Tadeusz Sumiński

Tadeusz Stanisław Sumiński

Leszczyc

Tadeusz Sumiński w 2004 r.
plutonowy
Data i miejsce urodzenia	1 kwietnia 1924 Badurki
Data i miejsce śmierci	24 lutego 2009 Warszawa
Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Krajowa
Jednostki	batalion „Zośka”
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa powstanie warszawskie
Późniejsza praca	artysta fotografik
Odznaczenia

Tadeusz Stanisław Sumiński, ps. „Leszczyc” (ur. 1 kwietnia 1924 w Badurkach, pow. płocki, zm. 24 lutego 2009 w Warszawie^[1]) – polski fotografik, ekonomista, uczestnik powstania warszawskiego, żołnierz 2 drużyny III plutonu „Felek” kompanii „Rudy” batalionu „Zośka”.

Syn Ludomira, uczestnika wojny polsko-bolszewickiej, odznaczonego Krzyżem Walecznych, i Zofii z Tarnowskich. Uczeń Państwowego Gimnazjum im. Stanisława Małachowskiego w Płocku, harcerz 89. Mazowieckiej Drużyny Harcerskiej. Do 1941 roku mieszkał wraz z matką w rodzinnym majątku, skąd został wysiedlony przez Niemców. Trafił najpierw na Kielecczyznę, a następnie, dzięki rodzinie Tyczyńskich, do Warszawy. Uczył się na tajnych kompletach^[2]. Od jesieni 1943 roku należał do batalionu „Zośka”. Brał udział w akcji Par. II (baza leśna).

W powstaniu warszawskim walczył w szeregach harcerskiego batalionu „Zośka”. Należał do ośmioosobowej grupy (m.in. Jerzy Gawin, Irena Kołodziejska, Andrzej Samsonowicz) odciętej od batalionu podczas walk w obronie cmentarzy wolskich, która przeszła przez tereny zajęte przez Niemców i znalazła się w Kampinosie, a po dwóch tygodniach dołączyła − kanałami z Żoliborza − do baonu, przebywającego na Starówce^[3]. W nocy z 31 sierpnia na 1 września brał udział w przebiciu się części oddziału przez Ogród Saski i ul. Królewską do Śródmieścia^[4]. Następnie walczył na Czerniakowie, gdzie 23 września dostał się do niewoli niemieckiej^[5]. Przebywał w Stalagu XI A w Altengrabow k. Magdeburga.

W roku 1946 zdał maturę w V Miejskim Liceum dla Dorosłych. Z wykształcenia ekonomista, absolwent Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.

Aresztowany w pierwszej połowie stycznia 1949 r. przez funkcjonariuszy UB, przez pół roku przetrzymywany był w więzieniu mokotowskim za „próbę obalenia ustroju siłą” (chodziło o przynależność do Armii Krajowej). Przebywał w jednej celi z Gracjanem Frógiem. Wyszedł bez wyroku.

Był członkiem honorowym Związku Polskich Artystów Fotografików. Jego prace wielokrotnie gościły na wystawach fotograficznych w Polsce (m.in. Anatomia krajobrazu, 1985). Pracował także jako fotoreporter, lecz znany był przede wszystkim jako fotografik krajobrazu. W 1994 wystąpił w filmie Krzysztofa Langa Powstanie Warszawskie 1944, opowiadając o swoich przeżyciach wojennych.

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera D 22-2-9)^[6].

• In the Bieszczady Mountains (autor: Roman Izbicki, fotografie: Tadeusz Sumiński)
• Pamiętniki żołnierzy Baonu Zośka (edytor)

• Krzyż Walecznych
• Warszawski Krzyż Powstańczy^[7]

• Agnieszka Pietrzak: Żołnierze Batalionu Armii Krajowej „Zośka” represjonowani w latach 1944–1956. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej.Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2008. ISBN 978-83-60464-92-2. Brak numerów stron w książce
• Anna Borkiewicz-Celińska: Batalion „Zośka”. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1990. ISBN 83-06-01851-6.

• Relacja T. Sumińskiego w Archiwum Historii Mówionej Muzeum Powstania Warszawskiego
• Muzeum Powstania Warszawskiego. Powstańcze biogramy. Tadeusz Sumiński ps. Leszczyc
• Krajobraz ponad wszystko - rozmowa z Tadeuszem Sumińskim
• Artykuł o T. Sumińskim, także o otwarciu jego wystawy. ptf.plocman.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-27)].