Ulica Sezamkowa

Sesame Street

logo Ulicy Sezamkowej

Inny tytuł

Ulica Sezamkowa - Bawimy się

Gatunek

serial telewizyjny dla dzieci,
edukacyjny

Kraj produkcji

Stany Zjednoczone

Oryginalny język

angielski

Twórcy

Joan Ganz Cooney
Jim Henson

Główne role

Caroll Spinney
Kevin Clash
Eric Jacobson
Steve Whitmire
Jerry Nelson
Bob McGrath
Emilio Delgado

Muzyka tytułowa

Can You Tell Me How to Get to Sesame Street?

Liczba odcinków

4917

Liczba serii

Produkcja

Czas trwania odcinka

60 min (1969–2015)
30 min (od 2016)

Pierwsza emisja

Kraj oryginalnej emisji

Stany Zjednoczone

Data premiery

10 listopada 1969 (USA)
1997 (Polska)

Stacja telewizyjna

NET/PBS, HBO, HBO Max (USA)
TVP2, HBO, Nick Jr., MiniMini+, Top Kids (Polska)

Lata emisji

od 1969

Chronologia

Powiązane

Bawmy się, Sezamku
Świat Elmo
Globtroter Grover
Super zdrowe potwory
Sezamkowy Zakątek

Multimedia w Wikimedia Commons

Strona internetowa

Ulica Sezamkowa (ang. Sesame Street) – amerykański telewizyjny program edukacyjny dla dzieci, który zyskał dużą popularność w USA oraz wielu innych krajach świata, stanowiąc wzór dla późniejszych programów tego typu. Jest dobrym przykładem wykorzystania edukacji rozrywkowej w procesie edukacji społecznej, w tym wypadku edukacji najmłodszych. Jest nadawany od 1969 aż do dziś. Ma ponad 4300 odcinków.

Cechą charakterystyczną programu jest udział muppetów opracowanych przez znanego lalkarza amerykańskiego Jima Hensona.

Historia programu

Premiera pierwotnej wersji Ulicy Sezamkowej miała miejsce 10 listopada 1969 w sieci National Education Television (NET), a w tym samym roku program pojawił się w następcy NET, czyli sieci Public Broadcasting Service (PBS).

Oryginalna obsada

Jim Henson – Kermit Żaba, Ernie, Guy Smiley
Frank Oz – Grover, Bert, Ciasteczkowy Potwór
Jerry Nelson – Liczyhrabia, Herry, Dwugłowy potwór, Pan Johnson, Snuffy
Richard Hunt – Dwugłowy potwór
Fran Brill – Zoe, Prairie Dawn
Caroll Spinney – Oscar, Wielki Ptak
Kevin Clash – Elmo
Carmen Osbahr – Rosita
Steve Whitmire – Kermit Żaba, Ernie
Eric Jacobson – Grover, Bert
Ryan Dillon – Elmo
Matt Vogel – Wielki Ptak, Liczyhrabia
David Rudman – Ciasteczkowy Potwór
Martin P. Robinson – Telly, Snuffy
Billy Barkhurst – Ernie
Peter Linz – Ernie

Polska wersja

Powstało ponad 20 wersji językowych. W Polsce w pierwszej połowie lat 90. TVP2 emitowała amerykańską Ulicę Sezamkową w wersji z lektorem (którym był Andrzej Matul), po czym jej emisję zakończono. W 1997 roku zastąpiła ją nakręcona przez TVP w roku 1996 polska wersja programu, którego bohaterami są smok Bazyli i owieczka Beata. W 1998 roku z nową postacią - Pędzipotworem nakręcono kolejne odcinki. Polska wersja programu zawierała również wybrane fragmenty wersji oryginalnej, zdubbingowane i zaadaptowane do polskich realiów. Później powstały programy Świat Elmo (1999), Bawmy się, Sezamku (2002) i Globtroter Grover (2005), również zdubbingowane i pokazane na kanale MiniMini w bloku dla dzieci Sezamkowy Zakątek.

