Schlag & Söhne
Schlag & Söhne – niemiecka firma organmistrzowska. Swą siedzibę miała w Świdnicy na Dolnym Śląsku.
Historia
W roku 1831 Christian Gottlieb Schlag, konstruktor organów, przejął zbankrutowaną firmę Gottfrieda Kiesewattera z Jawora na Dolnym Śląsku. Trzy lata później przeniósł ją do Świdnicy. W roku 1869 bracia Christiana Gottlieba, Carl Johann i Heinrich, zrezygnowali z udziałów w firmie. Wskutek tego nazwa jej została zmieniona na Schlag & Söhne Schweidnitz. Kierownictwo przejęli synowie Theodor i Oscar. W roku 1877 Christian Gottlieb zakończył pracę. Jego wnukowie Reinhold i Bruno w 1903 roku przekształcili firmę dziadka w spółkę komandytową. Z czasem spółka rozwinęła się do najbardziej znaczącej firmy produkującej organy na terenie Śląska przed I wojną światową[potrzebny przypis].
Opus 1000, czyli tysięczny instrument został zbudowany w 1914 roku. Dziewięć lat później, w 1923 roku, firma zakończyła swoją działalność.
Historia przedsiębiorstwa cechowana jest licznymi innowacjami. Jej nazwa była znana daleko poza granicami Śląska.
Lista instrumentów
Liczba zbudowanych od podstaw lub przebudowanych już istniejących instrumentów przekracza 1100 sztuk.
Lista
Lp. | Rok | Miejscowość | Obiekt | Zdjęcie | Manuały | Głos | Opus | Uwagi |
1 | 06.10.1872 | Ludwigsdorf koło Görlitz | Kościół ewangelicki | |||||
2 | 1888 | Berlin | Filharmonia | III/P | 50 | zniszczone w 1945 r.[1] | ||
3 | 1889 | Głogów | Kolegiata pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny | II/P | 27 | zniszczone w 1944 r.[2] | ||
4 | 1890 | Spandau, dzielnica Berlina | Kościół garnizonowy w Berlinie | II/P | 25 | zniszczone wraz z kościołem w latach 1945/49[3] | ||
5 | 1890 | Hochkirch, Saksonia | Kościół | II/P | 16 | [4] | ||
6 | 1890 | Bischdorf, Saksonia | Kościół ewangelicki | II/P | 16 | [5] | ||
7 | 1891 | Senftenberg, Brandenburgia | Kościół pw. św.św. Piotra i Pawła | zniszczone w latach 1944/45 | ||||
8 | 1892 | Reinickendorf, dzielnica Berlina | Kościół ewangelicki | II/P | 17 | [6] | ||
9 | 1892 | Gröden, Brandenburgia | Kościół ewangelicki | II/P | 14 | |||
10 | 1892 | Głogów | Synagoga | II/P | 16 | zniszczone w 1938 r.[7] | ||
11 | 1893 | Dobbertin | Kościół klasztorny | zniszczone w 1945 r.; w roku 1953 zastąpione instrumentem z warsztatu Schuke Orgelbau[8]; | ||||
12 | 1893 | Bergen, Norwegia | Kościół pw. św. Jana | III/P | 43 | przebudowane w roku 1967, w 1999 r. przywrócenie w większym zakresie stanu oryginalnego przez Christiana Schefflera[9] | ||
13 | 1893 | Betlejem | Kościół ewangelicki | II/P | 8 | [10] | ||
14 | 1894 | Legnica | Katedra pw. św.św. Piotra i Pawła | III/P | 53 | barokowy prospekt został wykonany w latach 1722–1725 przez Ignatiusa Mentzela, w roku 1928 organy zostały nieznacznie przebudowane przez Gustava Heinze, gruntownie zostały odrestaurowane w 1991 r. przez braci Broszko z Bolesławca | ||
15 | 1895 | Lärz, Meklemburgia-Pomorze Przednie | Kościół ewangelicki | I/P | całkowita odnowa instrumentu w roku 2011 oraz adaptacja nowych piszczałek w prospekcie | |||
16 | 1896 | Chorzów | Kościół pw. św. Barbary | II/P | 37 | [11] | ||
17 | 1897 | Berlin | Kościół pw. św. Symeona | III/P | 43 | zniszczone prawdopodobnie w 1945 r.[12] | ||
