Przesilenie letnie
Przesilenie letnie na półkuli północnej – przesilenie czerwcowe, moment maksymalnego wychylenia osi obrotu Ziemi w kierunku Słońca, gdy biegun północny jest bliżej Słońca niż południowy: Słońce w tym dniu góruje w zenicie na szerokości zwrotnika Raka. Przesilenie letnie na półkuli północnej występuje w okolicach 20–21 czerwca. Na półkuli południowej przesilenie letnie ma miejsce w momencie, gdy na półkuli północnej występuje przesilenie zimowe, czyli 21–22 grudnia.
W momencie przesilenia letniego cała strefa podbiegunowa półkuli północnej jest oświetlona Słońcem i panuje dzień polarny. W strefie podbiegunowej drugiej półkuli panuje w tym samym czasie noc polarna. W obszarze między kołem podbiegunowym północnej półkuli a równikiem jest to najdłuższy[a] dzień w roku (dłuższy im większa szerokość geograficzna), na półkuli południowej jest to – automatycznie – najkrótszy dzień roku[1].
Przykład: na krańcu Polski najdalej wysuniętym na południe (szczyt Opołonek) dzień przesilenia letniego trwa 16 h 12 min, natomiast na brzegu morskim w Jastrzębiej Górze – najdalej wysuniętym na północ krańcu Polski, dzień ten trwa o ponad godzinę dłużej (17 h 20 min).
Maksymalny kąt padania promieni słonecznych α na danej szerokości geograficznej φ w dniu przesilenia letniego można obliczyć według wzoru: gdzie będzie szerokością geograficzną zwrotników.
Zatem przyjmując wartość 23°27′, kąt padania promieni słonecznych (w południe) w dniu przesilenia letniego w centrum Warszawy – na 52°13′ szerokości geograficznej północnej wynosi 61°14′.
2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
21 VI, 03:48 | 21 VI, 09:38 | 21 VI, 15:25 | 21 VI, 21:11 | 21 VI, 02:57 | 21 VI, 08:46 | 21 VI, 14:26 | 21 VI, 20:06 | 21 VI, 02:00 | 21 VI, 07:45 | |||
21 XII, 14:37 | 21 XII, 20:22 | 22 XII, 02:15 | 22 XII, 08:04 | 21 XII, 13:42 | 21 XII, 19:35 | 22 XII, 01:22 | 22 XII, 07:08 | 21 XII, 13:04 | 21 XII, 18:47 | |||
2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | |||
21 VI, 13:28 | 21 VI, 19:16 | 21 VI, 01:08 | 21 VI, 07:04 | 21 VI, 12:52 | 21 VI, 18:38 | 21 VI, 00:35 | 21 VI, 06:25 | 21 VI, 12:07 | 21 VI, 17:54 | |||
22 XII, 00:38 | 22 XII, 06:30 | 21 XII, 12:12 | 21 XII, 18:11 | 22 XII, 00:03 | 22 XII, 05:48 | 21 XII, 11:45 | 21 XII, 17:29 | 21 XII, 23:22 | 22 XII, 05:19 | |||
2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | |||
20 VI, 23:43 | 21 VI, 05:32 | 21 VI, 11:14 | 21 VI, 16:58 | 20 VI, 22:51 | 21 VI, 04:42 | 21 VI, 10:25 | 21 VI, 16:11 | 20 VI, 22:02 | 21 VI, 03:48 | |||
21 XII, 11:03 | 21 XII, 16:59 | 21 XII, 22:48 | 22 XII, 04:28 | 21 XII, 10:20 | 21 XII, 16:03 | 21 XII, 21:50 | 22 XII, 03:43 | 21 XII, 09:20 | 21 XII, 15:14 | |||
2030 | 2031 | 2032 | 2033 | 2034 | 2035 | 2036 | 2037 | 2038 | 2039 | |||
21 VI, 09:31 | 21 VI, 15:17 | 20 VI, 21:09 | 21 VI, 03:01 | 21 VI, 08:45 | 21 VI, 14:33 | 20 VI, 20:31 | 21 VI, 02:22 | 21 VI, 08:09 | 21 VI, 13:58 | |||
21 XII, 21:09 | 22 XII, 02:56 | 21 XII, 08:57 | 21 XII, 14:45 | 21 XII, 20:35 | 22 XII, 02:31 | 21 XII, 08:12 | 21 XII, 14:08 | 21 XII, 20:01 | 22 XII, 01:41 | |||
2040 | 2041 | 2042 | 2043 | 2044 | 2045 | 2046 | 2047 | 2048 | 2049 | |||
20 VI, 19:46 | 21 VI, 01:37 | 21 VI, 07:16 | 21 VI, 12:59 | 20 VI, 18:50 | 21 VI, 00:34 | 21 VI, 06:15 | 21 VI, 12:02 | 20 VI, 17:54 | 20 VI, 23:47 | |||
21 XII, 07:33 | 21 XII, 13:19 | 21 XII, 19:04 | 22 XII, 01:02 | 21 XII, 06:43 | 21 XII, 12:36 | 21 XII, 18:28 | 22 XII, 00:07 | 21 XII, 06:02 | 21 XII, 11:51 | |||
2050 | 2051 | 2052 | 2053 | 2054 | 2055 | 2056 | 2057 | 2058 | 2059 | |||
21 VI, 05:33 | 21 VI, 11:17 | 20 VI, 17:16 | 20 VI, 23:03 | 21 VI, 04:47 | 21 VI, 10:39 | 20 VI, 16:29 | 20 VI, 22:19 | 21 VI, 04:03 | 21 VI, 09:47 | |||
21 XII, 17:39 | 21 XII, 23:59 | 21 XII, 05:18 | 21 XII, 11:09 | 21 XII, 17:10 | 21 XII, 22:56 | 21 XII, 04:52 | 21 XII, 10:42 | 21 XII, 16:24 | 21 XII, 22:18 | |||
Przesilenia czerwcowe podane są w czasie CEST (UTC+2), przesilenia grudniowe podane są w czasie CET (UTC+1). Źródło danych dla roku 2000: US Naval Observatory[2] |
Zobacz też
- Līgo (święto)
- Wigilia św. Jana (święto)
- Noc Kupały (święto)
- kwiat paproci
- przesilenie zimowe
- równonoc wiosenna
- równonoc jesienna
Uwagi
Przypisy
- ↑ Herbert Glarner: Length of Day. [dostęp 2011-06-04].
- ↑ United States Naval Observatory: Earth's Seasons: Equinoxes, Solstices, Perihelion, and Aphelion, 2000-2025. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-21)].
- ↑ Fred Espenak(inne języki): Solstices and Equinoxes: 2001 to 2100. [dostęp 2022-08-16].
- NKC: ph665585
- Britannica: topic/summer-solstice-astronomy
- SNL: sommersolverv