Rzęśl hakowata
Rzęśl hakowata (po lewej) | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | astropodobne | ||
Rząd | jasnotowce | ||
Rodzina | babkowate | ||
Rodzaj | |||
Gatunek | rzęśl hakowata | ||
Nazwa systematyczna | |||
Callitriche hamulata Kütz. ex W.D.J.Koch Syn. Fl. Germ. Helv. 246 1835 | |||
| |||
|
Rzęśl hakowata (Callitriche hamulata Kütz. ex W.D.J.Koch) – gatunek rośliny z rodziny babkowatych. Występuje w Europie oraz na wybrzeżach Grenlandii[3]. W Polsce rośnie głównie w części południowo-zachodniej[4].
Morfologia
- Pokrój
- Roślina pokryta niewielkimi, gwiazdkowatymi włosami, zanurzona w wodzie.
- Łodyga
- O długości 10–45 cm.
- Liście
- Jasnozielone, równowąskie, 1-3-nerwowe, wycięte na końcu.
- Kwiaty
- Dwa podkwiatki, hakowato zgięte. Szyjka słupka nietrwała, szybko odpada po zapłodnieniu.
- Owoc
- Nieobłoniony (lub bardzo wąsko obłoniony).
Biologia i ekologia
Bylina, hydrofit. Rośnie w czystych, chłodnych i szybko płynących wodach, ubogich w węglan wapnia. Kwitnie od czerwca do października. Liczba chromosomów 2n = 38[5]. Gatunek charakterystyczny zespołu Ranunculo-Callitrichetum[6].
Zastosowanie
Surowiec zielarski: napar, alkoholatura, maceraty z ziela (Herba Callitricheae) zawierają: irydoidy, flawonoidy, kwasy fenolowe. Działanie: rozkurczowe na mięśnie gładkie (spazmolityczne), przeciwzapalne, antyseptyczne, bakteriostatyczne, przeciwwirusowe, hepatoprotekcyjne, moczopędne, immunostymulujące, uspokajające, przeciwkaszlowe. Wskazania: niewydolność wątroby, wirusowe zapalenie wątroby, stany skurczowe układu pokarmowego, układu moczowego i płciowego, stany zapalne gardła, jamy ustnej i przewodu pokarmowego, stany zapalne skóry, zaburzenia w wydzielaniu żółci, owrzodzenia jelit i żołądka[7].
Zagrożenia i ochrona
Roślina umieszczona na polskiej czerwonej liście w kategorii DD (stopień zagrożenia nie może być określony)[8].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-11-20] (ang.).
- ↑ Callitriche hamulata na Den virtuella floran [dostęp 2017-11-20]
- ↑ Zając A., Zając M.: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej, Instytut Botaniki, Uniwersytet Jagielloński, 2001. ISBN 978-83-61191-72-8.
- ↑ Rutkowski Lucjan: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
- ↑ Matuszkiewicz Władysław: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: PWN, 2001. ISBN 83-01-13520-4.
- ↑ Różański Henryk: Rzęśl – Callitriche jako surowiec irydoidowy i flawonoidowy. [dostęp 2017-11-20]. (pol.).
- ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
- SNL: klovasshår
- BioLib: 41176
- EUNIS: 165444
- FloraWeb: 1002
- GBIF: 5614770
- identyfikator iNaturalist: 198916
- IPNI: 430002-1
- ITIS: 509948
- NCBI: 119588
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-31590
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:430002-1
- Tela Botanica: 12213
- identyfikator Tropicos: 5200030
- CoL: 7NFDQ