Obsada aktorska:

Anna Radwan – Mama
Artur Dziurman – Tata
Katarzyna Szymończyk – Kasia
Krzysztof Meisel - Krzyś
Andrzej Buszewicz – Dziadek
Wojciech Słupiński – Smok Bazyli
Agnieszka Mazurek – Owca Beata
Marcin Ryl-Krystianowski i Konrad Dworakowski - Pędzipotwór

Polski dubbing:

Reżyseria: Paweł Łysak, Waldemar Modestowicz, Elżbieta Jeżewska
Dialogi: Joanna Klimkiewicz, Dorota Filipek-Załęska, Hanna Bielawska-Adamik, Elżbieta Kowalska, Maria Czarnecka, Katarzyna Precigs, Elwira Trzebiatowska, I. Grudzińska, Stanisława Dziedziczak, Wojciech Szymański
Teksty piosenek: Andrzej Brzeski
Opracowanie dźwiękowe: Elżbieta Mikuś-Lupa, Aneta Michalczyk-Falana, Dorota Błaszczak
Montaż: Jan Graboś, Krzysztof Podolski
Kierownictwo produkcji: Dorota Suske-Bodych, Dariusz Falana, Adam Wieluński
Opracowanie muzyczne: Eugeniusz Majchrzak
Koordynator: Barbara Włodarek
Wystąpili:
- Leszek Abrahamowicz – Żółtodziób
- Anna Apostolakis
- Andrzej Arciszewski – Ciasteczkowy Potwór
- Tymoteusz Bala
- Piotr Bąk
- Włodzimierz Bednarski
- Jacek Bończyk
- Olga Bończyk
- Stanisław Brudny
- January Brunov – Emil
- Barbara Bursztynowicz – Różyna
- Jacek Bursztynowicz
- Jacek Czyż – Henryś
- Wojciech Dmochowski
- Małgorzata Drozd
- Elżbieta Futera-Jędrzejewska
- Mieczysław Gajda
- Maciej Gajewski
- Agata Gawrońska –
  - Dorota,
  - Kobiecy głos, który policzył 10 palców, 10 bolidów i 10 szpiegów
- Tomasz Gęsikowski
- Mirosław Guzowski
- Paweł Hartlieb
- Arkadiusz Jakubik
- Joanna Jędryka
- Marcin Jędrzejewski
- Ewa Kania
- Dorota Kawęcka
- Joanna Klimkiewicz
- Stefan Knothe – Hubert
- Krzysztof Kołbasiuk – Narrator (niektóre filmy)
- Zbigniew Konopka
- Krystyna Kozanecka
- Mirosława Krajewska
- Krystyna Królówna
- Ilona Kuśmierska – Basia
- Cezary Kwieciński – Chłopiec bagażowy próbujący wyprowadzić dziesięć terierów
- Teresa Lipowska
- Wojciech Machnicki – Florek
- Lucyna Malec – Bodzio
- Józef Mika
- Aleksander Mikołajczak
- Mieczysław Morański – Fioletowy piosenkarz
- Sara Müldner
- Ryszard Nawrocki
- Cezary Nowak
- Dariusz Odija
- Izabella Olejnik
- Ryszard Olesiński – Sherlock Hemlock
- Sławomir Pacek
- Wojciech Paszkowski
- Włodzimierz Press – Kermit Żaba
- Agata Przygodzka
- Małgorzata Puzio – Zosia
- Aleksandra Rojewska –
  - Dziewczynka (film z bałwanem i dziećmi na sankach),
  - Głosy dzieci w różnych krótkich filmach edukacyjnych
- Jan Roszkowski
- Iwona Rulewicz
- Rafał Sisicki – Tolek
- Marek Siudym
- Jacek Sołtysiak – Bałwan z żółto-zieloną czapką i zielonym szalikiem
- Krzysztof Stelmaszyk – Oskar
- Agata Struzik
- Zbigniew Suszyński – Lew
- Wojciech Szymański
- Katarzyna Tatarak
- Robert Tondera – Liczyhrabia
- Monika Wierzbicka – Głosy dzieci w różnych krótkich filmach edukacyjnych
- Jolanta Wilk – Właścicielka hotelu
- Barbara Winiarska
- Maria Winiarska
- Jacek Wolszczak –
  - Mały miś polarny,
  - Głosy dzieci w różnych krótkich filmach edukacyjnych
- Grzegorz Wons
- Krzysztof Zakrzewski – Mężczyzna uwielbiający swoje kości i inni Realizacja: MASTERFILM Ltd. – Warszawa

Piosenki śpiewają:

Aleksandra Szpinda
Anna Powała
Magdalena Zawadzka
Maria Grzelak
Elżbieta Towarnicka
i inni

Adaptacje książkowe serialu

Na podstawie programu powstały liczne ilustrowane książki dla dzieci^[1]. W latach 1991–1992 Wydawnictwo Iskry opublikowało w Polsce przekłady trzech z nich: Bajki z Ulicy Sezamkowej (1991), Gwiazdka na Ulicy Sezamkowej (1991) i Sezamkowe opowieści o liczbach (1992) w tłumaczeniu Mariusza Arno Jaworowskiego (przekład prozy) i Tomasza Wyżyńskiego (przekład wierszy i piosenek)^[2]^[3]^[4].

