Rafał Marszałek

Data i miejsce urodzenia

30 listopada 1940
Warszawa

Obywatelstwo

Polska

Tytuł szachowy

mistrz FIDE (1979)

Ranking FIDE

2200

Ranking krajowy FIDE

niesklasyfikowany na liście aktywnych

Odznaczenia

Rafał Marszałek (ur. 30 listopada 1940 w Warszawie) – polski krytyk filmowy, historyk filmu, nowelista, scenarzysta filmów dokumentalnych, szachista.

Życiorys

Absolwent VI Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Reytana w Warszawie (1957)^[1]^[2]. Doktor nauk humanistycznych (1972), pracownik Instytutu Sztuki PAN (1973–1990).

23 sierpnia 1980 roku dołączył do apelu 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami^[3].

Dyrektor Instytutu Polskiego w Moskwie 1990–1995, wicedyrektor Departamentu Promocji i Informacji MSZ 1995–1998, pełnomocnik ministra spraw zagranicznych ds. obchodów roku 2000, I radca ambasady RP w Lublanie 2001–2005.

Uzyskał poziom szachowego mistrza FIDE w 1979 r., reprezentował Polskę i został mistrzem Warszawy w 1973. Jest ośmiokrotnym złotym medalistą drużynowych mistrzostw Polski (1960, 1961, 1964, 1967, 1969, 1972, 1980, 1984) w barwach klubu WKSz Legion Warszawa. W latach 1965–1979 ośmiokrotnie startował w finałach indywidualnych mistrzostw Polski (najlepsze wyniki: trzykrotnie X miejsca, w latach 1973, 1977 i 1979). Najwyższy ranking w karierze osiągnął 1 stycznia 1976 r., z wynikiem 2395 punktów zajmował wówczas 9. miejsce wśród polskich szachistów^[4].

Nagrody i wyróżnienia

Laureat nagrody im. K. Irzykowskiego w latach 1967, 1972, 1975, 1980.
W 1981 w Łagowie otrzymał (wraz z Krzysztofem Mętrakiem i Andrzejem Wernerem) Złote Grono Stowarzyszenia Filmowców Polskich „za obronę autentycznych wartości sztuki filmowej”.
Laureat nagrody im. B. Michałka za Kino rzeczy znalezionych jako najlepszej książki filmowej roku 2006.
Laureat nagrody Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej (2012) w kategorii krytyka filmowa (ex aequo z Michałem Oleszczykiem)^[5].
W 2013 został odznaczony Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”^[6].
Laureat nagrody Stowarzyszenia Filmowców Polskich (2021) „za wybitne osiągnięcia artystyczne i wkład w rozwój polskiej kinematografii”^[7].

Książki

Nowy film angielski (1968)
Powtórka z życia (1970)
Pamflet na kino codzienne (1974)
Polska wojna w obcym filmie (1976)
Kamień w wodę (1980)
Filmowa pop-historia (1984)
Historia filmu polskiego t. V, (1985) i VI, (1994) (współautor i redaktor naukowy)
ZAIKS u progu nowego wieku (1998); wyd.II poszerzone: Tworzymy i chronimy. 95 lat ZAIKS-u (2013)
Kino rzeczy znalezionych (2006)
Niedoczas (2020)

Przypisy

↑ „Zeszyty Literackie: ZL”. 83 (3/2003). s. 126. ISSN 0751-0357.
↑ Wojciech Rylski: Absolwenci Reytana 1957. wne.uw.edu.pl. [dostęp 2021-01-15].
↑ Apel (dokument KSS KOR, Archiwum Opozycji IV/04.05.43 [b.n.s.]).
↑ FIDE rating history – Marszalek, Rafal. olimpbase.org. [dostęp 2021-01-15].
↑ Lista laureatów 5. edycji Nagród PISF. pisf.pl. [dostęp 2021-01-15].
↑ ZAiKS ma 95 lat. mkidn.gov.pl, 24 kwietnia 2013. [dostęp 2013-04-29].
↑ Rafał Marszałek w bazie filmpolski.pl

Bibliografia

Kto jest kim w Polsce, edycja IV, Warszawa 2001
Encyklopedia kina (pod red. Tadeusza Lubelskiego), Kraków 2003.
Kino: obiekt uczuć czy przedmiot badań? W dialogu z myślą filmową i twórczością Rafała Marszałka, pod red. Marioli Dopartowej i Michała Oleszczyka, Kraków 2012
Rafał Marszałek. Profil w Stowarzyszeniu Pisarzy Polskich. sppwarszawa.pl. [dostęp 2023-04-05].