Pluskwiaki

Hemiptera^[1]

Linnaeus, 1758

Tarczówka rudonoga (Pentatoma rufipes)

Systematyka

Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Podgromada

uskrzydlone

Rząd

pluskwiaki

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Hasło w Wikisłowniku

Pluskwiaki (Hemiptera) – nazwa zależnie od przyjętej systematyki rzędu lub nadrzędu owadów liczącego 50 000–80 000 gatunków^[2].

Charakterystyka

Pluskwiaki są owadami bardzo zróżnicowanymi morfologicznie. Najmniejsze mają ok. 0,5 milimetra, większość osiąga kilka centymetrów, a największe ok. 10 centymetrów długości. Charakteryzują się narządami gębowymi kłująco-ssącymi, którymi pobierają pokarm płynny. Na ogół przechodzą przeobrażenie niezupełne. Zasiedlają środowiska wodne i lądowe.

Systematyka

Klasyfikacja tradycyjna

W tradycyjnej klasyfikacji rząd był dzielony na dwa podrzędy lub rzędy (w zależności od systematyki):

pluskwiaki różnoskrzydłe (Heteroptera)
pluskwiaki równoskrzydłe (Homoptera).

Pluskwiaki różnoskrzydłe to wodne i lądowe owady mające przednie skrzydła przekształcone w tzw. półpokrywy. Tylne skrzydła są błoniaste. Są drapieżnikami lub pasożytami zwierząt.

Pluskwiaki równoskrzydłe mają zwykle dwie pary błoniastych skrzydeł i żywią się głównie wysysanym sokiem roślin (fitofagi).

Klasyfikacja współczesna

Współcześnie żyjące oraz wymarłe pluskwiaki są klasyfikowane w ponad 250 rodzinach. Ich klasyfikacja jest ciągle dyskutowana i ulega zmianom. McGavin^[3] zaproponował podział na cztery podrzędy: Sternorrhyncha, Auchenorrhyncha, Coleorrhyncha, Heteroptera.

Auchenorrhyncha uważana jest za grupę parafiletyczną i dzielona na Fulgoromorpha (=Archaeorrhyncha) i Cicadomorpha (=Clypeorrhyncha).

Obecnie przyjmuje się podział pluskwiaków na cztery podrzędy:

Piewiki (Auchenorrhyncha),
Coleorrhyncha,
Pluskwiaki różnoskrzydłe (Heteroptera),
Piersiodziobe (Sternorrhyncha).

Niektórzy autorzy^[4] wyróżniają jeszcze podrząd Prosorrhyncha, obejmujący Heteroptera i Coleorrhyncha.

Galeria

Zobacz też

owady Polski

Przypisy

↑ Hemiptera, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ Jon Martin, Mick Webb: Hemiptera...It’s a Bug’s Life. Natural History Museum. [dostęp 2015-01-07]. (ang.).
↑ McGavin, George C. 1993. Bugs of the World.
↑ Sorensen et al. 1995.

Linki zewnętrzne

Czy można polubić pluskwiaki? salamandra.org.pl

Rzędy owadów

królestwo: zwierzęta
typ: stawonogi
klad: Pancrustacea
klad: Altocrustacea
klad: Labiocarida
podtyp: sześcionogi

Współczesne

Monocondylia

przerzutki

Dicondylia

Thysanura s. str.

rybiki

uskrzydlone

staroskrzydłe

nowoskrzydłe

Polyneoptera

widelnice skorki nogoprządki straszyki górczyki (w tym świerszczokaraczany i gladiatory) prostoskrzydłe glebiki
Dictyoptera	karaczany (w tym termity) modliszki

Paraneoptera

psotniki (w tym wszy i wszoły)
wciornastki
pluskwiaki

skrytoskrzydłe

Hymenopteroida

błonkoskrzydłe

Neuropteroidea

Coleopterida	chrząszcze wachlarzoskrzydłe
siatkoskrzydłe	wielbłądki wielkoskrzydłe sieciarki

