Układ regularny

Układ regularny (sześcienny) – układ krystalograficzny, w którym wszystkie trzy jednostki osiowe mają jednakową długość i są w stosunku do siebie prostopadłe[1].

Do układu regularnego należą kryształy o największej liczbie elementów symetrii. Na jednym krysztale mogą występować równocześnie 3 osie czterokrotnej symetrii, 4 osie trzykrotnej symetrii i 6 osi dwukrotnej symetrii; ponadto 9 płaszczyzn symetrii i środek symetrii.

Typowymi przedstawicielami tej grupy są:

W tym układzie krystalizuje około 12% minerałów; np. miedź rodzima, złoto rodzime, srebro rodzime, diament, galena, halit, fluoryt, uraninit, spinel, magnetyt, granat, sfaleryt, tetraedryt, sodalit, piryt, haueryt, skutterudyt.

  • Typy centrowań układu regularnego
  • prymitywny (prosty) cP, sc lub c.s.[2]
    prymitywny (prosty)
    cP, sc lub c.s.[2]
  • przestrzennie centrowany cI lub bcc[2]
    przestrzennie centrowany
    cI lub bcc[2]
  • ściennie centrowany[3][a] cF lub fcc[2]
    ściennie centrowany[3][a]
    cF lub fcc[2]
  • Przykłady kryształów układu regularnego
  • piryt – oktaedr
    piryt – oktaedr
  • piryt – sześcian
    piryt – sześcian
  • fluoryt – oktaedr
    fluoryt – oktaedr
  • granat – dwunastościan rombowy
    granat – dwunastościan rombowy

Zobacz też

Zobacz multimedia związane z tematem: Układ regularny

Uwagi

  1. ↑ Inne spotykane określenia: zewnętrznie centrowany[4], płasko centrowany[5], powierzchniowo centrowany.

Przypisy

  1. ↑ ZbigniewZ. Bojarski ZbigniewZ. i inni, Krystalografia, wyd. 3 uaktual., Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 20–23, ISBN 978-83-01-14704-4, OCLC 749334638 .
  2. ↑ a b c FrançoisF. Cardarelli FrançoisF., Materials Handbook. A Concise Desktop Reference, Springer, 2008, s. 1212, DOI: 10.1007/978-1-84628-669-8, ISBN 978-1-84628-668-1 .
  3. ↑ D.D. Kryt D.D., B.B. Semeniuk B.B. (red.), Słownik chemiczny angielsko-polski i polsko-angielski, Warszawa: WNT, 1979 .
  4. ↑ WłodzimierzW. Trzebiatowski WłodzimierzW., Chemia nieorganiczna, wyd. VIII, Warszawa: PWN, 1978, s. 566–567 .
  5. ↑ AdamA. Bielański AdamA., Chemia ogólna i nieorganiczna, wyd. VII, Warszawa: PWN, 1981, s. 593, ISBN 83-01-02626-X .