18 | 1898 | Travemünde | Kościół pw. św. Wawrzyńca | w roku 1966 zastąpione nowym instrumentem firmy Beckerath Orgelbau | ||||
19 | 1898 | Großschönau, Saksonia | Kościół ewangelicki | II/P | 32 | w roku 1949 zastąpione nowym instrumentem firmy Schuster-Orgel[13][14] | ||
20 | 1898 | Chemnitz | Synagoga | II/P | 20 | zniszczone w 1938 r.[15] | ||
21 | 1899 | Koszalin | Katedra pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny | III/P | 50 | zachowane | ||
22 | 1899 | Vetschau/Spreewald, Niemcy | „Podwójny” kościół | II/P | odrestaurowane w 1990 r. | |||
23 | 1900 | Zabrze | Kościół pw. św. Anny | III/P | 47 | 557 | częściowo odrestaurowane w latach 2009–2010 przez Henryka Hobera z Olesna | |
24 | 1901 | Görlitz | Kościół Lutra | II/P | 33 | w roku 1975 zastąpione nowym instrumentem[16] | ||
25 | 1904 | Wedding-Gesundbrunnen, Berlin | Ewangelicki kościół św. Stefana | III/P | 39 | 681 | [17] | |
26 | 1904 | Cottbus | Kościół św. Krzyża | [18] | ||||
27 | 1904 | Ruda Śląska | Kościół pw. św. Józefa | III/P | 52 | prawdopodobnie w latach 20. XX w. przebudowane przez firmę Berschdorf z Nysy | ||
28 | 1905 albo 1906 | Zedtlitz koło Lipska | Kościół ewangelicki | prawdopodobnie w roku 1905 przebudowane, później zastąpione przez instrument firmy Vogel[19] | ||||
29 | 1908 | Berlin Tegel | Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa | II/P | 26 | w roku 1929 zamontowano w starym prospekcie nowy instrument firmy G. F. Steinmeyer & Co., oryginalne piszczałki zostały zachowane[20] | ||
30 | 1908 | Bystrzyca Kłodzka | Kościół pw. św. Michała Archanioła | II/P | 34 | [21] | ||
31 | 1908 | Kieritzsch, Saksonia | Kościół ewangelicki | II/P | 12 | 687 | w latach 2010–2011 zastąpione instrumentem firmy Bochmann z Kohren-Sahlis[22] | |
1911 | Zgorzelec | Kościół pw. św. Bonifacego | II/P | 18 | 908 | 1911-1938 własność gminy żydowskiej w Görlitz. Po Nocy Kryształowej sprzedane parafii św. Bonifacego. Zachowane w dobrym stanie. | ||
32 | ? | Zielona Góra | Kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej | III/P | 40 | 764 | zachowane[23] | |
33 | 1912 | Zielona Góra | Katedra pw. św. Jadwigi | II/P | 30 | 957 | zachowane | |
34 | 1914 | Stegna | Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa | II/P | 34 | 1010 | zachowane | |
35 | 1915 | Großräschen, Dolne Łużyce | Kościół pw. św. Antoniego | w roku 1976 zastąpione instrumentem firmy Jehmlich | ||||
36 | 1916 | Daubitz koło Niesky | Kościół ewangelicki św. Jerzego | II/P | zachowane[24] | |||
37 | Wrocław | Kościół pw. św. Krzysztofa | II/P | 12 | ||||
38 | ? (przed 1917) | Szczecin | Kościół Świętej Trójcy (Łasztownia) | w roku 1917 instrument sprowadzono z opuszczonej kaplicy w Sobięcinie (Wałbrzych) | ||||
39 | 1917 | Inowrocław | Kościół św. Barbary i św. Maurycego w Inowrocławiu | II/P | 13 | 1043 | instrument wymaga kompletnego remontu | |
40 | Paszowice koło Jawora | Kościół Świętej Trójcy | ||||||
41 | Łódź | Kościół pw. Zesłania Ducha św. | ||||||
42 | Łódź | Kościół Jezuitów | ||||||
43 | Chełmsko Śląskie | Kościół pw. Świętej Rodziny | II/P | 27 | 555 | [25] | ||
44 | Niedoradz | Kościół pw. św. Jakuba | ||||||
