Prawo Gay-Lussaca (gaz doskonały)

Ten artykuł dotyczy prawa Gay-Lussaca dla gazu doskonałego. Zobacz też: prawo Gay-Lussaca dotyczące reakcji chemicznej.

Prawo Gay-Lussaca – jedno z praw dotyczących zachowania się gazu doskonałego podczas zmiany jego stanu. Prawo Gay-Lussaca opisuje przemianę izobaryczną (przy stałym ciśnieniu) takiego gazu i stwierdza, że podczas przemiany stosunek objętości gazu do jego temperatury jest stały[1]:

V T = c o n s t {\displaystyle {\frac {V}{T}}=\mathrm {const} }

lub

V T , {\displaystyle V\sim T,}

gdzie:

V {\displaystyle V} – objętość gazu,
T {\displaystyle T} – temperatura.

Prawo Gay-Lussaca (zwane też prawem Gay-Lussaca-Charles’a) jest wnioskiem z równania stanu gazu doskonałego – jego odkrywcy sformułowali je jednak na drodze uogólnienia obserwacji empirycznych. Prawo to odkrył J.A. Charles na podstawie doświadczeń rozpoczętych w 1787 r. a ostatecznie sformułował Gay-Lussac na podstawie opublikowanych przez siebie danych w 1802 r.

Wraz z pozostałymi prawami gazowymi zostało wykorzystane przy wyprowadzeniu równania stanu gazu doskonałego zwanego równaniem Clapeyrona.

Prawo Gay-Lussaca można obecnie łatwo wyprowadzić przy wykorzystaniu równania Clapeyrona i założeniu stałego ciśnienia:

V T = n R p = c o n s t , {\displaystyle {\frac {V}{T}}={\frac {nR}{p}}=\mathrm {const} ,}

gdzie:

n {\displaystyle n} – liczba moli gazu (liczność materii)
p {\displaystyle p} – ciśnienie gazu
R {\displaystyle R} – (uniwersalna) stała gazowa
c o n s t {\displaystyle \mathrm {const} } – stała dla określonej ilości gazu i ustalonego ciśnienia

Zobacz też

  • prawo Grahama

Przypisy

  1. Gay-Lussaca prawo, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-10-08] .

Linki zewnętrzne

  • Prawa gazowe. chemia.sos.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-28)].
  • p
  • d
  • e
Prawa gazowe
  • SNL: Gay-Lussacs_lov
  • DSDE: Gay-Lussacs_lov