Sperrylit
Właściwości chemiczne i fizyczne | |||
Skład chemiczny | arsenek platyny (PtAs2) | ||
---|---|---|---|
Twardość w skali Mohsa | 6,0-7,0 | ||
Przełam | muszlowy, ziarnisty | ||
Łupliwość | niewyraźna | ||
Pokrój kryształu | izometryczny: sześcienny, ośmiościenny | ||
Układ krystalograficzny | regularny | ||
Właściwości mechaniczne | kruchy | ||
Gęstość minerału | 10,6 g/cm³ | ||
Właściwości optyczne | |||
Barwa | cynowobiały | ||
Rysa | ciemnoszara lub czarna | ||
Połysk | metaliczny | ||
Inne | współczynnik odbicia: 55% | ||
| |||
|
Sperrylit – minerał platyny z gromady arsenków, arsenek platyny PtAs2.
Właściwości
Występuje w skupieniach ziarnistych, chociaż zazwyczaj nie wykształca prawidłowych ziarn. Rzadko tworzy kryształy. Wykazuje izostrukturalność względem pirytu (FeS2). Wrostki tego minerału znajdowane są w pirotynie, pentlandycie, chalkopirycie i im podobnym.
Teoretycznie zawiera do 43,44% wagowych arsenu oraz 56,56% platyny, jednakże spotykane są domieszki irydu do 5% oraz rodu do 1,7% wagowego.
Występowanie
Jest w przeważającej ilości produktem likwacyjnej dyferencjacji magmy. Występuje głównie w zasadowych skałach magmowych i ze względu na jego dużą wytrzymałość na wietrzenie przedostaje się do skał osadowych. Spotykany także w kruszconośnych żyłach geotermalnych.
Świat: Obficie występuje w Sudbury (Kanada).
Polska: nie występuje.
Zastosowanie
W hutnictwie stanowi główną rudę platyny.
Bibliografia
- Andrzej Bolewski, Andrzej Manecki: Rozpoznawanie Minerałów. Warszawa: Wydawnictwa Geologiczne, 1987, s. 98, 104. ISBN 83-220-0262-9.
- Andrzej Bolewski, Andrzej Manecki: Mineralogia szczegółowa. Warszawa: Polska Agencja Ekologiczna, 1993, s. 43. ISBN 83-85636-03-X.
- Universalis: sperrylite
- SNL: sperrylitt