Nurhaczy

Nurchaczy

ᠨᡠᡵᡤᠠᠴᡳ

Imię chińskie pośmiertne Pismo tradycyjne 承天廣運聖德神功肇紀立極仁孝睿武端毅欽安弘文定業高皇帝 Hanyu pinyin Chéng tiān guǎng yùn shèng dé shéngōng zhào jì lì jí rénxiào ruì wǔduānyì qīn ān hóngwén dìng yè Gāo huángdì
Nazwisko klanu chińskie Pismo uproszczone 爱新觉罗 Pismo tradycyjne 愛新覺羅 Hanyu pinyin Àixīn Juéluó
Chan Dżurdżenów i Mandżurów
Okres	od 17 lutego 1616 do 30 września 1626
Następca	Hong Taiji
Dane biograficzne
Dynastia	Aisin Gioro (Qing)
Data urodzenia	8 kwietnia 1559
Data śmierci	30 września 1626
Miejsce spoczynku	Shenyang
Multimedia w Wikimedia Commons

Nurchaczy (chiń. 努爾哈赤; pinyin Nǔ’ěrhāchì, Nǔ’ěrhāqí; mandżurski ᠨᡠᡵᡤᠠᠴᡳ) (1559–1626) – twórca państwa mandżurskiego, przodek władców Chin z dynastii Qing.

Ten dżurdżeński (mandżurski) wódz w dwóch ostatnich dziesięcioleciach XVI wieku skonsolidował poprzez jednoczenie lub podboje wszystkie dżurdżeńskie plemiona (mongolskiej i tungusko-mandżurskiej grupy językowej) przyczyniając się walnie do wyodrębnienia narodowości mandżurskiej i powstania silnego państwa na zasadzie związku rodowo-plemiennego. W 1601 zreorganizował swoją armię, złożoną głównie z Mandżurów i Mongołów, na nowoczesny wówczas system Osiem Chorągwi. Do 1616 całkowicie uniezależnił się od chińskiego cesarza kontynuując podboje, tym razem sąsiadujących terytoriów mongolskich i chińskich na północ i północny wschód od Muru Chińskiego. W 1626 przeniósł stolicę do Mukdenu, dotychczasowej stolicy Mandżurii, wkrótce potem zmarł.

Jego podboje kontynuował syn Hong Taiji, który ostatecznie pobił Mongołów w 1634 oraz wnuk Fulin zdobywając w 1644 roku stolicę Chin, Pekin, rozpoczynając tym samym okres panowania w cesarstwie chińskim mandżurskiej dynastii Qing, która przetrwała aż do obalenia cesarstwa w roku 1911.