Przypisy

↑ Popular Series By Sesame Street. thriftbooks.com. [dostęp 2020-06-15]. (ang.).
↑ Albert. G. Miller (adapt.): Bajki z Ulicy Sezamkowej. Mariusz Arno Jaworowski (tłum.), Tomasz Wyżyński (tłum.), Kelly Oechsli (ilustr.). Warszawa: Iskry, 1991. ISBN 83-207-1385-4.
↑ Jon Stone, Joseph A. Bailey: Gwiazdka na Ulicy Sezamkowej. Daniel Wilcox (adapt.), Mariusz Arno Jaworowski (tłum.), Tomasz Wyżyński (tłum.), Joe Mathieu (ilustr.). Warszawa: Iskry, 1991. ISBN 83-207-1317-X.
↑ Emily Perl Kingsley, Jeffrey Moss, Norman Stiles, Daniel Wilcox: Sezamkowe opowieści o liczbach. Mariusz Arno Jaworowski (tłum.), Tomasz Wyżyński (tłum.), Joseph Mathieu, (ilustr.) Kelly Oechsli (ilustr.), Mel Crawford (ilustr.), B. K. Taylor (ilustr.). Warszawa: Iskry, 1992. ISBN 83-207-1387-0.

Linki zewnętrzne

Ulica Sezamkowa – plakaty w bazie Filmweb
Ulica Sezamkowa w bazie IMDb (ang.)
Oficjalna strona amerykańskiej Ulicy Sezamkowej. [dostęp 2009-11-04]. (ang.).
Marcin Polak: Edutainment na świecie (4): Ulica Sezamkowa. edunews.pl, 2008-01-30. [dostęp 2009-11-04].
Sesame Street Muppet Wiki. [dostęp 2009-11-04]. (ang.).

Ulica Sezamkowa

Postacie	Abby Cadabby Basia Bert Bodzio Ciasteczkowy Potwór Don Muzyk Dwugłowy potwór Emil Florek Henryś (Włochal) Honkers Pan Johnson Liczyhrabia Oskar Rosita Slimey the Worm Tolek Wielki Ptak (Żółtodziób) Zosia
Postacie wspomagające	Kermit Żaba
Seriale powiązane	Bawmy się, Sezamku Globtroter Grover Mecha Builders Sesame English Sezamkowy zakątek Super zdrowe potwory Świat Elmo
Inne	Lista postaci Ulicy Sezamkowej Lista odcinków Ulicy Sezamkowej Sesamstraße Sesame Workshop Sezamkowy Zakątek

