Spikule
Spikule (łac. spicula, l.mn. spiculae)[1] – termin z anatomii zwierząt stosowany w różnych znaczeniach:
- zwykle oznacza twarde, igłokształtne struktury[2],
- bardzo drobny, igłowaty, ostry wyrostek[3],
- u gąbek spikule[4], nazywane również sklerytami, to igły budujące szkielet gąbek. U gąbek wapiennych zbudowane są z węglanu wapnia (CaCO3), u niewapiennych z tlenku krzemu (SiO2). Są spajane substancją białkową przypominającą kolagen, zwany sponginą. Wytwarzane są przez specjalne komórki – skleroblasty. Ze względu na ogromną różnorodność kształtów igieł dzieli się je na jednoosiowe, trójosiowe, czteroosiowe i wieloosiowe, ze względu na wielkość występują megaskleryty (duże) i mikroskleryty (małe). Kształt igieł pomaga w określeniu gatunku danej gąbki.
- u nicieni spikule to narząd kopulacyjny[4],
- żądło[3],
- pokładełko[3],
- u igłoskórych (mięczaki) – różnorodnego kształtu zmineralizowane struktury położone w oskórku płaszcza.
Zobacz też
- skleryty – schitynizowane płytki na ciele owadów,
- spikula (w heliofizyce) – inaczej bryzg chromosferyczny.
Przypisy
- ↑ Dictionary.com | Meanings & Definitions of English Words [online], Dictionary.com [dostęp 2023-11-18] (ang.).
- ↑ Janet Moore: Wprowadzenie do zoologii bezkręgowców. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2011. ISBN 978-83-235-0503-7.
- ↑ a b c Józef Razowski: Słownik entomologiczny. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987. ISBN 83-01-07907-X.
- ↑ a b Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 731. ISBN 978-83-01-16108-8.
Encyklopedia internetowa (klasa bytu anatomicznego):
- Britannica: science/spicule-zoology
