Skały metamorficzne
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Skały metamorficzne (skały przeobrażone) – jeden z trzech głównych typów skał budujących skorupę ziemską, powstałe ze skał magmowych bądź osadowych (jak również niekiedy innych metamorficznych) na skutek przeobrażenia (metamorfizmu) pod wpływem wysokich temperatur (np. w pobliżu ognisk magmy) lub wysokiego ciśnienia (np. w wyniku pogrążania skał), oraz związanych z nimi procesów chemicznych. Metamorfizm powoduje zmiany składu mineralnego, czasami też chemicznego skał oraz ich struktury i tekstury.
Skałę (najczęściej magmową lub osadową) z której powstaje skała metamorficzna, nazywamy protolitem. Z danego protolitu mogą w różnych warunkach metamorficznych (tzw. facjach) powstać różne skały metamorficzne. Z drugiej strony z różnych skał wyjściowych mogą powstać takie same skały metamorficzne.
Przykłady skał metamorficznych
- Marmur dolomitowy z lizardytem – przykład metamorfizmu regionalno-kontaktowego (mezo, katazona)
- Marmur kalcytowy – przykład metamorfizmu regionalno-kontaktowego (mezo, katazona)
- Czaroityt – przykład metamorfizmu metasomatycznego
- Gnejs oczkowy – przykład metamorfizmu regionalno-dyslokacyjnego (mezozona)
- Granulit – przykład metamorfizmu regionalnego (katazona)
-
- Hornfels z mineralizacja siarczkowo-kwarcową – przykład metamorfizmu kontaktowego-metasomatycznego
-
-
-
-
-
- Fyllit – przykład metamorfizmu regionalnego (epizona)
- Serpentynit – przykład metamorfizmu metasomatycznego (hydrotermalnego), (mezozona)
- Tektyt – Mołdawit – przykład metamorfizmu szokowego (impaktowego)
Podział skał metamorficznych
Podział ze względu na strukturę wewnętrzną
- wykazujące foliację: fyllit, łupek krystaliczny, gnejs, amfibolit, granulit, hornfels, migmatyt
- pozbawione foliacji (struktura granularna): marmur, kwarcyt, zieleniec, amfibolit, eklogit, granulit, hornfels
Podział ze względu na stopień przeobrażenia
- epizona – strefa najpłytsza 6 – 10 km, od 100 °C do 300 °C
- mezozona – strefa pośrednia 10 – 18 km, od 300 °C do 500 °C
- katazona – strefa najgłębsza 18 – 30 km, od 500 °C do 900 °C
Podział ze względu na facje metamorfizmu
- Facje metamorfizmu regionalnego
- Facja zeolitowa
- Facja zieleńcowa
- Facja łupków glaukofanowych
- Facja almandynowo-amfibolitowa
- Facja granulitowa
- Facja eklogitowa
- Facje metamorfizmu kontaktowego
- Facja albitowo-epidotowo-hornfelsowa
- Facja hornblendowo-hornfelsowa
- Facja piroksenowo-hornfelsowa
- Facja sanidynitowa
Zobacz też
Zobacz galerię związaną z tematem: Skały metamorficzne |
Bibliografia
- W. Heflik, Metamorfizm w świetle niektórych zagadnień fizykochemicznych, Wyd. Wydawnictwa AGH, Kraków 1993, Nr bibliografii narodowej PB 5860/93
Linki zewnętrzne
- Charakterystyka skał metamorficznych pod względem genetycznym i przykłady
- Britannica: science/metamorphic-rock
- Universalis: roches-classification-roches-metamorphiques
- ЕСУ: 66689
- SNL: metamorfe_bergarter
- DSDE: metamorfe_bjergarter
- identyfikator minerału w Mindat: 51421