Oryginalne produkcje PBS Kids

Obecnie	Ulica Sezamkowa (od 1969) Artur (od 1996) Cyberłowcy (od 2002) Dinopociąg (od 2009) SciGirls (od 2010) Dziki świat braci Kratt (od 2011) Tygrysek Daniel i jego sąsiedzi (od 2012) Kosmoloty (od 2014) Odd Squad (od 2014) Nature Cat (od 2015) Kosmiczny Jet (od 2016) Pinkalicious & Peterrific (od 2018) Let’s Go Luna (od 2018) Molly of Denali (od 2019) Esme i Roy (od 2019) Xavier Riddle and the Secret Museum (od 2019) Clifford. Wielki czerwony pies (od 2019)
1968–1989	Mister Rogers’ Neighborhood (1968–2001) The Electric Company (1971) (1971–1977) Zoom (1972) (1972–1978) 3-2-1 Contact (1980–1988) Powerhouse (1982–1983) Reading Rainbow (1983–2006) Newton’s Apple (1983–1998) Kidsongs (1985–1998) Square One Television (1987–1992) Gerbet (1988–1991) Shining Time Station (1989–1995) Long Ago and Far Away (1989–1993) Tomek i przyjaciele (1989–2017)
1990–1999	Where in the World Is Carmen Sandiego? (1991–1995) The Big Comfy Couch (1992–2006) Barney i przyjaciele (1992–2009) Lamb Chop’s Play-Along (1992–1995) Ghostwriter (1992–1995) Kino’s Storytime (1992–1997) Tots TV (1993–1998) Theodore Tugboat (1993–2001) Bill Nye the Science Guy (1993–1998) The Adventures of Dudley the Dragon (1993–1997) Katie and Orbie (1994–2002)² Magiczny autobus (1994–1997) The Huggabug Club (1995–2000) The Puzzle Place (1995–1998) Zuzia i jej przyjaciele (1995–1996) Wishbone (1995–1997) Groundling Marsh (1995–1997) Kratts’ Creatures (1996) Where in Time Is Carmen Sandiego? (1996–1997) Opowieści z księgi cnót (1996–2000) In the Mix (1996–2012) Teletubisie (1997–2001) Kajtuś (1997–2010) The Charlie Horse Music Pizza (1998−1999) Noddy (1998−2000) Jay Jay Odrzutowiec (1998–2005) Zoom (1999) (1999–2005) Zoboomafoo (1999–2001) Redwall (1999–2002)¹ Smocze opowieści (1999–2005)
2000–2009	Between the Lions (2000–2010) The Dooley and Pals Show (2000−2003) Elliot Moose (2000–2001) Clifford (2000–2003) Sztruksik (2000–2001) Stepujący Koń Marvin (2000−2002) George Niewielki (2000–2004) Seven Little Monsters (2000–2004) Timothy idzie do szkoły (2000–2001) Ania z Zielonego Wzgórza (2001–2002) Sagwa, the Chinese Siamese Cat (2001–2002) DragonflyTV (2002–2008) Roztańczona Angelina (2002−2006) Liberty’s Kids (2002−2003) Noddy (2002–2007) Misiowanki (2003–2004) O rety! Psoty Dudusia Wesołka (2003–2007) Szczenięce lata Clifforda (2003–2004) Boohbah (2003–2006) Małgosia i buciki (2004–2011) Curiosity Quest (2004–2015)² Peep and the Big Wide World (2004–2011)² Maja i Miguel (2004–2007) Postcards from Buster (2004–2012) The Shapies (2005–2007)² Tupi i Binu (2005−2006)² Danger Rangers (2005−2006)² The Zula Patrol (2005–2008)¹ Bob Budowniczy (2005−2012) Signing Time! (2006–2008)¹ Dom na wielkim drzewie (2006−2010) Wunderkind Little Amadeus (2006)¹ Fetch! with Ruff Ruffman (2006–2010) Ciekawski George (2006–2015) SeeMore’s Playhouse (2006–2008)² Design Squad (2007–2011) WordGirl (2007–2015) Świat słów (2007–2011) Super Why (2007–2016) Opowieści Mamy Mirabelle (2007–2008)² Animalia (2007–2008)² Biz Kid$ (2008–2017) Betsy’s Kindergarten Adventures (2008–2009) Raggs (2008–2009)² Sid the Science Kid (2008–2013) Marta mówi (2008–2014) Lomax, the Hound of Music (2008) The Electric Company (2009) (2009–2011) Roztańczona Angelina: Nowe kroki (2009–2010)
2010–2019	Kot Prot na wszystko odpowie w lot (2010–2018) Peg + Kot (2013–2018) Bob Budowniczy (2015–2018) Mack & Moxy (2016)¹ Splash and Bubbles (2016−2018)
Planowane	Hero Elementary (od 8 czerwca 2020) Elinor Wonders Why (od 7 września 2020)

Wszystkie programy są dystrybuowane przez PBS, chyba że zaznaczono inaczej.

¹ Dystrybuowane przez American Public Television (APT).
² Nie dystrybuowane przez PBS lub APT.

Kennedy Center Honors

Lata 70.

1978	Marian Anderson Fred Astaire George Balanchine Richard Rodgers Artur Rubinstein
1979	Aaron Copland Ella Fitzgerald Henry Fonda Martha Graham Tennessee Williams

Lata 80.

