Turniczka Chałubińskiego
Turniczka Chałubińskiego wśród podpisanych obiektów | |
Państwo | Polska |
---|---|
Pasmo | Tatry, Karpaty |
Wysokość | 2073 m n.p.m. |
Wybitność | 10 m |
Pierwsze wejście | 7 września 1908 |
• zimowe | 2 stycznia 1937 |
Położenie na mapie Tatr | |
Położenie na mapie Karpat | |
49°11′26,4″N 20°02′49,0″E/49,190667 20,046944 |
Turniczka Chałubińskiego (słow. Chałubińského vežička, niem. Chałubiński-Türmchen, węg. Chałubiński-tornyocska[1]) – turnia o wysokości 2073 m[2][3] w grani głównej Tatr pomiędzy Ciemnosmreczyńską Turnią, od której oddziela ją Przełęcz nad Wrotami (2063 m), a Kopą nad Wrotami oddzieloną Szczerbiną nad Wrotami (2053 m). Długo była bezimienna. Nazwę nadali jej słynni słowaccy tatrolodzy Arno Puškáš i Ivan Bohuš Uczcili w ten sposób Tytusa Chałubińskiego – profesora medycyny, botanika, działacza społecznego, popularyzatora tatrzańskiej turystyki i badacza jej przyrody[4].
Na południe, do Doliny za Mnichem Turniczka Chałubińskiego opada pionową, kruchą ścianką o wysokości 20 m, na południe, do Doliny Ciemnosmreczyńskiej ścianą około trzykrotnie dłuższą, ale mniej stromą i bardziej trawiastą[5].
Pierwsze odnotowane wejście:
- Południowo-wschodnią granią z Przełęczy nad Wrotami:
- latem – Stefan Komornicki, Jerzy Żuławski z przewodnikiem Józefem Gąsienicą-Tomkowym 7 września 1908 r. Przeszli ze Szczerbiny nad Wrotami ściśle granią pod przewieszkę, trawersem przez trawiastą półkę i w górę skalisto-trawiastym kominkiem na szczyt turniczki. II-III w skali tatrzańskiej;
- zimą – Zofia Radwańska-Paryska (wówczas Zofia Radwańska-Kuleszyna), Tadeusz Pawłowski 2 stycznia 1937 r.[5]
- Południową ścianką: Andrzej Skłodowski 7 stycznia 1999 r., II, 20 min[5].
Przypisy
- ↑ Tatry Wysokie. Czterojęzyczny słownik nazw geograficznych [online] [dostęp 2021-02-05] [zarchiwizowane z adresu 2006-09-24] .
- ↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Dane pomiarowe z lotniczego skaningu laserowego .
- ↑ Úrad geodézie, kartografie a katastra Slovenskej republiky, Produkty leteckého laserového skenovania .
- ↑ ZofiaZ. Radwańska-Paryska ZofiaZ., Witold HenrykW.H. Paryski Witold HenrykW.H., Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1 .
- ↑ a b c WładysławW. Cywiński WładysławW., Cubryna, t. 8, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2001, ISBN 83-7104-026-1 .
- p
- d
- e