Nicolas Appert

Nicolas Appert

Nicolas Appert (ur. 17 listopada 1749 w Châlons-sur-Marne, zm. 3 czerwca 1841 w Massy koło Paryża) − francuski wynalazca, znany, jako "ojciec konserwowania"[1], twórca współczesnych metod konserwacji żywności, między innymi apertyzacji. W 1810 opublikował książkę kucharską L'art de conserver les substances animales et végétales (Sztuka konserwowania substancji zwierzęcych i roślinnych).

Życiorys

Appert urodził się ok. 1750 roku[2] w Châlons-sur-Marne w Szampanii, jego ojciec był piwowarem, karczmarzem i hotelarzem. Appert od dzieciństwa pomagał ojcu w kuchni, a jako dorosły człowiek został kucharzem i pracował jako nadworny kucharz w najlepszych francuskich arystokratycznych domach. W wieku 31 lat został właścicielem cukierni i piekarni w Paryżu, w której eksperymentował z konserwowaniem słodyczy w cukrze, a z czasem z innymi metodami przechowywania żywności. Początkowo pakował do butelek po szampanie owoce, warzywa, mięso i zupy. W 1795 roku Appert przeniósł się do Ivry-sur-Seine pod Paryżem i krótko później został jego burmistrzem, a także zaczął sprzedawać tam swoje zapakowane w butelki produkty. W 1803 roku Appert dostarczył francuskiej marynarce wojennej pierwsze butelki z zupą, wołowiną w sosie, groszkiem i fasolą, które po trzymiesięcznym leżakowaniu podano żołnierzom. Spożywający butelkowane jedzenie byli zadowoleni z jego jakości. W 1809 roku rządowa Rada Zarządzająca Towarzystwa Zachęty Przemysłu Narodowego w raporcie o pracach Apperta wypłaciła mu 12.000 franków i zamówiła u niego 200 egzemplarzy książki poświęconej swojej technologii. Pracę wydano po francusku łącznie cztery razy, książkę tłumaczono także na potrzeby wydań zagranicznych[3].

W 1810 roku angielski broker Peter Durand uzyskał patent na metodę przechowywania żywności w butelkach, którą sprzedał Bryanowi Donkinowi, a ten wraz z Johnem Gamble'em i Johnem Hallem zaczął produkować żywność metodą Apperta, jednak zamiast butelek pakowali ją do puszek. Nowy materiał był lżejszy i nie był podatny na tłuczenie. Durant we wniosku patentowym zapisał, że projekt otrzymał od niewymienionego z imienia cudoziemca, istnieją też ślady wskazujące na ich wzajemne kontakty[3].

Appert zmarł 3 czerwca 1841 roku w Massy[2] w biedzie i zapomnieniu, pochowano go w anonimowym grobie dla biedaków. Jego zasługi zostały przypomniane dopiero w XX wieku, m.in. w 1955 roku wydano francuski znaczek z jego podobizną[3].

Przypisy

  1. Randy Alfred: Nov. 17, 1749: Father of Modern Canning Born. Wired, 2010-11-17. [dostęp 2010-11-17]. (ang.).
  2. a b Nicolas Appert, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2014-08-29]  (ang.).
  3. a b c Adam Leszczyński. Puszka zmienia świat. „Ale historia”. 31/2014 (133), s. 5, 2014-08-04. Agora SA. (pol.). 

Linki zewnętrzne

  • Nicolas Appert inventeur et humaniste, Jean-Paul Barbier, Royer, Paris, 1994.
  • Nicolas Appert – publikacje w bibliotece Polona
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000071410024
  • VIAF: 51684887
  • LCCN: n85227850
  • GND: 129214302
  • LIBRIS: 75kmndbr1v6t9zr
  • BnF: 11888987n
  • SUDOC: 026688786
  • NLA: 35774930
  • NKC: uzp20201078212
  • NTA: 400612232
  • BIBSYS: 4043654
  • Open Library: OL1940682A
  • PLWABN: 9810600682605606
  • ΕΒΕ: 227567
  • WorldCat: lccn-n85227850
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3870471
  • Britannica: biography/Nicolas-Appert
  • Universalis: nicolas-appert
  • NE.se: nicolas-appert
  • SNL: Nicolas_Appert
  • Catalana: 0004552
  • DSDE: Nicolas_Appert