Pinczyn

Pinczyn

wieś
Kościół i cmentarz w Pinczynie
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	starogardzki
Gmina	Zblewo
Wysokość	102–142 m n.p.m.
Liczba ludności (2011)	2404[2][3]
Strefa numeracyjna	58
Kod pocztowy	83-251[4]
Tablice rejestracyjne	GST
SIMC	0177017[5]
Położenie na mapie gminy Zblewo Pinczyn
Położenie na mapie Polski Pinczyn
Położenie na mapie województwa pomorskiego Pinczyn
Położenie na mapie powiatu starogardzkiego Pinczyn
53°57′43″N 18°20′49″E/53,961944 18,346944[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Pinczyn – wieś kociewska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie starogardzkim, w gminie Zblewo^[5][6].

Pinczyn leży przy linii kolejowej nr 203 Tczew – Kostrzyn. Na łące (teren prywatny)^[7] obok toru kolejowego leży głaz narzutowy – pomnik przyrody przyniesiony niegdyś przez lodowiec, zwany Kamieniem diabelskim (obwód 14 m, wysokość 2,20 m). Miejscowość ma charakter ulicówki. Przez wieś przepływa rzeka Piesienica. Pinczyn, wraz z sąsiednimi Zblewem i Bytonią tworzy zwarty obszar osadniczy o charakterze małomiasteczkowym.

Miejscowość jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Elżbiety. W Pinczynie działa KS Meteor Pinczyn, Wiejski Dom Kultury oraz Ochotnicza Straż Pożarna. Poszczególne części wsi posiadają nazwy własne (Babie Doły, Kiwity, Kolonie Pinczynek i Scieki).

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

Etymologia nazwy

Nazwa wsi pochodzi od przezwiska Pinka lub od określenia pieniek, z gwarową wymową pinek. Najprawdopodobniej pierwotnie nazwa wsi brzmiała Pieńki, gwarowo Pinki i stopniowo zmieniała się w Pinczyn. Być może nazwa ma związek z nazwą rzeczki Piesienicy, od której miało powstać nazwisko Pyszyński. Mieszkańcy wywodzą nazwę wsi od połączenia dwóch zniekształconych słów: „piencz (pincz w znaczeniu pięć) synów”.

Historia wsi

Od 2 listopada 1906 r. do 26 IV 1907 r. w szkole elementarnej w Pinczynie miał miejsce strajk dzieci przeciwko nauczaniu religii w języku niemieckim. W strajku wzięły udział następujące dzieci: A. Zadurski, M. Zimmermann, M. Piotrowski, R. Smukała, T. i A. Wołoszykowie, W. Kwaśniewski, R. Ciecholewska, M. Kozłowska, E. i M. Piesikówny, J. Urban, L. i M. Rozkwitalscy, A. Nowicka, C. Belczewski. Strajk był elementem znacznie większej akcji biernego oporu wobec pruskich władz szkolnych, która na przełomie 1906 i 1907 r. objęła ponad 460 (!) szkół w prowincji Prusy Zachodnie, obejmującej Pomorze Gdańskie, ziemię chełmińską i ziemię lubawską. Inspiracją dla strajków pomorskich były wcześniejsze działania dzieci w prowincji wielkopolskiej, ze słynnym strajkiem we Wrześni (1901) na czele^[8].

Ludność

Według Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2021 roku liczba ludności we wsi Pinczyn to 2 706 z czego 50,4% mieszkańców stanowią kobiety, a 49,6% ludności to mężczyźni. Miejscowość zamieszkuje 22,3% mieszkańców gminy.

61,9% mieszkańców wsi Pinczyn jest w wieku produkcyjnym, 25,5% w wieku przedprodukcyjnym, a 12,6% mieszkańców jest w wieku poprodukcyjnym. Na 100 osób w wieku produkcyjnym przypada we wsi Pinczyn 61,6 osób w wieku nieprodukcyjnym^[9].

Sport

We wsi działa Klub Sportowy Meteor Pinczyn^[10]. Klub w sezonie 2023/24 występuje w B klasie.

Zobacz też

• Piesienica
• Semlin
• Parafia św. Elżbiety w Pinczynie
• Dekpol

Przypisy

Bibliografia

• Edyta Wiśniowska, Pinczyn, Gdańsk 1981.
• Katarzyna Sturmowska, Jeszcze zaświeci słoneczko... Wokół pamiętnika Franciszki Powalskiej z Pinczyna, Starogard Gdański 2013.

Linki zewnętrzne

• Ochotnicza Straż Pożarna w Pinczynie
• Pinczyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 164 .