Porzeczka skalna
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | Saxifraganae | ||
Rząd | skalnicowce | ||
Rodzina | agrestowate | ||
Rodzaj | porzeczka | ||
Gatunek | porzeczka skalna | ||
Nazwa systematyczna | |||
Ribes petraeum Wulfen N. J. Jacquin, Misc. austriac. 2:36. 1781 | |||
|
Porzeczka skalna (Ribes petraeum) – gatunek rośliny należący do rodziny agrestowatych (Grossulariaceae). Dziko występuje (bardzo rzadko) w Europie Środkowej oraz na części obszaru Azji[3]. W Polsce wyłącznie w górach; w Sudetach i Karpatach.
Morfologia
- Pokrój
- Krzew o wzniesionych, wyprostowanych pędach, osiągający wysokość do 2 m.
- Łodyga
- Stosunkowo cienkie pędy o brunatnym zabarwieniu. Młode gałązki nagie.
- Liście
- Pojedyncze, ciemnozielone liście, 3 – 5 klapowe, o ostrych klapach, o szerokości 7-15 cm, bez pachnących gruczołów, na brzegu orzęsione. Liście o ogonkach dłuższych od blaszki, o blaszce podwójnie ząbkowanej, spodem nagie, lub tylko delikatnie omszone na nerwach. Ulistnienie skrętoległe.
- Kwiaty
- Zebrane w niezbyt gęste, zwieszone grona na pędach dwuletnich lub starszych (wierzchołkowe jednoroczne pędy nie wytwarzają kwiatów). Szypułki grona bez gruczołów, znacznie dłuższe od przysadek, które mają długość 1-2 mm. Kwiaty obupłciowe, o szerokości 4-5 mm, różowej barwy. Dno kwiatowe dzbaneczkowate, działki rozchylone, wyraźnie i gęsto orzęsione. Szyjka słupka stożkowato rozszerzona w nasadzie.
- Owoc
- Czerwony i kwaśny.
Biologia i ekologia
- Rozwój: Roślina wieloletnia, nanofanerofit. Kwitnie od kwietnia do maja, owoce dojrzewają od lipca.
- Siedlisko: roślina górska, występująca głównie w piętrze kosówki. Wraz z kosodrzewiną i górską odmianą jarzębiny tworzy zespół roślinności Pineto mugo carpaticum (karpackie zarośla kosodrzewiny)[4]. Na swoich naturalnych stanowiskach jest reliktem glacjalnym.
- W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Pado-Sorbetum i podklasy (SAll.) Rhododendro-Vaccinienion.
- Liczba chromosomów 2n= 16.
- Zobacz też: Rośliny tatrzańskie.
Zastosowanie
Mieszańce z innymi gatunkami są uprawiane jako odmiany porzeczki czerwonej.
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-28] (ang.).
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-07-20].
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
Bibliografia
- Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
- Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
- Joachim Mayer, Heinz-Werner Schwegler: Wielki atlas drzew i krzewów. Oficyna Wyd. „Delta W-Z”. ISBN 978-83-7175-627-6.
- p
- d
- e
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
- BioLib: 39407
- EoL: 484053
- EUNIS: 173124
- FloraWeb: 4849
- GBIF: 2986176
- identyfikator iNaturalist: 133015
- IPNI: 792921-1
- ITIS: 505889
- NCBI: 175225
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2426521
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:792921-1
- Tela Botanica: 56143
- identyfikator Tropicos: 29100162
- USDA PLANTS: RIPE5