Wielkie Rowy Afrykańskie
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Wielkie Rowy Afrykańskie – jednostka geograficzna we wschodniej części Afryki obejmująca zespół południkowo rozciągniętych rowów tektonicznych (ryftów). Jej charakterystycznym elementem są strome zbocza i dna częściowo wypełnione jeziorami. Rowy powstały na skutek oddalania się płyty afrykańskiej od płyty arabskiej i somalijskiej, co prowadzi do powolnego (natomiast bardzo szybkiego w skali czasu geologicznego) oddzielania się cypla wschodniej Afryki z Wyżyną Wschodnioafrykańską od większej części kontynentu afrykańskiego. Rowy wschodnioafrykańskie są zauważalne na hipsometrycznej mapie Afryki, a wyraźnie widoczne na mapie geomorfologicznej.
Wielkie Rowy Afrykańskie powstały ok. 20 mln lat temu[1].
Przedłużeniem Wielkich Rowów Afrykańskich jest rów Morza Czerwonego i Rów Jordanu. Długość całego układu Wielkich Rowów Afrykańskich od Syrii do Mozambiku wynosi 6 tys. km. Powstały one w wyniku ruchów tektonicznych i wylewów lawy – są formą doliny ryftowej. Ich rozwój zaczął się około 35 mln lat temu w rejonie Morza Czerwonego, polegał na odsuwaniu się płyty litosferycznej, na której leży kontynent afrykański, od płyty Półwyspu Arabskiego i reszty Azji; postępował stopniowo ku południowi, gdzie wschodnia Afryka zaczęła się oddzielać od pozostałej części kontynentu około 15 mln lat temu.
Jeden z rowów ma miejscami 0,5 km głębokości i 30–100 km szerokości. Wyróżnia się:
Dna Wielkich Rowów w mniejszej części zalane są wodą, która tworzy kilka spośród największych afrykańskich jezior:
- Jezioro Alberta
- Jezioro Edwarda
- jezioro Niasa
- jezioro Tanganika
- Jezioro Turkana (dawniej: Jezioro Rudolfa)
Są to jeziora tektoniczne.
Kenijską grupę jezior Wielkiego Rowu Afrykańskiego wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Zobacz multimedia związane z tematem: Wielkie Rowy Afrykańskie |
Przypisy
- ↑ Michael J. Benton: Gdy życie prawie wymarło. Tajemnica największego masowego wymierania w dziejach Ziemi, Prószyński Media Sp. z o.o., Warszawa 2017, s. 280, ISBN 978-83-8097-074-8
- PWN: 3995723
- Britannica: place/East-African-Rift-System
- Universalis: rift-valleys-africains
- SNL: Riftdalen
- Catalana: 0055669