Straż pożarna

Ten artykuł od 2021-04 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Straż pożarna, dawniej straż ogniowa – zorganizowana formacja zajmująca się prewencją i walką z pożarami oraz pozostałymi zagrożeniami (innymi niż przestępczość) dla zdrowia i życia ludzkiego, dobytku oraz środowiska naturalnego. Do zadań straży pożarnej należy także usuwanie zagrożeń miejscowych oraz klęsk żywiołowych i katastrof.

Zakres działań

Do zadań specjalnych wykonywanych przez straż pożarną należy ratownictwo:

• biologiczne (sprowadzające się do neutralizacji czynników zakaźnych oraz ochrony ludności i zwierząt gospodarskich w czasie ataków terrorystycznych z użyciem broni biologicznej),
• chemiczne (sprowadzające się do neutralizacji czynników chemicznych oraz ochrony ludności, zwierząt gospodarskich i środowiska przyrodniczego w czasie ataków terrorystycznych z użyciem broni chemicznej, katastrof chemicznych i niektórych katastrof drogowych),
• medyczne (sprowadzające się do udzielania kwalifikowanej pierwszej pomocy przed przybyciem fachowych służb medycznych lub w miejscach, gdzie służby te dotrzeć nie mogą),
• poszukiwawcze (polegające na zlokalizowaniu i wydobyciu ludzi z zawalonych budynków w czasie katastrof budowlanych, trzęsień ziemi, zaginięć na terenach podmokłych),
• radiologiczne (sprowadzające się do ochrony ludności, zwierząt gospodarskich i środowiska przyrodniczego przed promieniowaniem),
• techniczne (wyciąganie, podnoszenie, zabezpieczanie podnoszenia środków transportu, uszczelnianie zbiorników i cystern, pompowanie substancji chemicznych),
• wodne (sprowadzające się do wykonywania wszystkich niezbędnych działań na wodzie, jak i pod jej powierzchnią na obszarze wszystkich wód śródlądowych oraz rewirach jednostek portowych),
• wysokościowe (ratowanie zagrożonego życia ludzkiego i mienia z wysokości).

Historia

Pierwotnie strażą pożarną (ogniową) nazywano oddział specjalizujący się głównie w walce z pożarami. Wraz z rozwojem tej formacji następowało rozszerzenie jej obowiązków o zmaganie się z innymi klęskami żywiołowymi.

Najstarszym ze znanych oddziałów wyspecjalizowanych w gaszeniu pożarów byli rzymscy Vigiles, zorganizowani w 6 r. n.e. przez cesarza Oktawiana Augusta.

24 sierpnia 1991 roku powołano Państwową Straż Pożarną.

Patronem straży pożarnej jest św. Florian. Od 1999 roku 4 maja jest Międzynarodowym Dniem Strażaka.

Organizacja

Straż pożarna w wielu krajach, m.in. państwach Unii Europejskiej, a także w Kanadzie, Nowej Zelandii, Rosji, Stanach Zjednoczonych, działa jako organizacja oparta na straży zawodowej oraz straży społecznej.

Niektóre przedsiębiorstwa w ramach swojej działalności organizują zakładowe straże pożarne (np. lotniskową straż pożarną).

Polska

W Polsce straż pożarna jest organizowana przez Krajowy system ratowniczo-gaśniczy dzieli się głównie na dwie grupy - zawodowe formacje Państwowej Straży Pożarnej (PSP) oraz ochotnicze jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej (OSP). Jednostki PSP działają w oparciu o strukturę powiatową (Komendy Powiatowe/Miejskie PSP). W każdym mieście na prawach powiatu lub powiecie znajduje się jedna lub kilka Jednostek Ratowniczo-Gaśniczych (JRG), w których strażacy PSP pełnią dyżury 24h na dobę przez wszystkie dni w roku, w gotowości do natychmiastowego wyjazdu. Jednostki OSP również są dysponowane przez Miejskie/Powiatowe stanowiska kierowania PSP, które to w większości przypadków są jako pierwsze przy działaniach ratowniczo-gaśniczych. Ponadto jednostki OSP udzielają wsparcia w ludziach i sprzęcie PSP. PSP używa hełmów koloru czerwonego, a OSP używają przeważnie hełmów koloru białego.

Rodzaje jednostek straży pożarnej w Polsce:

• Państwowa Straż Pożarna
• Ochotnicza Straż Pożarna
  • Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza - komórka organizacyjna jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej
  • Związek Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej - ogólnopolskie, samorządne stowarzyszenie, zrzeszające Ochotnicze Straże Pożarne
• Zakładowa Straż Pożarna
• Lotniskowa straż pożarna
• Wojskowa Straż Pożarna
• Portowa Straż Pożarna

Szkolnictwo pożarnicze

W Polsce oficerów pożarnictwa kształci Akademia Pożarnicza w Warszawie, aspirantów zaś Centralna Szkoła Państwowej Straży Pożarnej w Częstochowie, Szkoła Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej w Poznaniu, Szkoła Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie, zaś podoficerów i szeregowych Szkoła Podoficerska Państwowej Straży Pożarnej w Bydgoszczy. Szeregowców kształcą liczne przeznaczone do tego ośrodki szkolenia, np. w Bornem Sulinowie.

W Niemczech działają szkoły strażackie w krajach związkowych Landesfeuerwehrschulen, podobnie w Austrii.

Współpraca międzynarodowa

Międzynarodowy Komitet Techniczny Prewencji i Zwalczania Pożarów grupuje 48 krajów.

Moduł GFFFV^[1] działający w ramach Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności^[2]

Grupa USAR^[3] specjalistyczna grupa poszukiwawczo – ratownicza przeznaczona do działań na terenach zurbanizowanych poza granicami Polski.

Zobacz też

Straż pożarna na przełomie wieków

• Międzynarodowy Dzień Strażaka
• Samochód pożarniczy
• samolot gaśniczy
• Stopień strażacki
• Muzeum Pożarnictwa w Alwerni
• budownictwo pożarnicze

Uwagi

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej
• Polska galeria ratownicza
• Portal internetowy Ochotniczych Straży Pożarnych