Nafta

Ten artykuł od 2012-04 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Ten artykuł dotyczy paliwa i rozpuszczalnika. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.
Słoik z naftą
Lampa naftowa

Nafta (inaczej kerozyna) – ciekła frakcja ropy naftowej wrząca w granicach 170–250 °C, mająca gęstość 0,78–0,81 g/cm³. Żółtawa, palna ciecz o charakterystycznym zapachu, będąca mieszaniną węglowodorów, których cząsteczki zawierają 12–15 atomów węgla. Stosowana jako paliwo, rozpuszczalnik i do celów kosmetycznych[1].

Historia

Nafta została po raz pierwszy wytworzona z naturalnego asfaltu przez Abrahama Gesnera[2][3]. Z ropy naftowej jako pierwszy wyekstrahował ją i zbadał jej właściwości polski chemik Filip Walter[4]. Nafta stała się towarem powszechnego użytku, gdy polski farmaceuta Ignacy Łukasiewicz skonstruował lampę naftową. Oświetlenie naftowe, obok oświetlenia gazowego, było głównym źródłem światła w budynkach aż do upowszechnienia się elektryczności.

Zastosowanie współczesne

Produkcja nafty jest relatywnie tania, ponieważ powstaje ona praktycznie wyłącznie w procesie rektyfikacji ropy naftowej, bez dodatkowych procesów uszlachetniających, stosowanych przy produkcji innego rodzaju paliw. Jest częściowo przerabiana na benzynę i inne produkty w procesach krakingu i reformingu.

Paliwo silnikowe

Z uwagi na niską liczbę cetanową i liczbę oktanową, jest nieprzydatna do zasilania silników zarówno o zapłonie iskrowym (benzynowych), jak i samoczynnym (wysokoprężnych – Diesla), choć używano jej w, dziś już historycznych, silnikach średnioprężnych. Jest znacznie tańsza od benzyny i oleju napędowego, w związku z czym jest stosowana w dużych ilościach w lotnictwie jako paliwo (pod nazwą „kerozyna” lub „nafta lotnicza”) do silników odrzutowych, turboodrzutowych, turbowałowych, turbośmigłowych.

Ponadto, po wysokiej rafinacji znalazła zastosowanie jako paliwo do silników rakietowych, znane jako RP-1[5].

Paliwo do urządzeń grzewczych

Cysterna dostarczająca naftę w Japonii

W niektórych krajach nafta stosowana jest jako paliwo do zasilania urządzeń grzewczych. Dostępna jest w tym celu na stacjach benzynowych lub dostarczana jest cysternami[6][7].

Zobacz też

Zobacz hasło nafta w Wikisłowniku

Przypisy

  1. nafta, [w:] Encyklopedia techniki. Chemia, WładysławW. Gajewski (red.), Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1965, s. 450, OCLC 33835352 .
  2. T.J.T.J. Murray T.J.T.J., Dr Abraham Gesner: the father of the petroleum industry, „Journal of the Royal Society of Medicine”, 86 (1), 1993, s. 43–44, PMID: 8423576, PMCID: PMC1293824  (ang.).
  3. KendallK. Beaton KendallK., Dr. Gesner's Kerosene: The Start of American Oil Refining, „Business History Review”, 29 (1), 1955, s. 28–53, DOI: 10.2307/3111597, JSTOR: 3111597 [dostęp 2021-04-16]  (ang.).
  4. Jan Dębski: Ignacy Łukasiewicz. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1955, s. 58.
  5. Robert A. Braeunig: Rocket Propellants. [w:] Rocket and Space Technology [on-line]. www.braeunig.us, 1996–2008. [dostęp 2017-08-03]. (ang.).
  6. Kerosene. Craggs Energy. [dostęp 2017-08-03]. (ang.).
  7. Heating Your Home in Winter: Kerosene Fan Heater. Nagoya International Center, 2014. [dostęp 2017-08-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-03)]. (ang.).
  • p
  • d
  • e
Silnik turbinowy
Rodzaj
Elementy mechaniczne
Terminologia
Śmigła
Komponenty
  • Propeller speed reduction unit
  • Propeller governor
Terminologia
  • Chorągiewka
  • O zmiennym skoku
  • Przeciwbieżne
  • Skok
  • Stałoobrotowe
  • Proprotor
  • Scimitar propeller
  • Counter-rotating
Przyrządy
Sterowanie
Instalacja paliwowa
  • Paliwo lotnicze
Pozostałe systemy
Kontrola autorytatywna (ciecz łatwopalna klasy II):
  • LCCN: sh85072068
  • GND: 4173960-7
  • J9U: 987007543435405171
Encyklopedia internetowa: