System determinacji płci X0

System X0 – system determinacji płci, w którym występuje tylko jeden rodzaj chromosomu – samice XX mają parzystą liczbę chromosomów, a samce nieparzystą (X0, brak chromosomu Y). Jeśli chromosom Y lub W nie zawiera genów niezbędnych do determinacji płci, może zostać całkowicie utracony. Rzeczywiście, utrata chromosomu Y lub W jest powszechna, zarówno w obrębie rodzin, jak i między nimi, a X0 lub Z0 wydają się być potomkami tego typu determinacji płci w kilku rzędach owadów. Częstotliwość utraty chromosomu jest prawdopodobnie w dużej mierze spowodowana zawartością genów; to znaczy w grupach, w których Y zawiera geny niezbędne do przeżycia lub rozmnażania, jest mało prawdopodobne, że zostanie utracony, chyba że geny te zostaną najpierw przeniesione na inny chromosom. System ten jest zależny od samca^[1][2]. System determinacji płci X0 nie jest tak rozpowszechniony w świecie przyrody, jak choćby system XX/XY, czy ZZ/ZW. Wszystkie geny istotne dla przeżycia osobnika, rozmnażania zostają zachowane po wcześniejszym przeniesieniu tych genów na inne chromosomy.

Przykłady organizmów, u których występuje system X0

• większość pajęczaków (z wyjątkiem roztoczy),
• pierwotnoskrzydłe, np. (ważki),
• owady bezskrzydłe, np. (rybik srebrzysty)
• jawnoskrzydłe, np. (koniki polne, świerszcze i karaluchy),
• skrytoskrzydłe, np. (wojsiłki, chrząszcze),
• łuskoskrzydłe, np. (motyle)^[3]

Przypisy