Panorpida

Antiliophora	wojsiłki pchły muchówki
Amphiesmenoptera	chruściki motyle

Wymarłe

Aethiocarenodea
Alienoptera
Archodonata
Argentinoptera
Blattoptera
Caloneurodea
Campylopteridae
Carbotriplurida
Cnemidolestodea
Coxoplectoptera
Diaphanopterodea
Eoblattodea
Eudiaphanoptera
Eugeroptera
Geroptera
Glosselytrodea
Heraridea
Hypoperlida
Kukaloptera
Meganisoptera
Megasecoptera
Miomoptera
Monura
Palaeodictyoptera
Paoliida
Permoplecoptera
Protanisoptera
Protelytroptera
Protephemerida
Protodiptera
Protorthoptera
Protozygoptera
Skleroptera
Syntonoptera
Tarachoptera
Titanoptera
Triadophlebioptera

Rodziny pluskwiaków

królestwo: zwierzęta
typ: stawonogi
gromada: owady
podgromada: uskrzydlone
infragromada: nowoskrzydłe
nadrząd: Paraneoptera

Piewiki

Fulgorokształtne

Coleoscytoidea	†Coleoscytidae
Fulgoroidea	Acanaloniidae Achilidae Achilixiidae cybelowate Derbidae Eurybrachidae Flatidae Fulgoridae †Fulgoridiidae Gengidae Hypochthonellidae Kinnaridae †Lalacidae Lophopidae Meenoplidae †Neazoniidae Nogodinidae ocikowate owoszczowate †Perforissidae †Qiyangiricaniidae Ricaniidae sietnicowate szrońcowate szydlakowate Tropiduchidae †Weiwoboidae
Surijokocixioidea	†Surijokocixiidae

Cykadokształtne

Cercopoidea	†Cercopionidae Clastopteridae Epipygidae krasankowate Machaerotidae pienikowate †Procercopidae †Sinoalidae
Cicadoidea	piewikowate Tettigarctidae
Dysmorphoptiloidea	†Dysmorphoptilidae †Eoscarterellidae †Magnacicadiidae
Hylicelloidea	†Chiliocyclidae †Hylicellidae †Mesojabloniidae
Membracoidea	Aetalionidae †Archijassidae Melizoderidae Myerslopiidae skoczkowate zgarbowate
Palaeontinoidea	†Dunstaniidae †Mesogereonidae †Palaeontinidae
Pereborioidea	†Curvicubitidae †Ignotalidae †Pereboriidae
Prosboloidea	†Prosbolidae †Maguviopseidae
Prosbolopseoidea	†Prosbolopseidae

Pluskwiaki różnoskrzydłe

Dipsocoromorpha

Dipsocoroidea	Ceratocombidae †Cuneocoridae Dipsocoridae Hypsipterygidae Schizopteridae
Stemmocryptoidea	Stemmocryptidae

Enicocephalomorpha

Enicocephaloidea	Aenictopecheidae Enicocephalidae

Pluskwiaki półwodne

Gerroidea	nartnikowate Hermatobatidae
Hebroidea	błotnicowate
Hydrometroidea	Macroveliidae poślizgowate
Mesovelioidea	Madeoveliidae Paraphrynoveliidae plesicowate wodziarkowate

Leptopodomorpha

Leptopodoidea	Leotichiidae †Leptaphelocheiridae Leptopodidae Omaniidae †Palaeoleptidae
Saldoidea	Aepophilidae †Archegocimicidae nabrzeżkowate

Pluskwiaki wodne właściwe

Corixoidea	†Shurabellidae wioślakowate
Naucoroidea	Aphelocheiridae †Leptaphelocheiridae Potamocoridae †Triassocoridae żyrytwowate
Nepoidea	Belostomatidae płoszczycowate
Notonectoidea	pluskolcowate
Pleoidea	Helotrephidae †Mesotrephidae pianówkowate †Scaphocoridae
Ochteroidea	Gelastocoridae Ochteridae