1980	Leonard Bernstein James Cagney Agnes de Mille Lynn Fontanne Leontyne Price
1981	Count Basie Cary Grant Helen Hayes Jerome Robbins Rudolf Serkin
1982	George Francis Abbott Lillian Gish Benny Goodman Gene Kelly Eugene Ormandy
1983	Katherine Dunham Elia Kazan Frank Sinatra James Stewart Virgil Thomson
1984	Lena Horne Danny Kaye Gian Carlo Menotti Arthur Miller Isaac Stern
1985	Merce Cunningham Irene Dunne Bob Hope Alan Jay Lerner i Frederick Loewe Beverly Sills
1986	Lucille Ball Hume Cronyn i Jessica Tandy Yehudi Menuhin Antony Tudor Ray Charles
1987	Perry Como Bette Davis Sammy Davis Jr. Nathan Milstein Alwin Nikolais
1988	Alvin Ailey George Burns Myrna Loy Aleksander Schneider Roger L. Stevens
1989	Harry Belafonte Claudette Colbert Alexandra Danilova Mary Martin William Schuman

Lata 90.

1990	Dizzy Gillespie Katharine Hepburn Risë Stevens Jule Styne Billy Wilder
1991	Roy Acuff Betty Comden i Adolph Green Fayard Nicholas i Harold Nicholas Gregory Peck Robert Shaw
1992	Lionel Hampton Paul Newman i Joanne Woodward Ginger Rogers Mstisław Rostropowicz Paul Taylor
1993	Johnny Carson Arthur Mitchell Georg Solti Stephen Sondheim Marion Williams
1994	Kirk Douglas Aretha Franklin Morton Gould Harold Prince Pete Seeger
1995	Jacques d’Amboise Marilyn Horne B.B. King Sidney Poitier Neil Simon
1996	Edward Albee Benny Carter Johnny Cash Jack Lemmon Maria Tallchief
1997	Lauren Bacall Bob Dylan Charlton Heston Jessye Norman Edward Villella
1998	~~Bill Cosby~~ (anulowane) Fred Ebb i John Kander Willie Nelson André Previn Shirley Temple
1999	Victor Borge Sean Connery Judith Jamison Jason Robards Stevie Wonder

Lata 2000–2009

2000	Michaił Barysznikow Chuck Berry Plácido Domingo Clint Eastwood Angela Lansbury
2001	Julie Andrews Van Cliburn Quincy Jones Jack Nicholson Luciano Pavarotti
2002	James Earl Jones James Levine Chita Rivera Paul Simon Elizabeth Taylor
2003	James Brown Carol Burnett Loretta Lynn Mike Nichols Itzhak Perlman
2004	Warren Beatty Ossie Davis i Ruby Dee Elton John Joan Sutherland John Williams
2005	Tony Bennett Suzanne Farrell Julie Harris Robert Redford Tina Turner
2006	Zubin Mehta Dolly Parton Smokey Robinson Steven Spielberg Andrew Lloyd Webber
2007	Leon Fleisher Steve Martin Diana Ross Martin Scorsese Brian Wilson
2008	Morgan Freeman George Jones Barbra Streisand Twyla Tharp Pete Townshend i Roger Daltrey
2009	Mel Brooks Dave Brubeck Grace Bumbry Robert De Niro Bruce Springsteen

Lata 2010–2019

2010	Merle Haggard Jerry Herman Bill T. Jones Paul McCartney Oprah Winfrey
2011	Barbara Cook Neil Diamond Yo-Yo Ma Sonny Rollins Meryl Streep
2012	Buddy Guy Dustin Hoffman David Letterman Led Zeppelin Natalia Makarowa
2013	Martina Arroyo Herbie Hancock Billy Joel Shirley MacLaine Carlos Santana
2014	Al Green Tom Hanks Patricia McBride Sting Lily Tomlin
2015	Carole King George Lucas Rita Moreno Seiji Ozawa Cicely Tyson
2016	Martha Argerich Eagles Al Pacino Mavis Staples James Taylor
2017	Carmen de Lavallade Gloria Estefan LL Cool J Norman Lear Lionel Richie
2018	Cher Philip Glass Reba McEntire Wayne Shorter Hamilton (Lin-Manuel Miranda, Thomas Kail, Alex Lacamoire i Andy Blankenbuehler)
2019	Earth, Wind & Fire Sally Field Linda Ronstadt Ulica Sezamkowa Michael Tilson Thomas

Lata 2020–2029

2020	Debbie Allen Joan Baez Garth Brooks Midori Dick Van Dyke
2021	Justino Díaz Berry Gordy Lorne Michaels Bette Midler Joni Mitchell
2022	George Clooney Amy Grant Gladys Knight Tania León U2
2023	Billy Crystal Renée Fleming Barry Gibb Queen Latifah Dionne Warwick