Pelomeduza madagaskarska
| Pelusios subniger[1] | |||
| (Bonnaterre, 1789) | |||
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | strunowce | ||
| Podtyp | kręgowce | ||
| Gromada | gady | ||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | pelomeduzowate | ||
| Rodzaj | Pelusios | ||
| Gatunek | pelomeduza madagaskarska | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 najmniejszej troski | |||
| |||
| |||
Pelomeduza madagaskarska (Pelusios subniger) – gatunek żółwia z rodziny pelomeduzowatych (Pelomedusidae) charakterystyczny dla wschodniej i południowo-wschodniej Afryki. Gatunek obejmuje dwa podgatunki: Pelusios subniger subniger Bonnaterre, 1789, Pelusios subniger parietalis Bour, 1983[3].
Opis
Pelomeduza madagaskarska to niewielki żółw, którego karapaks osiąga długość do 20 cm. Posiada cechy, które są charakterystyczne dla rodziny Pelomedusidae, co oznacza, że ma gładki karapaks, który jest spłaszczony w kształcie owalnym, za to brak w nim tarczy nuchalnej (szyjnej), w czaszce nie ma kości nosowych, a na tylnych stopach obecne jest 5 pazurów. U P. subniger między płytami mezoplastralnymi występuje zawias, co odróżnia go od reszty przedstawicieli tej rodziny. Przedni płat plastralny jest szerszy niż płat zadni, a także nieznacznie dłuższy od wewnątrzbrzusznego spoidła. Masa jego ciała wynosi ok. 0,8 kg. Głowa jest duża, niekiedy pokryta czarnymi plamkami, a na podbródku występuje para wyrostków[5].
Występowanie
Zasięg występowania tego gatunku obejmuje: Botswanę, Burundi, Demokratyczną Republikę Konga, Madagaskar, Malawi, Mozambik, Republikę Środkowoafrykańską, RPA, Rwandę, Seszele, Tanzanię, Zambię oraz Zimbabwe[2][3][6].
Ekologia
Środowisko
Zamieszkują prawie wszystkie środowiska słodkowodne, od stałych jezior i rzek po potoki, mokradła, bagna, a nawet okresowe zbiorniki. Są raczej zwierzętami nocnymi, jednak często się je spotyka, kiedy wygrzewają się na brzegu wód i migrujące pomiędzy zbiornikami. Są także bardziej aktywne w dzień podczas pory deszczowej[7]. Znane są również z możliwości zagrzebywania się w ziemi do powrotu korzystnych warunków.
Dieta
Głównie mięsożerne (zjadają pierścienice, ślimaki, insekty, skorupiaki, ryby, płazy). Okazjonalnie mogą spożywać rośliny wodne jak i owoce, co czyni je wszystkożernymi[5].
Rozród
O rozrodzie tego gatunku niewiele wiadomo. Część źródeł podaje w danych, że samica składa ok. 8 jaj późnym latem, a młode wylęgają się po 15 tygodniach[7]. Inne podają, że jaja są składane w okolicach lutego lub marca u osobników zniewolonych, ilość jaj waha się od 8 do 12, są eliptyczne i skórzaste, ich średnia wielkość do 36 mm długości i 21 mm szerokości. Inkubacja jaj w laboratorium w temperaturze 30 °C trwała 58 dni[5].
Przypisy
- ↑ Pelusios subniger, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Turtle Taxonomy Working Group i inni, Turtles of the World: Annotated Checklist and Atlas of Taxonomy, Synonymy, Distribution, and Conservation Status (9th Ed.), Chelonian Research Foundation & Turtle Conservancy, 2021, s. 83–84, DOI: 10.3854/crm.8.checklist.atlas.v9.2021, ISBN 978-0-9910368-3-7 [dostęp 2024-02-23] .
- ↑ a b c d e f g h P. Uetz & J. Hallermann, Pelusios subniger, [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2024-02-23] (ang.).
- ↑ Tortoise, Freshwater Turtle SpecialistF.T.S. Group Freshwater Turtle SpecialistF.T.S., Pelusios subniger, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2019-10-27] (ang.).
- ↑ a b c HutchinsH. M. HutchinsH., MurphyM. J.B. MurphyM., SchlagerS. N. SchlagerS., Grzimek’s Animal Life Encyclopedia, 2nd Edition, t. 7, Reptiles, 2003 .
- ↑ R.R. Midtgaard R.R., Genus Pelusios, [w:] RepFocus [online] [dostęp 2024-02-23] (ang.).
- ↑ a b MattisonM. C. MattisonM., DaviesD. V. DaviesD., AldertonA. D. AldertonA., Fakty o zwierzętach świata: gady i płazy, 2008 .