Cimicomorpha

Cimicoidea	Curaliidae dziubałkowate pluskwowate Lasiochilidae Lyctocoridae Plokiophilidae Polyctenidae †Torirostratidae Velocipedidae †Vetanthocoridae
Joppeicoidea	Joppeicidae
Miroidea	tasznikowate Microphysidae
Naboidea	Medocostidae zażartkowate
Reduvoidea	Pachynomidae †Ceresopseidae zajadkowate
Thaumastocoroidea	Thaumastocoridae
Tingoidea	†Ebboidae †Hispanocaderidae †Ignotingidae prześwietlikowate

Pentatomomorpha

Aradoidea	†Kobdocoridae korowcowate Termitaphididae
Coreoidea	Hyocephalidae smyczykowate Stenocephalidae †Trisegmentatidae wtykowate wysysowate †Yuripopovinidae
Idiostoloidea	Henicocoridae Idiostolidae
Lygaeoidea	Artheneidae Blissidae brudźcowate Colobathristidae Cryptorhamphidae Malcidae Meschiidae Ninidae Pachygronthidae †Pachymeridiidae płaszczyńcowate sienikowate skupieńcowate smukleńcowate wyłupieniowate wzdęcielowate zwińcowate
Pyrrhocoroidea	kowalowate Largidae
Tarczówki	Aphylidae błyszczykowate Canopidae Cyrtocoridae Dinidoridae Lestoniidae Megarididae †Mesopentacoridae Parastrachiidae Phloeidae pawężowate †Primipentatomidae †Probascanionidae †Protocoridae puklicowate Saileriolidae tarczówkowate Tesseratomidae Thaumastellidae Urostylididae †Venicoridae ziemikowate żółwinkowate

Coelorrhyncha

Peloridiomorpha	†Hoploridiidae †Karabasiidae Peloridiidae †Progonocimicidae
Progonocimicomorpha	†Progonocimicidae

Piersiodziobe

czerwce

Aclerdidae
†Albicoccidae
†Apticoccidae
†Arnoldidae
Beesoniidae
†Burmacoccidae
brzózkowate
Conchaspididae
Dactylopiidae
drewnikowate
†Electrococcidae
Eriococcidae
†Grimaldiellidae
†Grohnidae
gwiazdoszowate
†Hammanococcidae
Halimococcidae
†Hodgsonicoccidae
†Inkaidae
†Jersicoccidae
†Kozariidae
†Kukaspididae
kermesowate
korowinowcowate
†Labiococcidae
†Lebanococcidae
Lecanodiaspididae
†Lithuanicoccidae
Margarodidae
miłkowate
misecznikowate
†Pennygullaniidae
Phenacoleachiidae
Phoenicococcidae
†Serafinidae
Stictococcidae
tarcznikowate
†Weitschatidae
wełnowcowate
zabielicowate

koliszki

Aphalaridae
Calophyidae
Carsidaridae
Homotomidae
†Liadopsyllidae
Liviidae
†Malmopsyllidae
Phacopteronidae
†Protopsyllidiidae
Psyllidae
Triozidae

mączliki

mączlikowate

mszyce

Adelgoidea	ochojnikowate †Elektraphididae †Mesozoicaphididae
Aphidoidea	mszycowate †Bajsaphididae †Canadaphididae †Cretamyzidae †Drepanochaitophoridae †Oviparosiphidae †Sinaphididae
Genaphidoidea	†Genaphididae
Naibioidea	†Dracaphididae †Naibiidae †Sinojuraphididae
Palaeoaphidoidea	†Ellinaphididae †Isolitaphididae †Juraphididae †Palaeoaphididae †Parvaverrucosidae †Rasnitsynaphididae †Shaposhnikoviidae †Szelegiewicziidae
Phylloxeroidea	filokserowate
Tajmyraphidoidea	†Burmitaphididae †Grassyaphididae †Khatangaphididae †Lebanaphididae †Retinaphididae †Tajmyraphididae
Triassoaphidoidea	†Creaphididae †Leaphididae †Lutevanaphididae †Triassoaphididae