45 | Nowa Sól | Kościół pw. św. Barbary | ||||||
46 | Wałbrzych | Kolegiata pw. Najświętszej Maryi Panny Bolesnej i św. Aniołów Stróżów | ||||||
47 | Wałbrzych | Kościół Zmartwychwstania Pańskiego | ||||||
48 | Wałbrzych | Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa | ||||||
49 | Wałbrzych | Kościół pw. św. Józefa Oblubieńca | ||||||
50 | Świebodzice | Kościół pw. św.św. Apostołów Piotra i Pawła | ||||||
51 | Lublin | Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa | ||||||
52 | Nowa Ruda | Kościół pw. św. Mikołaja | ||||||
53 | Sosnowiec | Kościół ewangelicki | ||||||
54 | Krapkowice | Kościół pw. św. Mikołaja | ||||||
55 | Racławiczki | Kościół pw. św. Marii Magdaleny | ||||||
56 | Latowice | Kościół pw. Matki Bożej Częstochowskiej | ||||||
57 | Czarnylas | Poewangelicki kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP | ||||||
58 | 1916 | Polanica-Zdrój | Kościół pamiątkowy Cesarza Fryderyka | instrument przeniesiony w 1959 r. do kościoła ewangelicko-augsburskiego pw. Świętego Ducha w Koninie | ||||
59 | Lubliniec | Kościół pw. św. Mikołaja | ||||||
60 | Białystok | Bazylika pw. św. Rocha | ||||||
61 | Drezdenko | Kościół pw. Matki Bożej Różańcowej | ||||||
62 | Żagań | Pojezuicki kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła | ||||||
63 | Budzów | Kościół pw. św. Wawrzyńca | ||||||
64 | Stoszowice | Kościół pw. św. Barbary | ||||||
65 | Ciepłowody | Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny | ||||||
66 | Tarnowskie Góry | Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa i Matki Bożej Fatimskiej | ||||||
67 | Kadłub | Kościół pw. Chrystusa Króla | ||||||
68 | Tworóg | Kościół pw. św. Antoniego | ||||||
69 | Chełmce | Kościół pw. św. Narodzenia Najświętszej Maryji Panny | ||||||
70 | Jelenia Góra | Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego | 678 | |||||
71 | Swarzędz | Kościół pw. św. Marcina | ||||||
72 | Święte, gmina Środa Śląska | Kościół pw. św. Marcina | ||||||
73 | Szczepanów, gmina Środa Śląska | Kościół pw. św. Szczepana | ||||||
74 | Bytom | Kościół pw. św. Wojciecha | ||||||
75 | Bytom | Kościół pw. św. Jana Nepomucena | ||||||
76 | Baborów | Kościół pw. Narodzenia NMP | ||||||
77 | Księże Pole | Kościół pw. św. Bartłomieja | ||||||
78 | Włocławek | Kościół ewangelicko-augsburski | ||||||
79 | Częstochowa | Kościół ewangelicko-augsburski | ||||||
80 | Jankowice Rybnickie | Sanktuarium Najświętszego Sakramentu | 676 | |||||
81 | Kościelec, woj. Małopolskie | Kościół pw. Św. Wojciecha | ||||||
82 | Lewin Kłodzki | Kościół pw. św. Michała Archanioła | ||||||
83 | Poznań | Kościół pw. św. Rocha | ||||||
84 | Wałbrzych | Poewangelicki kościół św. Józefa Robotnika | ||||||
85 | Strzyżewo | Poewangelicki Kościół pw. MB Królowej Polski (Kościół polskokatolicki) | ||||||
86 | Stare Powązki, Warszawa | Kościół pw. św. Karola Boromeusza | II | 14 | ||||
87 | Mogilno | Kościół pw. św. Jakuba Większego Apostoła | ||||||
88 | Koperniki, gm. Nysa | Kościół pw. św. Mikołaja | ||||||
89 | Oleśnica | Bazylika mniejsza pw. św. Jana Apostoła | 878 | oznaczenie opus po wykonanym remoncie w 1910 r. | ||||
90 | Rusko, gm. Strzegom | Kościół pw. św.św. Apostołów Piotra i Pawła | ||||||
