bez Żydów (niem. Die Stadt ohne Juden) – austriacki niemy film dramatyczny z 1924 roku w reżyserii Hansa Karla Breslauera[1]. Film jest ekranizacją powieści Hugo Bettauera z 1922 roku pod tym samym tytułem[2].

Opis fabuły

Akcja filmu dzieje się w fikcyjnej Utopii. Rząd obwinia Żydów o wywołanie kryzysu gospodarczego i nakazuje przymusowe wysiedlenia wszystkich obywateli narodowości żydowskiej, w tym zasymilowanych i pochodzących z mieszanych małżeństw. Po wypędzeniu ludność kraju świętuje, jednak szybko kryzys gospodarczy pogłębia się i rząd zostaje zmuszony do ponownego przyjęcia Żydów[3].

Obsada

  • Hans Moser jako Rat Bernart
  • Johannes Riemann jako Leo Strakosch
  • Eugen Neufeld jako kanclerz[1]

Odbiór

Film był ekranizacją popularnej powieści Hugona Bettauera z 1922 roku, jednak złagodzoną w formie – Austrię zastąpiono fikcyjną Utopią. Film spotkał się z negatywną reakcją nazistów, ich bojówki zakłócały pokazy filmu i atakowały widzów. Kilka miesięcy po premierze nazista Otto Rothstock zamordował Bettauera w jego biurze, za co został skazany na kilka miesięcy pobytu w szpitalu psychiatrycznym. Wyrok spotkał się aprobatą dużej części społeczeństwa. Film był wyświetlany do 1933 roku, kiedy miał miejsce ostatni pokaz w Amsterdamie. Po dojściu nazistów do władzy w Niemczech został zakazany, a kopie filmu zaginęły. W latach 90. XX wieku odnaleziono jedną kopię w Amsterdamie, była jednak niekompletna i przerobiona. W 2015 roku francuski kolekcjoner znalazł na targu staroci kopię filmu bliską oryginałowi. Jej odrestaurowanie sfinansowano ze środków zebranych w ramach crowdfundingu[3].

Przypisy

  1. a b c d Miasto bez Żydów w bazie IMDb (ang.)
  2. Hugo Bettauer. Katalog der Deutschen Nationalbibliothek. [dostęp 2018-03-12]. (niem.).
  3. a b Katarzyna Brejwo: „Miasto bez Żydów”: filmowcy przewidzieli Holocaust długo przed wojną. Austria ogląda film cudem odnaleziony po 82 latach. [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. Agora SA, 2018-03-19. [dostęp 2018-03-21]. (pol.).