Pandurzy
Pandurzy (także bandurzy, synonim opryszka[1], od węg. pandúr) – dawniej zbrojni słudzy magnatów węgierskich i chorwackich, a także (do XIX w.) urzędów miejskich i gminnych w Chorwacji, Serbii i Slawonii, odpowiadający za utrzymanie lokalnego bezpieczeństwa[2]. Pochodzili z dzisiejszej granicy Chorwacji z Bośnią (dawniej granica Węgier z Turcją).
Uzbrojeni bywali w szable (często w jatagany), także w broń palną – pistolety i strzelby. W osiemnastowiecznej Austrii i Węgrzech pandurzy tworzyli oddziały nieregularnej piechoty; w XIX stuleciu na południowych rubieżach ziem austriackich Habsburgów oddziały pandurów przekształcono w straż graniczną (tzw. graniczarów)[2]. Nie mówili oni w językach używanych w armii Austro-Węgierskiej (niemiecki i francuski), co prowadziło do nieporozumień pomiędzy żołnierzami.
Formacje pandurów obecne były także na Dolnym Śląsku, m.in. we Wrocławiu[potrzebny przypis]
Zobacz też
Przypisy
- ↑ mint a kulonbozo arnyalata "tarsas-csavargo" kifejezesek (= tłum. pol. są to wszystko odcienie/barwy tego samego słowa): „harnaś, batjar, kuruc, portasz, ferens, martahus, hajduk, tołhaj, opryszek, pandur” [w:] Magyar nyelvőr. Magyar Tudományos Akadémia. 1954. t. 78. s. 229.
- ↑ a b Encyklopedia PWN ↓, Pandurzy.
Bibliografia
- pandurzy, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2020-04-26] .
- PWN: 3953799