Narratio prima

De libris revolutionum Copernici narratio prima

Relacja pierwsza z ksiąg "O obrotach" Mikołaja Kopernika

Autor	Jerzy Joachim Retyk
Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Gdańsk
Język	łacina
Data wydania	1540
Wydawca	Franciszek Rhode
Teksty w Wikiźródłach

De libris revolutionum Copernici narratio prima (pol. Relacja pierwsza z ksiąg O obrotach Mikołaja Kopernika) – abstrakt do kopernikańskiej teorii heliocentrycznej napisany przez Georga Retyka i wydany w Gdańsku w 1540 roku pod tytułem Narratio prima^[1]. Jest to wstęp do dzieła Mikołaja Kopernika De revolutionibus orbium coelestium opublikowanego w 1543 roku w dużej mierze za namową Retyka. Narratio prima to pierwsza drukowana publikacja głosząca o teorii heliocentrycznej^[2].

Historia powstania

Kopernik urodzony w 1473 roku i mający pod koniec lat trzydziestych XVI wieku ponad 60 lat nie opublikował jeszcze żadnej pracy o tematyce astronomicznej. Jego jedyną drukowaną publikacją było tłumaczenie listów Teofilakta Symokatta wydanych w 1509 roku przez Jana Hallera. Jak dotychczas swoje poglądy przelał na papier w formie rękopisu Commentariolus (pol. Mały komantarz) w 1512 lub 1513 roku^[3].

W 1539 roku do Fromborka przybył George Retyk by zostać pierwszym i jedynym uczniem Kopernika. Już we wrześniu tego roku wybrał się on do Gdańska w celu pozyskania funduszy na opublikowanie Narratio prima. Publikacja miała miejsce w gdańskiej oficynie Franciszka Rhodego w 1540 roku i po dziś dzień jest uważana za najlepszy wstęp do kopernikowego De revolutionibus. O jej sukcesie świadczy fakt ukazania się w 1541 roku kolejnego wydania mającego na celu zaspokojenie sporej popularności jaką sobie zyskała. Do początku lat dwudziestych XVII wieku Narratio prima doczekało się łącznie czterech wznowień^[1].

Pod sporym naciskiem Retyka i po zauważalnym sukcesie jaki zyskała publikacja Narratio prima Kopernik zgodził się udostępnić drukiem De revolutionibus. Publikacja miała miejsce krótko przed 21 III 1543 roku w Norymberskim wydawnictwie Johannesa Petreiusa. Nad całym procesem wydawniczym z polecenia Mikołaja Kopernika czuwał Jerzy Joachim Retyk^[4].

Bibliografia

• Richard S. Westfall, Indiana University. Rheticus, George Joachim. "Catalog of the Scientific Community of the 16th and 17th Centuries," The Galileo Project.
• Dennis Danielson (2006). The First Copernican: Georg Joachim Rheticus and the Rise of the Copernican Revolution. Walker & Company, New York. ISBN 0-8027-1530-3
• Stefan Deschauer: Die Arithmetik-Vorlesung des Georg Joachim Rheticus, Wittenberg 1536: eine kommentierte Edition der Handschrift X-278 (8) der Estnischen Akademischen Bibliothek; Augsburg: Rauner, 2003; ISBN 3-936905-00-2
• Heinz Karl Burmeister, Georg Joachim Rheticus 1514-1574. Eine Bio-Bibliographie, Bd. I-III, Wiesbaden 1967-1968.
• Owen Gingerich, Annotated Census of Copernicus` De revolutionibus (Nuremberg, 1543 and Basel, 1566), Leiden-Boston-Köln 2002; ISBN 90-04-11466-1
• Jack Repcheck, Sekret Kopernika. Jak się zaczęła rewolucja naukowa, przełożył Przemysław Bandel, Poznań 2007; ISBN 978-83-7510-203-1

Linki zewnętrzne

• Narratio prima - polski przekład Ignacego Lewandowskiego z wstępem i komentarzem Jarosława Włodarczyka. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Przypisy