Sancho IV Odważny

Ten artykuł od 2012-03 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Sancho IV Odważny

Pomnik Sancho IV w Madrycie
Król Kastylii i Leónu
Okres	od 1284 do 1295
Poprzednik	Alfons X Mądry
Następca	Ferdynand IV Pozwany
Dane biograficzne
Dynastia	burgundzka
Data urodzenia	1257/1258
Data i miejsce śmierci	25 kwietnia 1295 Toledo
Ojciec	Alfons X Mądry
Matka	Jolanta Aragońska
Żona	Maria de Molina
Dzieci	Izabela Kastylijska Ferdynand IV Pozwany Alfons Henryk Piotr Filip Beatrycze Kastylijska
Multimedia w Wikimedia Commons

Sancho IV Odważny, hiszp. Sancho el Bravo (ur. 1257/58, zm. 25 kwietnia 1295 w Toledo) – król Kastylii i Leónu w latach 1284-1295^[1][2][3].

Był drugim synem króla Kastylii i Leonu Alfonsa X Mądrego^[3] i Jolanty, córki króla Aragonii Jakuba I Zdobywcy^[1][2].

Po śmierci swojego starszego brata i następcy tronu Ferdynanda de la Cerda (1275^[1][2][3]), wykorzystując rosnącą niechęć społeczeństwa do kosztownej polityki zagranicznej swojego ojca oraz sprzeciw możnych dla prób centralizacji państwa, Sancho wystąpił o uznanie swojego prawa do tronu, co spotkało się z życzliwym przyjęciem przez Kortezy. Alfons X, stając w obliczu nacisków możnych i nowej inwazji Merynidów, uznał w 1278 Sancho za swojego następcę, mimo że po śmierci następcy tronu Ferdynanda prawo dziedziczenia korony przechodziło na jego synów (infantes de la Cerda^[3]), Alfonsa i Ferdynanda. W odpowiedzi na to królowa i Blanka (córka króla Francji – Ludwika IX Świętego i wdowa po Ferdynandzie), wraz z synami, schroniły się w Aragonii. Gdy w 1282 r.^[3] Sancho z poparciem Kortezów przywłaszczył sobie koronę Kastylii, Alfons X pozbawił go praw do tronu i wycofał się do Sewilli^[2].

Po śmierci ojca Sancho zdołał jednak zachować koronę, chociaż opłacił to utratą kontroli nad królestwem, w zamian bowiem za udzielone poparcie arystokratyczne rody Haro i Lara uzyskały faktyczne rządy nad Kastylią. Na słabą pozycję króla wpłynęło także nieuznawanie przez papieża jego małżeństwa z Marią de Molina, zawartego w 1282, a co za tym idzie niepewna sytuacja prawna ich potomstwa.

W 1292 Sancho, w sojuszu z Aragonią i muzułmańską Grenadą, zdobył^[4] Tarifę^[3]. Po nieudanej próbie odbicia miasta Merynidzi zaprzestali interwencji w Hiszpanii i wycofali się ze zdobytych ziem (z wyjątkiem Algeciras i Rondy), przekazując je władcy Grenady.

Mając świadomość śmiertelnej choroby (gruźlicy^[2]), w 1295 Sancho ustanowił swoją żonę regentką dla małoletniego syna Ferdynanda, swojego następcy. Z małżeństwa z Marią de Molina, zawartego w 1285, miał 7 dzieci:

• Izabelę (1283-1328), żonę Jakuba II Aragońskiego, potem Jana III Bretońskiego
• Ferdynanda IV (1285-1312), swojego następcę
• Alfonsa (1286-1291)
• Henryka (1288-1299)
• Piotra (1290-1319)
• Filipa (1292-1327), męża swojej kuzynki Małgorzaty de la Cerda, córki Alfonsa de la Cerda
• Beatrycze (1293–1359), żonę Alfonsa IV Portugalskiego

Przypisy