Ogorzałek luzoński
Tryphomys adustus[1] | |||
G.S. Miller, 1910[2] | |||
Systematyka | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | zwierzęta | ||
Typ | strunowce | ||
Podtyp | kręgowce | ||
Gromada | ssaki | ||
Podgromada | żyworodne | ||
Infragromada | |||
Rząd | gryzonie | ||
Podrząd | Supramyomorpha | ||
Infrarząd | myszokształtne | ||
Nadrodzina | myszowe | ||
Rodzina | myszowate | ||
Podrodzina | myszy | ||
Plemię | Rattini | ||
Rodzaj | Tryphomys | ||
Gatunek | ogorzałek luzoński | ||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
brak danych | |||
|
Ogorzałek luzoński[4] (Tryphomys adustus) – gatunek ssaka z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae), występujący endemicznie na wyspie Luzon w archipelagu Filipin[3][5].
Taksonomia
Rodzaj i gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1910 roku amerykański botanik i zoolog Gerrit Smith Miller, nadając im odpowiednio nazwy Tryphomys i Tryphomys adustus[2]. Holotyp pochodził z Haights-in-the-Oaks, w Benguet, na Luzonie, w Filipinach[5][6]. Jedyny przedstawiciel rodzaju ogorzałek[4] (Tryphomys)[7][8][6].
T. adustus tworzy monofiletyczny klaster z Abditomys latidens, oba sklasyfikowane są w kladzie „Philippine New Endemics” w plemieniu Rattini[6]; pokrewieństwo z innymi rodzajami myszowatych z Filipin nie jest ustalone[7]. Zachodzi potrzeba przeprowadzenia badań genetycznych[6]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[6].
Etymologia
- Tryphomys: gr. τρυφη truphē „delikatny, miękki”[9]; μυς mus, μυος muos „mysz”[10].
- adustus: łac. adustus „spalony”, od adurere „podpalić”[11].
Występowanie
Ogorzałek luzoński jest znany tylko z trzech miejsc. Występuje wyłącznie na Filipinach; oprócz prowincji Benguet stwierdzono go także w prowincjach Tarlac i Laguna w środkowej części wyspy Luzon. Występuje od poziomu morza do wysokości ok. 2200 m n.p.m., wzdłuż rzeki Chico u stóp Mount Data i u stóp Mount Makiling[6]. Nie stwierdzono go w Parku Narodowym Balbalasang-Balbalan[3].
Zamieszkuje tereny wilgotne, w tym pola ryżowe i wysokogórski las mglisty. Większość okazów schwytano w lasach[3].
Wygląd
Długość ciała (bez ogona) 174–198 mm, długość ogona 150–181 mm, długość ucha 20 mm, długość tylnej stopy 32–34 mm; masa ciała 198 g[8]. Opis według holotypu gatunku: jest to średniej wielkości gryzoń. Głowa, grzbiet i boki ciała są brązowe, z dodatkiem czarnych włosów, szczególnie na grzbiecie. Futro grzbietu jest szorstkie, czubki krótszych włosów zakrzywiają się ku przodowi, sprawiając wrażenie przypalonych. Spód ciała i policzki są płowobiałe, wyraźnie oddzielone od grzbietu, z włosami szarymi u nasady. Nogi są tego samego koloru, choć z bardziej brązowawym odcieniem. Ogon jest jednolicie ciemnobrązowy[2].
Populacja
Nie wiadomo, jak liczny jest ogorzałek luzoński, choć przypuszcza się, że jest raczej trudny do schwytania niż nieliczny. Nie są znane zagrożenia dla tego gatunku, nie wiadomo, czy występuje w obszarach chronionych. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody uznała, że na razie brak jest danych do przydzielenia gatunku do konkretnej kategorii zagrożenia i potrzebne są dalsze prace[3].
Przypisy
- ↑ Tryphomys adustus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d G.S. Miller. Descriptions of two new genera and sixteen new species of mammals from the Philippine Islands. „Proceedings of the United States National Museum”. 38 (757), s. 399, 1910.
- ↑ a b c d e R.R. Kennerley R.R., Tryphomys adustus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2022-01-29] (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 282. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Tryphomys adustus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-29].
- ↑ a b c d e f C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 477. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Tryphomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-29].
- ↑ a b Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 878. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 244.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 141.
- ↑ adustus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-29] (ang.).
Bibliografia
- Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062 (ang.).