91 | Warszawa | Kościół ewangelicko-reformowany | ||||||
92 | Wołów | Kościół pw. św. Karola Boromeusza | 1061 | |||||
93 | 1904 | Bolesławiec | Bazylika pw. Wniebostąpienia Najświętszej Marii Panny i Św. Mikołaja | II/P | 25 | |||
94 | 1895 | Bolków | Kościół pw. św. Jadwigi Ślaskiej | II/P | 21 | |||
95 | 1892 | Bożków | Kościół pw. św.św. Piotra i Pawła | II/P | 16 | |||
96 | 1890 | Brzeg | Liceum Ogólnokształcące | II/P | 10 | |||
97 | 1890 | Brzeg | Zakład Karny | II/P | 16 | |||
98 | 1890 | Długie, woj. warmińsko-mazurskie | Kościół ewangelicki | II/P | 14 | |||
99 | 1890 | Doboszowice | Kościół pw. św. Mikołaja | II/P | 14 | |||
100 | 1892 | Düsseldorf | Zakład Karny | I/P | 6 | |||
101 | 1891 | Gądkowice | Kościół pw. św. Antoniego Padewskiego | II/P | 20 | |||
102 | 1890 | Golasowice | Kościół Ewangelicko-Augsburski | II/P | 14 | 444 | Od 2006 r. w ewangelickim kościele Świętego Krzyża w Słupsku. Pierwotna lokalizacja – kościół ewangelicki w Heinrichsfelde / Grabie / (woj. opolskie)[26]. | |
103 | 1890 | Grodziec, gm. Ozimek | Kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej i św. Wojciecha | II/P | 14 | |||
104 | 1889 | Grzędzin | Kościół pw. św.św. Piotra i Pawła | II/P | 16 | |||
105 | 1888 | Kamienna Góra | Kościół pw. św.św. Piotra i Pawła | II/P | 21 | |||
106 | 1892 | Karłowice | Kościół poewangelicki | II/P | 15 | |||
107 | 1906 | Katowice | Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego | |||||
108 | 1890 | Kłodzko | Kościół pw. Matki Bożej Różańcowej | II/P | 26 | |||
109 | 1891 | Kujakowice Dolne | Kościół pw. św. Stanisława Biskupa | II/P | 15 | |||
110 | Kębłowo | Kościół pw. św. Bartłomieja | II/P | 16 | 651 | Na kontuarze wyryta data 1928, być może przeniesienia organów. | ||
111 | ? | Łabędy (Gliwice) | Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny | II/P | 11 | Instrument sprawny, używany regularnie podczas nabożeństw. | ||
112 | ? | Pławniowice | Kaplica zamkowa | |||||
113 | Przeworno | Kościół pw.NMP Królowej Polski | ll/P | 16 | 201 | Instrument sprawny, używany regularnie | ||
114 | Przeworno | Kościół pw. Trójcy Świętej | ll/P | 305 | Instrument wymaga remontu / niesprawny |
Inne prace
Przebudowa[potrzebny przypis]:
- 1892/93 Kościół ewangelicki, Berlin-Mitte
- 1904 Kościół ewangelicki, Pokój, woj. opolskie
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Orgel.
- ↑ Orgel.
- ↑ Orgel.
- ↑ Information.
- ↑ Information.
- ↑ Orgel.
- ↑ Orgel.
- ↑ Orgel.
- ↑ Orgel.
- ↑ Orgel.
- ↑ Orgel.
- ↑ Orgel.
- ↑ Orgel. [dostęp 2020-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-20)].
- ↑ Orgel.
- ↑ Orgel.
- ↑ Orgel.
- ↑ Orgel.
- ↑ Information.
- ↑ Informationen.
- ↑ Orgel.
- ↑ Orgel.
- ↑ Numer opus widnieje na tabliczce emaliowanej na instrumencie.
- ↑ Orgel.
- ↑ Daubitz, Sankt-Georgskirche. [dostęp 2020-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-12)].
- ↑ Orgel.
- ↑ MaciejM. Sztuba MaciejM., Słupsk. Kościół ewangelicki św. Krzyża [online], Polskie Wirtualne Centrum Organowe, 27 czerwca 2008 [dostęp 2024-04-16] .
Bibliografia
- Schlag & Söhne – fabryka organów. um.swidnica.pl.
Linki zewnętrzne
- Dziennik Świdnica
- Nagrania – CD